Веськыд сёрни

Мыйла сёрнисӧ шуӧма веськыдӧн?

Кутшӧм сійӧ веськыд сёрниыс?

Кыдзи веськыд сёрнисӧ петкӧдлыны гижӧдын?

199 удж. Нуӧдӧй текстсӧ син пырыд. Ставыс-ӧ гӧгӧрвоана текстас? Лыддьӧй мичаа, шуанног вежлалӧмӧн, лыддьысян правилӧяс пыдди пуктӧмӧн.

Мамӧ курортӧ мӧдӧдчӧ. Колӧ пӧ бурдӧдчыштны. Ми кӧсйысям бура овны. Гортса уджъяссӧ юклам ас костаным шуис Толик, ыджыдджык вокӧй. Бать содтіс бурдӧдчы, тӧлысьтӧ он и казявлы, кыдзи коляс.

Овмӧсным миян ыджыд: куканя мӧс, ыжъяс, курӧгъяс, кык пон да кань. Бать шулӧ сёян-юантӧ гожӧмнас вӧла доддьӧн чукӧртам, а тӧвбыднад паньӧн бырӧ. (В.Торопов серти)

· 1. Колӧ-ӧ мыйкӧ вежны, содтыны сёрникузяясас?

2. Лыддьӧй сёрникузяяссӧ, кӧні, ті ногӧн, колӧ мыйкӧ вежлавны.

3. Мыйӧн торъялӧны тайӧ сёрникузяясыс мукӧдсьыс?

Сёрникузяясас эм веськыд сёрни. Веськыд сёрни – тайӧ кодлыськӧ кывъяссӧ да сёрнисӧ вежлавтӧг висьталӧм да гижӧм.

Веськыд сёрниа сёрникузяясын эм кык юкӧн: а) веськыд сёрни, б) авторлӧн кывъяс. Бать шулӧ: «Сёян-юантӧ гожӧмнас вӧла доддьӧн чукӧртам, а тӧвбыднад паньӧн бырӧ». а.к.: «в.с.».

Кодлыськӧ веськыд сёрнисӧ висьталігӧн шуам дзик сідзи, кыдзи артмӧма сёрнитысьыслӧн. Гижигӧн веськыд сёрнисӧ колӧ торйӧдны пунктуация пасъясӧн – кавычкаясӧн. Веськыд сёрни вермӧ сулавны автор кывъяс водзын и автор кывъяс бӧрын.

а.к.: «в.с.». «в.с.», – а.к..

· 1. Гижӧй 199-ӧд уджысь тайӧ схемаясыслы лӧсялан сёрникузяяс.

2. Лыддьӧй сёрникузяяссӧ уджсьыс выль пӧв, шуанногӧн веськыд сёрнисӧ тӧдчӧдӧмӧн.

200 удж. Лыддьӧй текстсӧ мичаа, тӧдчӧдӧй веськыд сёрнисӧ шуанног вежлалӧмӧн.

Мам мунан лунӧ ми школаысь локтім водзджык. Став ловъя ловсӧ вердім-юкталім, пуим сёян. «Шыдтӧ ми талун книга серти пуим», – пыр жӧ ошйысис Толик вокӧй керкаӧ пырысь батьлы. Ме содті: «Сӧмын мӧсным лысьтытӧм». Бать шуис: «Петала, сідзкӧ, ме». Мыссьыштіс да петіс картаӧ, но зэв ӧдйӧ бӧр локтіс тыртӧм пӧдӧнчаӧн. «Оз сибӧд Сюрукыд. Ог и тӧд, мый вӧчны», – майшасис батьным. «А тэ мамлысь паськӧмсӧ пасьтав», – велӧдіс Толик. (В.Торопов серти)

· 1. Лӧсьӧдӧй схемаяс веськыд сёрниа сёрникузяяслы. Эн вунӧдӧй став пунктуация пассӧ пуктавны.

2. Кутшӧм пунктуация пасъяс сувтӧдӧма автор кывъяс водзӧ?

3. Кыдзи торйӧдӧма веськыд сёрнисӧ автор кывъяс бӧрын?

4. Кутшӧм шыпассянь колӧ гижны автор кывъяссӧ веськыд сёрни бӧрын?

201 удж. Тӧдмасьӧй веськыд сёрниа сёрникузяясын пунктуация пасъяс пукталанногӧн.

1. Веськыд сёрнисӧ кыкнанладорсяньыс колӧ торйӧдны кавычкаясӧн. Медводдза кывсӧ колӧ гижны ыджыд шыпассянь.

2. Веськыд сёрниыс кӧ сулалӧ автор кывъяс водзын, сэк веськыд сёрни бӧрас колӧ пуктыны чутік (сёрниыс кӧ юӧртан) да тире. «Со кутшӧм шаньӧсь пияныс», – кылам сёрни-баснисӧ шор дорӧ чукӧрмӧм нывбабаяслысь.

3. Веськыд сёрниыс кӧ сулалӧ автор кывъяс бӧрын, автор кывъяс бӧрас колӧ пуктыны кыкчута пас. Бать видзӧдліс менсьым дневникӧс да шемӧсмис: «Тайӧ нӧ тэнад кутшӧм удждон?»

4. Веськыд сёрниыс кӧ юӧртана, сы бӧрын чутсӧ оз ков пуктыны.

5. Веськыд сёрнинас кӧ мыйкӧ юалӧма, юалан пас пуктыссьӧ кавычкаӧдзыс. Сідзжӧ горӧдана сёрникузя помын колӧ пуктыны горӧдана пас.

1 .«Аски пӧсь нянь кӧсъя пӧжалыштны. Мыйкӧ артмас оз-а?» – шуӧ бать. 2.Толик пыр жӧ сюйсис: «Артмас, артмас!».

202 удж. Вӧчӧй уджсӧ ёртыдкӧд. Лыддьӧй да аддзӧй текстсьыс веськыд сёрни дырйи пунктуация пасъяс пукталанног вылӧ сёрникузяяс. Быд сёрникузялы вӧчӧй схема. Видлалӧй уджъяснытӧ ӧта-мӧдныдлысь, донъялӧй.