Станаўленне раннефеад. дзярж. утвар. усходніх славян. Кіеўская Русь. 9 страница

Галоўным вынікам сац.-эканам. развіцця РБ у 1994 - 2006 гг. з'яўлялася тое, што ў краіне была створана і дзейнічала аптымальная сац.-эканамічная сіс-ма, заснаваная на паступовым, эвалюцыйным шляху эканам. пераўтварэнняў. Краіна захавала і прымножыла багацце, створанае працай усяго народа, не прадала за бясцэнак зямлю, заводы і фабрыкі, не залезла ў доўг да замежных крэдытораў. Забяспечаны высокія тэмпы эканам. росту. Захаваны і паглыблены сацыяльныя гарантыі для людзей -жыллё, пенсіі, бясплатныя за кошт бюджэту адукацыя і лячэнне. Сёння РБ. - стабільная, паспяховая, цывілізаваная краіна з моцнай эканомікай, развітымі навукай і культурай, адной з лепшых у свеце сіс-май адукацыі. Моцная дзяржаўная ўлада, моцная сац. палітыка і апора на народ - сакрэт поспехаў РБ.

№57 Геапаліт. стан. РБ.

РБ геополит. относится к наиболее динамично развивающемуся региону Центр. и Вост. Европы.

Любое гос-во в своем развит. учитывает природно-климат. и экон. потенциал, способный сформировать особый уклад жизни того или иного общества.

Географ. среда созд. условия для пространствен. существования гос-ва, политика же заставляет его динамично развиваться.

Бесспорно, географ. положение страны играет важную роль в ее эконом. и соц. развитии, однако политический потенциал определяет стратегию ее внутр. и внешн. развит., ее силу и значение на междунар. арене. Таким образом, взаимодействие природных, соц и полит. факторов формируют геополит. картину гос-ва.

Б. по своему географ. положению находится в средине Европы. РБ граничит с пятью гос-ми: РФ, Украиной, Польшей, Литвой и Латвией.

Б.-внутриконтинентальная страна, одна из 37 стран мира, которые не имеют прямого выхода к морю. Однако этот недостаток компенсируется развитой внутрирегиональной речной системой и возможностью использования морских портов соседних гос-в. Границы с соседними гос-ми проходят в основном по равнинной местности, что способствует созданию удобных транспортных магистралей.

РБ не явл. единственным транзитным коридором между Россией и Европой и по этой причине любая попытка получить дополнительную прибыль за счет увеличения транзитных сборов способна привести к смещению основных транспортных потоков на террит. стран Балтии и Украины. Это касается и российских энергоносителей, малейшее удорожание транзита которых по нашей террит. способно привести к осложнениям в отношениях не только с Росс., но и с потребителями росс-х энергоносителей в Прибалт и Европе.

Немаловажен для Р. и демографический фактор. Значительное уменьшение общего уровня рождаемости и старение нас-я могут впоследствии стать причиной нехватки трудовых ресурсов и обусловить необходимость привлечения их извне.

Россия- основной экон, торговый и стратег. партнер Б. Она представляет собой главный рынок сбыта для бел. пром-ти и сельск хоз-ва, явл. главным поставщиком необх. стране энергоресурсов. В свою очередь, Б. значительно усиливает геополит. положение Росс., обеспечивая ей прямой доступ к границам европейских гос-в. Транспортный коридор по террит. Р. обесп. доступ росс. сырья на европ. рынки. Общие корни стимулируют развит. бел-росс интеграции.

Обретенная в 1991 г. полит. самост. Р. Б. предоставила возможность расширить векторы внешнеполит. отнош. И если в первой половине 1990-х геополит. позиционирование Б. происходило в условиях обретения суверенитета и политической независимости, то начиная со второй половины 1990-х гг. страна все активнее стала претендовать на более весомую геополит. роль на постсоветском пространстве.

С начала нового тысячелетия в Р. начала разрабатываться стратегия нац. возрождения. С этого периода Б. начинает позиционироваться как отдельный геополитический субъект, обладающий собственной внешнеполитической волей и позицией, самостоятельно определяющий внутреннюю и внешнюю политику. Началось активное формирование государственной идеологии, основанной на консолидации общества вокруг национальной идеи возрождения.

Учитывая складывающееся геополит. положение, Б. пытается искать поддержку у новых стран-партнеров с целью выхода на новые рынки сбыта своей товарной продукции и получения инвестиций (Китай, Индия, Иран). Эти гос-ва не вмешиваются во внутренние дела Р. и способны увеличивать взаимный товарооборот.

№58 Духоўнае і культурнае жыцце бел. народа на мяжы 20-21 ст.

У агульнаадукацыйных школах уведзены курс асноў інфарматыкі, створаны спецыялізаваныя сярэднія навучальныя ўстановы - ліцэі і гімназіі. Яны павінны былі забяспечыць больш дасканалую падрыхтоўку вучняў па выбраных галінах ведаў. На розных узроўнях праводзіліся прадметныя алімпіяды па фізіцы, матэматыцы і інш. дысц. Пераможцы рэспубліканскага этапу мелі права паступаць у вышэйшыя навучальныя ўстановы без іспытаў па дысцыпліне алімпіяды.

У 90-я у РБ пачала праводзіцца рэформа агульнаадукацыйнай школы, звязаная з пераходам на 12-гадовы тэрмін навучання ў СШ.

У прафесіянальна-тэхнічных вучылішчах разам з атрыманнем агульнай сярэдняй адукацыі навучэнцы праходзілі падрыхтоўку па 420 прафесіях.

Сярэднія спецыяльныя навуч. ўстановы Частка тэхнікумаў была пераўтворана ў каледжы, дзе адначасова ажыццяўлялася падрыхтоўка спецыялістаў сярэдняй кваліфікацыі і спецыялістаў павышанага ўзроўню. Апошнія мелі магчымасць паступіць адразу на ІІІ курс вышэйшай навучальнай установы.

У вышэйшых навучальных установах былі створаны новыя спецыяльнасці, звязаныя з навукова-тэхнічным прагрэсам - па робататэхніцы, электроннаму прыборабудаванню, новых хімічных тэхналогіях, біятэхналогіях і інш. Пашыралася падрыхтоўка спецыялістаў у галіне эканомікі, права, сац.й работы.

Асаблівасцю развіцця сіс-мы адукацыі РБ у 90-я гг. стала дзейнасць недзярж. навучальных устаноў, якія існуюць разам з дзярж. ўстановамі. Навучанне ў іх ажыццяўляецца на платнай аснове. Гэтыя навучальныя ўстановы атрымліваюць ад дзярж. ліцэнзію на правядзенне вучэбнай дзейнасці. Каб забяспечыць існуючы ў краіне стандарт адукацыі сіс-матычна праводзіцца атэстацыя ўсіх навучальных устаноў, у тым ліку і недзярж..

Бел. вучоныя ажыццяўляюць шэраг важных даследаванняў практычна ва ўсіх галінах ведаў. Паступова аднаўляюцца страчаныя раней сувязі з вучонымі Расіі і краін былога СССР, ажыццяўляюцца кантакты з навук. супольнасцю замежных краін. Развіццё навукі павінна забяспечыць устойлівае сац.-эканам. развіццё РБ, павышэнне ўзроўню жыцця Нас-цтва.

Літ-ра. Змены ў сац.-эканам. і грамад-паліт жыцці Б. знайшлі адлюстраванне ў літ-ры.

Палітыка галоснасці і дэмакратызацыі жыцця спрыяла з'яўленню твораў, прысвечаных праблеме паліт. рэпрэсій. Былі апублікаваны аповесці-успаміны Грахоўскага,. Аляхновіча і інш. Тэму рэпрэсій узнімае ў сваіх творах Быкаў. Беларусы атрымалі магчымасць пазнаёміцца з творамі беларуск пісьменнікаў-эмігрантаў, якія да гэтага не публікаваліся ў Б..

Аварыя на Чарноб. АЭС і яе наступствы з'явіліся важнай тэмай мастацк. літаратуры. Шамякін стварыў раман "Злая зорка", дзе спрабаваў асэнсаваць значэнне гэтай катастрофы. Шэраг пісьменнікаў развіваюць Чарнобыльскую тэму ў сваёй творчасці.

Тэатр, музыка. У 90-я узніклі новыя прафесіянальныя і аматарскія драм. тэатры. Галоўную ролю ў тэатр. маст-ве адыгрывалі прафес. дзярж. калектывы. На высокім узроўні працавалі Нац. акадэм. тэатр ім Купалы, Дзярж. акадэм. тэатр ім Коласа ў Віцебску, Нац. акадэм. тэатр оперы, Нац акадэм тэатр балета и др.

Аснову рэпертуару бел. тэатраў складае драматургія бел. аўтараў, руская і замежная класіка. Сучас Бел. драматургія адлюстравала цікавасць да гістарычнай тэматыкі, фальклорных сюжэтаў.

Музыка У цэнтры канцэртнай дзейнасці сёння знах. Бел. дзярж. філармонія і абласныя філармоніі. РБ мае высокапрафесіянальныя калектывы: Акадэмічны хор Нац. тэлерадыёкампаніі, Дзяржаўны акадэмічны сімфанічны аркестр, харэаграфічны ансамбль "Харошкі" і інш. Шырокую папулярнасць у Б. і за яе межамі набыў Дзяржаўны канцэртны аркестр РБ пад кіраўніцтвам Фінберга. Значнае месца ў музычным жыцці краіны займаюць лепшыя ўзоры эстраднай песеннай творчасці. Б., Расія, і Украіна з 1992 у Віцебску штогод сумесна праводзяць свята песні "Славянскі базар".

Выяўленчае мастацтва і архітэктура. Важныя змены адбыліся і ў тэматыцы твораў выяўл. маст. Частка мастакоў звяртаецца да вельмі папулярнай сёння экалагічнай тэматыкі, перш за ўсё Чарноб катастрофы.

манумент мастацтва Характэрнай прыметай часу сталі помнікі ў гонар воінаў-інтэрнацыяналістаў. У 1996 г. у Мінску адкрыты помнік воінам, якія загінулі ў Афганістане, вядомы як "Востраў слёз". Помнікі і мемарыяльныя дошкі ў памяць воінаў-афганцаў устаноўлены ў Оршы, Рэчыцы, Баранавічах. Зварот да гістарычнай тэматыкі наглядаецца ў беларуск. скульптуры. Так, былі ўстаноўлены помнікі Кірылу Тураўскаму ў Тураве, Францыску Скарыне ў Лідзе і ў Празе, Рагнедзе і Ізяславу ў Заслаўі, Ефрасінні Полацкай ў Мінску і ў Рэчыцы. Шэраг помнікаў прысвечаны дзеячам беларуск. навукі і культ. больш позніх часоў.

Сучасная Бел. архітэктура. Новыя тэндэнцыі выразна адчуваюцца ў спартыўных збудаваннях, вакзалах, банкаўскіх комплексах і нават у жыллёвай архітэктуры. Да найбольш цікавых пабудоў можна аднесці аўтавакзал "Маскоўскі", новы чыгуначны вакзал у Мінску, лядовыя палацы. У апошнія гады ўзводзіцца шмат культавых пабудоў розных канфесій.

Адной з важных задач палітыкі дзярж. ў галіне культ. з'яўляецца захаванне помнікаў айчыннай гіст. і культ.. У апошнія гады ў Р. праводзіцца мэтанакіраваная работа не толькі па вяртанню гісторыка-культурнай спадчыны, але і па рэстаўрацыі помнікаў гіст. і культ. Б.. Вялікія рэстаўрацыйныя работы праводзіліся ў Мірскім замку. Надзвычайную каштоўнасць для Б. мае Полацкі гісторыка-культурны запаведнік. Праводзілася рэстаўрацыя помнікаў архітэктуры на Навагрудчыне, Лідскага замка, Барысаглебскай (Каложскай) царквы і Старога Замка ў Гродне, Благавешчанскай царквы ў Віцебску, гістарычнай забудовы старажытнабеларуск гарадоў. У Мінску на плошчы Свабоды быў адноўлены будынак ратушы.

Фіз. культ. і спорт. Заняткі моладзі і ўсяго Нас-цтва фізічнай культурай і масавым спортам разглядаюцца ў РБ у якасці аднаго са сродкаў умацавання здароўя нацыі, фарміравання здаровага ладу жыцця. Забеспячэнню даступнасці для ўсіх катэгорый Нас-цтва займацца фізічнай культурай і масавым спортам садзейнічае функцыянаванне ў краіне стадыёнаў, плавальнага басейна, спартыўных залаў, міні-басейнаў у дзіцячых дашкольных установах. Да паслуг народа таксама палацы спорту, тэніса, лядовыя палацы.

Фізічнае выхаванне дашкольнікаў, навучэнцаў і студэнтаў ажыццяўляецца ў час правядзення вучэбных заняткаў па фізічнай культ..

На прамысловых і сельскагаспадарчых прадпрыемствах, у арг-цыях створаны калектывы і клубы фізічнай культ.. Нас-цтва краіны займаецца фізічнай культурай па месцы вучобы, працы і жыхарства ў спартыўных секцыях, аздараўленчых групах, клубах і фізкультурна-аздараўленчых цэнтрах.