Спецыфіка адлюстравання гісторыі ў творчасці А.Дударава ("Купала", "Палачанка", "Крыж", "Чорная панна Нясвіжа") (на выбар)

Тэматыка і праблематыка творчасці А.Петрашкевіча. П' есы "Прарок для Айчыны", "Соль", "Воля на крыжы" і інш. (на выбар): тэматыка, праблематыка, ідэйна-мастацкі змест.

Алесь Петрашкевіч з'яўляецца адным з самых вядомых беларускіх драматургаў. Ён аўтар п'ес «Трывога», «Соль», «Укралі кодэкс», «Мост упоперак ракі», «Злыдзень», «Напісанае застаецца», «Прарок для Айчыны», «Куды ноч, туды сон», «Змова». Творам драматурга ўласцівы публіцыстычнасць, дынамізм сюжэта, спалучэнне народнага гумару і вострай сатыры.

У драме «Трывога» выкрываецца адна з заган чалавечага жыцця — п'янства. Міхась Дабрынеўскі, 18-гадовы трактарыст, ратуючы хату сваёй нявесты Алены Матулевіч, падстаўляе свой трактар пад «Веларуса», якім кіраваў Сцёпка Юрскі. Сцёпка гіне, Алена ў выніку трагедыі страчвае зрок. Аўтар б'е трывогу, напамінаючы, што гарэлка губіць людзей, калечыць людскія лёсы, разбурае сем'і, прыносіць непапраўныя страты. Непрымірымыя адносіны да п'янства і алкагалізму, жорсткая крытыка бюракратызму, шуміхі і фармалізму ў змаганні за «сухі закон» выяўляюцца ў п'есе-фантасмагорыі «Куды ноч, туды сон».

Адна з п'ес А. Петрашкевіча — «Соль» — прысвечана экалагічнай сітуацыі вакол калійнага камбіната. Аўтар выкрывае дэмагогію, фалыпывыя лозунгі і фразы, прагматычныя інтарэсы генеральнага дырэктара Хазяінава, яго памочніка Шашаля, правяраючага Калуна-Каралевіча. Ён адстойвае чысціню вады, паветра, глебы, жывёльнага і расліннага свету, змагаецца супраць варварскага спосабу здабывання солі, пры якім забруджваецца ўсё наваколле.

П'еса А. Петрашкевіча «Мост упоперак ракі» — пра стан і ахову помнікаў гісторыі культуры на Беларусі. Канфлікт у ёй разгортваецца вакол лёсу драўлянай цэркаўкі, старога замчышча і гарадзішча ў вёсцы Магіліцы, на месцы якіх архітэктары збіраюцца ўзвесці свінакомплекс Бекон-гарадок.

Падзеям Кастрычніцкай рэвалюцыі прысвечана гістарычная хроніка «Змова». У трагедыі «Злавеснае рэха» і драме «У спадчыну — жыццё» драматург звяртаецца да тэмы Вялікай Айчыннай вайны і партызанскага руху.

Значнае месца ў творчасці А. Петрашкевіча займае гістарычная тэматыка. У трагедыі «Русь Кіеўская (Гора і слава)» расказваецца пра смерць старой княгіні Вольгі, барацьбу Святаслава з печанегамі, забойства Яраполка, пра расправу над полацкім князем Рагвалодам і яго дзецьмі, горкае замужжа Рагнеды, хрышчэнне кіяўлян у Дняпры. У складзе дзеючых асоб гістарычных п'ес А. Петрашкевіча «Напісанае застаецца» і «Прарок для Айчыны» — Францішак Скарына, Мікола Гусоўскі, Мікалай Капернік і іншыя выдатныя дзеячы эпохі Адраджэння.

49. Асаблівасці адлюстравання рэчаіснасці ў тзорчасці А. Дзялендзіка. П'есы "Выклік багам", "Гаспадар", "Амазонкі", "Аперацыя "Многажэнец" і інш. (на выбар): тэматыка, праблематыка, ідэйна-мастацкі змест. Делендик А. родился 4 марта 1934 года в деревне Кулаки Минской области в семье служащего. Окончил лечебный факультет Минского медицинского института (1957) и Литинститут (1969). Работал врачом (1957—68), редактором на киностудии "Беларусьфильм" (1968 — 1980). Печатается с 1955: газета "Сталинская молодежь". Автор пьес: Грешная любовь, Амазонки, Операция "Многоженец", Хочу быть миллионером, Дурочка, Султан Брунея, Яблочный Спас, Листок на ветру. Пьесы Делендик собраны в книге "Султан Брунея" (Минск, 1998). Написал сценарий художественного фильма "Волки в зоне" (1991). Произведения Делендика переведены на словацкий и эстонский языки. Член Союза Писателей СССР (1965), СТД (1966), СК СССР (1974), Гильдии сценаристов России (1987). Живет в Минске.

Одна из них - драма "Вызов богам" была поставлена в 109 театрах бывшего Советского Союза. В числе работ Анатолия Делендика и комедия "Смак яблыка", вошедшая в историю как один из самых кассовых спектаклей театра Янки Купалы, а также сценарии к шести кинофильмам, среди которых "Завтра будет поздно" (приз за лучший сценарий на международном кинофестивале в Плезене), "Познай себя" (Гран при международного фестиваля в Варне), известный блокбастер "Анастасия Слуцкая" (17 призов на международных фестивалях, в т. ч. в США и Китае). Александром Делендиком издано 15 книг. Он награжден государственными наградами и премиями.

Драматург известен, прежде всего, как мастер комедийного жанра. Для его произведений характерны ирония и юмор, гротесковые ситуации, остроумные диалоги, пародирование, динамический сюжет, туго закрученная интрига. Неуемная фантазия автора, парадоксальное мышление, приобретенные за долгую и успешную работу в труднейшем жанре комедии, знание законов театральной сцены - вот те "киты", на которых зиждется его дарование комедиографа. В детстве - партизанский разведчик, в драматургию он пришел из... психиатрической больницы - работал врачом, занимался психиатрией. Возможно, это обстоятельство послужило формированию его творческого стиля, в котором мягкий юмор, виртуозное, живое изложение, неожиданность сюжетных ходов в пьесах и киносценариях являются составными компонентами целебного "зелья", так необходимого людям. Действие спектакля "Женщина как средство от бессонницы" происходит в квартире врача, пластического хирурга Кирилла. Однажды вечером к нему заходит Инесса, которая, как оказалось, перепутала квартиры. Кирилл и его нежданная гостья знакомятся, но тут появляется Ванда - вдова, бывшая актриса, авантюристка по складу характера. Она пытается устроить личную жизнь Инессы - женщины одинокой и по большому счету несчастной, однако та уже влюблена в Кирилла.