MATLAB жүйесін іске қосу және оның кесте интерфейсінің элементтерімен танысу

Басты меню ОС MS Windows жүктелгеннен кейін MATLAB 6.1 атымен жаңа бағдарламаушылар тобы ашылады. MATLAB 6.1 жүйесін іске қосу үшін, осы бағдарламалық тобы бағдарлама атымен тұрған "MATLAB 6.1" таңдау керек, нәтижесінде монитор экранында бағдарламаның жұмыс интерфейсі MATLAB 6.1 (1.1-сурет) пайда болады.

Сонымен қатар MATLAB жүйесінің жеке іске қосылуы сеанс немесе бірге жұмыс істеу сессиясы деп аталады.

MATLAB терезесінің жоғарғы жағында жүйе атаулары көрсетілген тақырыптар қатары орналасқан. Тақырыптар қатарының оң жағында бағдарламаның графикалық терезесінің стандартты батырмалары орналасқан.

1.1-сурет. Mat lab жүйесінің графикалық терезесінің жалпы бейнесі

Терезеленің астында MATLAB жүйесінің басты меню қатары және саймандар тақтасы қатары орналасқан. (2-сурет). MS Windows бағдармаларында орындалатын әрекеттер бұл бағдарламадағы алымдары да орнықты болып келеді, яғни бәріне бірдей. Саймандар тақтасы командаларда және алымдарды жиі қолданылатын батырмалардан тұрады.

1.2-суреті Matlab жүйесінің басты менюсі және саймандар тақтасы

MATLAB жүйесінің негізгі бөлігін алып тұратын терезе командалық қатар және жүйемен өзара байланысып тұратын, командалар терезесі алады. (1.3-сурет). MATLAB 6.0/6.1 жүйесінің соңғы түрінде командалық қатардың режимі көптеген тәжірибелік есептерде негізгі болып қала береді. Алайда, әрбір жаңа түрінен кейін бағдармаларды ыңғайлы және интерактивті режимде, оңай түрде қолданылуын қамтамасыз етіп, арнайы графикалық әдістердің көбеюін айта кету керек

Командалар терезесін басқа терезелерден жоғарыдағы оң жағындағы сәйкес батырманы басу арқылы ажыратуға болады.

1.3-сурет. Mat lab жүйесінің командалар терезесі

Терезелер командасы командаларды енгізу үшін, керекті аргументтермен, арнайы айнымалы мәліметтер тапсырмасын және есептеуді орындау нәтижесін көрсету үшін қолданылады. Өзінің қолданылуына қарай терезелер командасы аналогты режимде. UNIX/Linux амалдық жүйе қатарындағы, себебі MATLAB жүйесінің үлкен көлемдегі сан мәнін тікелей шақыру мімкіндігіне ие. Бұл MATLAB жүйесінің алғашқы түрінің пайда болуын сипаттайтын мәлімет, себебі ол кезже командалар терезесі жүйемен байланысатын жалғыз әдісі болып табылатын.

MATLAB–тың жаңа түрінің пайда болуынан бастап қолданушыға жеке сыныбын есептерді шешуге арналған, арнайы графикалық интерфейстер (GUI — Graphic User Interface) ойлап табылды. Сонымен қатар 10-нан астам GUI, яғни өзіндік қызметі бар Fuzzy Logic Toolbox пакетін естен шығармау керек. Алайда MATLAB жүйесімен жұмыс кезінде команда терезесі маңызды орынды алады, өйткені әр-түрлі есептерді шығару кезіндегі басты бақылауды қамтамасыз етеді. MATLAB жүйесін қысқа, әрі толық мүмкіндіктерін білу үшін, команда терезесінің функционалды мүмкіндіктерін білу керек. Берілген тереземен жұмыс процесін енгізу кезінде оны — команда жолының режимі деп айту керек немесе қысқаша— команда режимі. Керісінше арнайы сынып есептерді графикалық интерфейспен шешу графикалық немесе интерактивті режим деп аталады.

MATLAB жүйесінің жұмыс интерфейсімен таныса отырып, MATLAB жүйесінің басты терезесінің сол жақ бөлігіндегі екі қоспаны көреміз. Оның бірі (Launch Pad) компонент жүйесіне кіру панелін таныстыратын болса, екіншісі- (Workspace) жұмыс аумақ жүйесін көру терезесін таныстырады. Мүмкіндіктер панелінің компоненттер жүйесі MATLAB-тың таңдалған бөлім туралы тез арада мәлімет беру үшін және көрсету үшін, көрсетілген мысалға, арнайы графикалық әдістерге және интернеттен қосымша ақпарт алу үшін арналған.

.

1.4- сурет. Mat lab аумағындағы компоненттерге өту терезесі

Жүйенің орнатылған компоненттерден керекті іс-әрекетті таңдау тышқанның оң жақ бөлігін басу арқылы орындалады. Сонымен қатар шығындар файлын түзету режимін және интернет арқылы толықтырып тұруға болады.

MATLAB жүйесінің жұмыс аумағын бақылау терезесі жұмыс аумағын визуалды бейнесін көрсете алады және маңыздысы айнымалылардың мәнін түзетуге болады.(1.5 сурет) (массив элементін және құрылымын).

Сонымен қатар MATLAB жүйесінің маңызды ерекшелігін есте ұстау қажет, ол – барлық берілген және көрсетілген айнымалыларды жүйе тек матрица және массив ретінде қарастырады. Сондықтан жұмыс аумағындағы көру терезесінде айнымалының аты ғана емес, сонымен қатар байттың және айнымалының түріне қарай өлшемі жазылады.

1.5-сурет. Matlab жүйесінің жұмыс аумағында көру терезесі.

Айнымалының мәнін түзету үшін таңдалынып алынған айнымалыны жолын екі рет басу керек, нәтижесінде осы арнайы ұяшықтарға бөлінген айнымалының мәнін көрсететін диалог терезесі ашылады. Жұмыс аумағындағы көру терезесі көптеген басқа амалдарды орындау мүмкіндіктері бар: жұмыс аумағының толық тазалану, жұмыс аумағындағы таңдалған мәнін жою немесе берілген файлда жұмыс аумағындағы айнымалы мәнін сақтау. Барлық осы алымдар осы терезедегі таңдалынған айнымалыға тышқанның оң жақ батырмасын басу арқылы шақырылған контексті менюден көруге болады. MATLAB жүйесінің басты терезесіндегі оң жақ төмен бөлігінде екі қосымша орналасқан, оның бірі оқиғалар командасы болып табылса (Command History), ал екіншісі - орындалатын каталог терезесі немесе жүйе папкасы (Current Directory). Команда оқиғалар терезесі (1.6-сурет) қолданушының тек осы кездегі орындалып жатқан команда ғана емес, сонымен қатар алдыңғы сеанстағы командалардының барлығын визуалды бейнесін көруге болады.

Егер алдында орындалған команданың бірін орындау керек болса, ол үшін командалар оқиғасының белсенді терезесіндегі таңдалған команданы екі рет басу арқылы орындауға болады. Осыдан кейін таңдалған команда орындалады.

Алдында шығарылған команданың бірін алдын ала түзету үшін, буферге таңдалған команданы оқиғалар командасынан көшіріп және командалар терезесіне тышқанның оң жағын басу арқылы орнатуға болады. Сәйкес нәтиже командалары терезесінен таңдалған команданы тышқан көмегімен өзіміз білетін жай «тасу» арқылы жетуге болады.

1.6.- сурет. Matlab жүйесінде командалардың оқиғалар терезесі

Алдыңғы орындаған команданы командалар терезесінде отырып көре беруге болатынын айта кету керек. Ол үшін пернетақтадағы< > және < > бағыттарымен клавишаларын қолдану жеткілікті.

Ағымдағы каталог терезесін (1.7.сурет) MATLAB жүйесінде таңдалған каталогтың файлдары көрсетеді, оларды қажет болса өзгертуге болады.

Сонымен қатар, m, dat, fis кеңейтілген файлдары кез-келген ASCII-редакторында түзетуге және көруге болатынын қарапайым мәтіндік файлдар екенін есте сақтау қажет.

Алайда осы мақсатта одан да қолайлысы MATLAB жүйесінде m-файлдардың жөндеу редакторы атауымен қойылған редактор болып табылады. Бұл редактор кез келген m-файлдардың атына екі рет басу арқылы ашылады, сонымен қатар оған таңдалған файл жүктелген болып табылады. MATLAB жүйесінің құрамына құрастырылған мәліметтер жүйесі және HTML және PDF форматындағы жүйе туралы және оның жеке функциялары және көптеген жалпылама пакеттер туралы қажетті ақпараттан жәнетолық жалпылама құжаттамалардан тұрады.

Рисунок 1.7. MATLAB жүйесіндегі ағымдағы каталог терезесі