Чидл татуд дөңгән күргий

Рис. Тракторист пахал землю и увидел гнездо дрофы. Он объехал его. Всей бригадой ухаживали за птенцами, до тех пор, пока они не выросли

Трактористин йовдл

Хаврин цаг билә. Тракторист тәрәнә һазр хаһлҗала*. Генткн эн тракторин тус өмнәс* шовун үргәд деегшән ниссинь үзв. Тиигҗәһәд аһарт тоодгин үүмәтә* дун соңсгдв.

Тракторист алң болад, тракторан зогсаһад, тер ормур өөрдәд хәләв. Нигт өвсн заагт хойр өндгтә тоодгин үр бәәҗ. Тракторист эн һазриг эвинь олад, эргүлҗ хаһлв. Удан боллго тоодг хәрү үүртән ирҗ суув.

Тер цагас авн тәрәчнр үүриг харҗ хәләдг болв. Хойр долан хонг давхла, бичкн һууҗасин ә соңсгдв. Экнь өдрин туршар эднд хотынь зөөһәд асрв. Җулҗухас шулун өсв.

(Григорий Кукарека)

__________________________________________________________________

Юӊгад тракторист тракторан зогсаҗ?

Өвсн заагт юн бәәҗ?

Трактористын йовдл ямаран гиҗ санҗанат?

♦ Тәрән, дун, өвсн, өндгн, әмтн гидг үгмүдиг ямаран зокал негдүлҗәнә?

♦ Харар барлата чинрлгч нерд бәәлһнә нертәһинь келтн.

♦ Олн тоодан бәәх бәәлһнә нерд олад, суффиксинь зааҗ келтн.

*һазр хаһлх – пахать землю

*тус өмн – прямо перед…

*үүмәтә – тревожный

***

Нег көгшә, тәрә хадчксн һазрт хөд хәрүлҗ йовад, бөднин* үр үзв.

Асхн хәрҗ ирәд, бичкн ачтан келв:

– Эндр кеер нанд бөднин үр харһв. Үүрт бичкн өкәр, җөөлн өрүлгтә, көркхн дегдәмлмүд бәәҗ.

Ач көвүнь аавурн хәләҗәһәд, өөлсн бәәдлтәһәр, шугшҗ* сурв:

– Аав, чи юңгад тедниг нанд эс авч ирвч?

Аавнь ачиннь толһаһинь илҗәһәд, иим хәрү өгв:

– Би авч ирхәр седләв, зуг теднә экнь нанд зөв өгсн уга.

Ач көвүнь ухалҗаһад, шуугшдган уурв.

__________________________________________________________________

Ач көвүнь дегдәмлмүдәр яахар седв?

Юңгад көвүн шугшдган уурв?

Текстиг нерлтн.

♦ Текстәс чинрлгч нерд олад, сурвр тәвҗ келтн.

♦ Харар барлата бәәлһнә нерд ямаран баг киисклһнд бәәхинь келтн.

*бөдн – перепелка

*шугшх – всхлипывать