Лекция - 14

Космогония және космология мәселелері

Астрофизика мен жұлдыздық астрономияның қарқынды дамуына қарамастан космогония әлі бастапқы даму кезеңінде. Қазіргі кезде планеталық жүйені, жұлдыздар жүйесін немесе жеке жұлдызздардың пайда болуын қанағаттанарлық түсіндіретін бірді бір космогониялық гипотеза жоқ. Бұл толығымен заңдылық, себебі брынғы механикалық гипотезаларды ғылым жоққа шығаруда, ал жаңа ғылыммен негізделген гипотезада жеткілікті материал алуына жаңа гипотеза туындайды да жаңа құбылыс ашылуымен ол тез маңызын жояды.

Дегенмен қазіргі заманғы бақылау материалдары планеталық жүйе мен жұлдыздық жүйелерде кездесетін бәрқатар заңдылықтарды тағайындауға мүмкіндік береді. Бұндай заңдылықтар мағынасы оқулықтарда қысқаша берілген. Қазіргі кезде жұлдыздар топталып қалыптасатындығ мойындалған, және жұлдыздар біздің дәуірімізде де пайда болуда, яғни жұлдыздардың екі ұрпағы бар. Бірақ жұлдызға дейінгі матери туралы түсінікте өзқарастарда үлкен айырмашылықтар бар.

Планеталар газ-шаң бұлттардан түзілген деп те есептеледі. Бұл бұлай түзіл, бұлттардың пайда болуы әлі анықталмаған.

Сондықтан планеталар, жұлдыздар және жұлдыздар жүйесі космогониясы туралы аяқталған түснінік қалыптастыруға ұмтылу қажетсіз, тек қазіргі кездегі космогониялық идеялар түсіну керек. Ең негізгісі материя жойылмайды, мәңгі дамуда, және шексіз кеңістікте. Әлем мәңгі материалдық процесс.