Күздік көбелек

Оңтүстік аймақтарда сәуірдің бірінші онкүндігінде, топырақты қазып тексеру жұмыстарын жүргізген кезде, ересек жастағы құрттар 0,4 экз/м² тығыздықпен орналасқандығы анықталды. Қуыршақтану 7 сәуірде тіркелді. көбелектердің ұшуының басталуы 29 сәуірде, ал жаппай ұшуы – 12 мамырда тіркелді. көбелектердің орташа өнімділігі бір ұрғашы жәндікке 400-500 жұмыртқадан болды. Жұмыртқадан құрттардың шыға бастауы 12-16 мамырда, 0,2-0,5 экз/м тығыздықпен анықталды. Алматы, Жамбыл облыстарында қызанақ және жүгері егістіктеріне 1,6-3,5 экз/м² тығыздықпен орналасып залалдады. Өсімдіктің зақымдалуы 0,3-2,0% болды (№ 13 кесте).

Екінші ұрпақтың көбелектерінің ұша бастауы 10 шілдеде, ал жаппай ұшуы – 16 шілдеде тіркелді. Ұшу қарқыны төмен, бір тәулікте 6 экз. Көбелектердің жұмыртқа салу өнімділігі – 220-230 дана. Көбелектердің ұшуы созылмалы болып, тамыздың екінші онкүндігінің аяғына дейін жетті. Құрттардың шыға бастауы 22 шілдеде 0,05-2,3 экз/м² тығыздықпен тіркелді.

Қыркүйектің екінші онкүндігінде 5-6 жастағы арам шөптермен қоректеніп жүрген құрттар кездесті, орналасу тығыздығы 1 экз/м².

Шығыс Қазақстан облысында күнбағыс егілгенен кейінгі танапты көктемгі тексеру кезінде күздік көбелектің салмағы 280-380 мг болатын құрттары табылды. Қыстап шыққан құрттардың тығыздығы 0,2-1,5 экз/м² болды. Қуыршақтану 16 мамырда тіркелді. Көбелектердің бірінші ұрпағының ішінара ұшуы 19-26 мамырда байқалды. Температураның тез өзгергіштігіне байланысты көбелектердің ұшуы созылмалы болды. Бірінші ұрпақтың құрттарының шығуы 3 маусымда, 0,02 экз/м² тығыздықпен байқалды. Күндізгі температураның жоғарылығы және төменгі ылғалдылық зиянкестермен залалданудың және зақымдалудың төменгі дәрежесін қамтамасыз етті.

Құрттардың қуыршақтануы 8 шілдеде, екінші ұрпақтың көбелектерінің ұшуы – 1 тамызда тіркелді. Ұшу дәрежесі әлсіз, созылмалы, тамыздың екінші онкүндігіне дейін созылды. Жұмыртқа салу 2-10 тамызда, екінші ұрпақтың құрттарының шығуы – 15-22 тамызда болды. Екінші ұрпақтың құрттары картоп егістінде, пәлектердің солу кезінде байқалды. Қыстап қалған құрттарды тексеру нәтижесінде 0,05-6,0 экз/м² тығыздықпен орналасқандығы анықталды.

Қолайлы ауа райына болып қыстап шығу қалыпты жағдайда өткенде зиянкестердің дамуы, саны және зиян келтіру көлемі ұлғаюуы мүмкін. Қорғаныш шараларын 5,0 мың га көлемге жүргізу межеленді.