Тақырыптың негізгі сұрақтары. 4 Энергиялық құндылығына, сапалық құрамына, рационның баланстылығына және халық

4 Энергиялық құндылығына, сапалық құрамына, рационның баланстылығына және халық арасындағы әртүрлі жас топтарының тамақтану тәртібіне қойылатын гигиеналық талаптар.

5 Тағамдық заттар мен азықтардың және олардың негізгі көздерінің тағамдық пен биологиялық құндылығы.

3 Жеке және ұжымдық тамақтанудың толыққұрдылығын бағалау әдістері.я

4 Мәзір жіктемесі бойынша тамақтануды толық құндылығын бағалау.

Үйрету мен оқыту әдістері: кіші топтарда жұмыс істеу – жағдайлық есептерді шешу

Әдебиеттер:

Негізгі:

8. Гигиена. Жоғарғы оқу орындарына арналған оқулық./Ү.И.Кенесариев және т.б. – Алматы: 2010. – 240-365 б.

9. Торғаутов Б.К.,Сералиева М.Ш. Жалпы гигиена:Оқулық – Шымкент, 2009. – 31-228 б.

10. Гигиена/ Под ред. Акад. РАМН Г.И.Румянцева.- М.:ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2000.- С. 221-266.

11. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М., Жоламанов М.Е., Алимова Н.Е. Гигиена питания: Учебное пособие по общей гигиене для студентов медицинских вузов. – Алматы,2005. – Ч.1. – С.42-137.

12. Пивоваров Ю.П., Королик В.В., Зиневич Л.С. Гигиена и основы экологии человека. – Ростов н/Д: «Феникс», 2002. – 148-207.

13. Гурова А.И., Горлова О.Е.. Практикум по общей гигиене. - М. Изд-во Университета Дружбы народов, 1991.- С. 69-74.

14. Пивоваров Ю.П. Руководство к лабораторным занятиям по гигиене и основам экологии человека, 3-е изд. – М.: ГОУ ВУНМЦ МЗ РФ,2001.- С.72- 96.

Қосымша:

9. Ванханен В.Д., Лебедева Е.А., - Руководство к практическим занятиям по гигиене питания. М. Медицина, 1987.- С. 26-41.

10. Королев А.А. Гигиена питания: учеб. Для студ. высш. учеб. заведений. – М.:Издат. центр «Академия», 2006. – С.22-398.

11. Пивоваров Ю.П., Гоева О.Э., Величко А.А.. - Руководство к лабораторным занятиям по гигиене. М. Медицина, 1983. С. 4-13.

12. Рубина Е.А. Санитария и гигиена питания.- М.:Издат. центр «Академия», 2005. – С.233-246.

13. Румянцев Г.И., Вишневская Е.П., Козлова Т.А. Общая гигиена, М. Медицина, 1985- С. 24-41, 47—76.

14. Татарская Л.Л., Бутейкис Н.Г. Детское питание. М. Медицина, 1996.

15. Шарманов Т.Ш., Плешкова С.М. Метаболические аспекты питания с курсом общей биохимии.- Алматы, 1998.

16. Шелстон Х. Правильное сочетание пищевых продуктов/ Пер. с англ.- С. Петербург: ЭКАМ, 1991.- 57 с.

Бақылау сұрақтар:

1. Белоктардың тағамдық және биологиялық құндылығы.

2. Алмастырылмайтын аминқышқылдарының маңызы. Белоктардың биологиялық құндылығының критерийі ретіндегі амин қышқылдар скорі, сіңуі үшін жеке амин қышқылдарының ара қатынастары және ағзаға жеңіл өтетіндігі.

3. Өсімдіктекті, жануартекті майлардың тағамдық және биологиялық құндылығы. Майда еритін А, Д, Е, К дәрумендердің, көпқанықпаған май қышқылдары мен маймен бірге түсетін тағамдық заттардың (фосфатидтер мен стериндердің) маңызы.

4. Моно- және дисахаридтердің, крахмалдың, гликогеннің, пектин заттарының және клетчаткалардың тамақтанудағы маңызы.

5. Суда еритін, майда еритін дәрумендер және дәрумен тәрізді қосылыстар.Адәрумендіктер, гипо-және гипердәрумендіктер туралы түсінік.

6. Минералдызаттардыңфизиологиялықмаңызы.

7. Ағзаның ақуыз қажеттілігіне әсер етуші факторлар. Ағзаның ақуызға қажеттілігін нормалау ерекшеліктері. Ересектердің және балалар мен жасөспірімдердің ақуыздарға қажеттілігі.

8. Рационның белоктары бойынша балансталғандығының көрсеткіштері: жануар текті және өсімдік текті белоктарының ара қатынастары; алмастырылмайтын амин қышқылдарының ара қатынастары; белоктар есебінен қамтамасыз етілетін рационның энергиялық құндылығы;

9. Құнды белоктардың негізгі көзі болатын азықтар. Тағамның балансталған амин қышқылдық құрамын қамтамасыз етуге өсімдік текті белоктардың рөлі.

10. Майлардың негізгі көздері - азықтар.

11. Халықтың әртүрлі топтарына майлардың қажеттілігі;

12. Майлары бойынша рационның балансталғандығы; майлардың есебінен жабылатын рационның энергиялық құндылығы;

13. Ересектердің және балалар мен жасөспірімдердің көмірсуға қажеттілігі. Көмірсулар бойынша рационның тепе-теңдігі.

14. Дәрумендердің қажеттілігіне және сіңуіне әсер ететін факторлар.

15. Минералды заттар, олардың тамақтанудағы маңызы.

16. Азық-түліктер – минералды заттардың көзі. Әртүрлі топтағы ересектердің және балалар мен жасөспірімдердің оптималды минералды тамақтану рационын құрастыру үшін азық-Алитүліктерді рационалды талдау.

17. Мәзір-жіктемесін бағалау және құрастыру қағидалары.

- рационның энергетикалық құндылығын есептеу;

- сапалы құрамын бағалау;

- рацион баланстылығын бағалау;

- рационда құнды азық-түліктердің болуы;

- тағамның түрлігі;

- тамақтану тәртібін бағалау.

Тапсырма №1 Энергиялық құндылығына, сапалық құрамына, рационның баланстылығына тағам рационына, мәзір жіктемесі бойынша ұсынылған жағдайлық есептерді есептеу. Табақпен азық түлік жиынтықтықтарының алуан түрлігі және тамақтану тәртібін дұрыстығын бағалау.

Ошибка! Ошибка связи. 2. Рационның адекваттылығына коррекциялық табылған кемшіліктерге баға беру.