Монтеджи буын шығуы және сүйек сынуы

Жерге қолмен тіреп немесе құлау барысында шынтағын қатты денеге ұрып, шынтақ сүйектің сынуы мен шыбық сүйектің басының шығуымен қатар жүретін күрделі сынық.Жазылған және бүгілген түрлерін жіктейміз: Бүгілген түрінде шыбық сүйектің басы алдыға қарай ығысып, ал шынтақ сүйектің қалдықтары артқа қарай ығысады, алдына қараған бұрыш жасалады.Бұл түрі өте аз кездеседі. Жазылған типінде, шынтақ сүйегінің басы сақина тәрізді байламының үзілуі натижесінде, шынтақ сүйек артқа және сыртқа шығады, ал сынық бөліктері алдыға ығысып,ашық артқа қарай бұрыш жасайды.

Диагностикасы:Қарауда: қолдың деформациясын, ісінуін, қысқаруын көреміз. Пальпацияда шынтақ сүйектің үзілмегенін және сынық бөліктерінің ығысуын және шыбық сүйектің басының шығуы болады. Белсенді қозғалыс мүмкін емес.Неврологиялық тексеріс нервтердің зақыдануын тез анықтап береді, сонымен қатар рентген екі проекцияда екі сүйекті де қамтып жүруі тиіс, ығысудын дәрежесін анықтаймыз.

Емі: Бүгілген типінде шынтақ сүйектің қалдықтарын жақсы репозиция жасауға болады.Репозицияны сүйек ішілік,өткізгіштік және жалпы жансыздандару жасалудан соң жасалады. Репозицияны хирург екі көмекшісімен жасайды. Науқасты столға жатқызып, бір көмекшісі кисттан тартып ал екіншісі иықтан қарама- қарсы тартады. Тура репозицияны жазыған кезде жасай алады. Хирург бір қолымен шыбық сүйектің басынан басып, артынан алдыға және жоғарыдан төмен, ал басқа қолымен қарсыластық жасайды, онда шынтақ ямкасын басу арқылы, шыбық сүйектің басы оңай салынады. Ары қарай екі жақтан тартылу нәтижесінде шынтақ сүйектің репозициясын жасайды, шынтақ буынына супинация қалыпын жасап, гипс лонгетасымен саусақтардан бастап қолтық астына дейін жасалады. 1-2 Күннен соң саусақтардын активті қозғалысын тағайындайды, контрактураны алын алу мақсатында. Иммобилизация сатысында науқасыты ритімді бұлшық ет қозғалысына үйрету қажет, иммобилизация уақыты 6-8 апта, сонымен қатар ЛФК, физиотерапия, еңбекке қабілеттілік 8-10 аптада қалпына келеді.

Егер бір моментті репозиция орнына келтірмесе, операциялық жолмен орнына түсіремиз және шынтақ сүйектің сынық қалдықтарын остеосинтез жасаймыз. Шыбық сүйектің басын консервативті жолмен сосын шынтақ сүйегін металлоостеосинтез жасайды.

Жазушы түріндегі Монтеджиді қолмен немесе дистракционды аппаратпен жасауға болады. Білек супинация қалпында шынтақ буынында 90°-қа дейін бүгілген. Көмекшілер кисттен және иықтан қарсы тарттып тұрып, репозиция шыбық сүйектің басын орнына түсіру алдынан артқа қарай сол қалыпта шынтақ сүйектің дистальді бөлігіне күш көрсетіп проксимальді сынықты орнына акеледі. Гипсті байламды саусақтан бастап иықтың жоғарғы үштен бір бөлігіне дейін салады. Иммобилизация 8-12 аптадай болады, жазығаннан соң физио емдер активті жіне пассивті қозғалыстар жасалу қажет шынтақ буынында. Егер бірмоментте репозияция жасалмаса хирургиялық жолмен жасалады. Сақина тәріді байлам үзілсе интерпозициясы жасалады.

17.Сан сүйегінің жарақаттық шығулар. Жіктелуі негізгі клиникалық симптомдарын атыңыз. Негізгі принциптерін атаңыз. травматикалық жамбас буынының шығулары түрлері: алдыңғы, артқы, артқы жоғарғы немесе мықындық, төменгі артқы немесе шонданайлық, алдыңғы – алдыңғы жоғарғы, алдыңғы төменгі. Жамбас буынының шығу жиілігі үш есе жиі кездеседі, механизмі катты күшпен сан сүйегінің ұршығы ішке қарай ротацияланып бір мезетте орнынан жылжыған кезде шығып кетеді. Ұршық басы капсуланы жыртып, айналасында қоршап жатқан бұлшық еттер мен капсула шеттерімен қысылып қалады. Домалақ байлам әдетте толығымен жыртылады. Сан сүйек басы мықын сүйегінің сыртқы артқы бөлігінде локализацияланады, қатты ауырсынумен жүреду, аяққа тұра алмауы, қажетті поза қабылдау. Аяқтық қысқаруы байқалады. Пружиналық кедергілесу тән. Үлкен вертел Розера Нелатона сызығынан жоғары орналасқан.Алдыңғы шығуларғы аяқтың ұзаруы тән, ұршық басын жамбас буынының ішкі бетінде ұстап көруге болады. Жамбас аймағы тегістеліп, үлкен вертел анықталмайды.

Шығуда орынан келітур наркоз арқылы артқы шығуды Кохер әдісімен орынана салады. Науқас арқасымен стол немес полда жатады, дәрегер көмекшісі науқастың жамбасын екі қолдап ұстап, мықын қырларына қолын қойып, хирург түзу бұрышта шығып кеткен аяқты тізе және жамбас буындарында бүгіп жоғарға қарай түзу итереді, ұршық басын ішке қарай ротациялайды. Жиі шығуды орнына салу кезінде шелчек дыбысы естіледі.

Бел омыртқасының денесінің компрессиялық сынықтары. Жіктелуі.Негізгі клиникалық симптомдарын атаңыз.Диагностика әдістерін атыңыз. Негізгі емдеу принциптерін атыңыз.

Ең жиі омыртқада сынықтардың 1-2ші бел омыртқаларында кездеседі. Белдің компрессиялық сынықтарында дененің қозғалысы шектелген және ауырсынумен жүреді. Науқастар әрен түрде айналып себебі арқа бұлшықеттері қатайып тұрады, сонымен қатар омыртқаның жұлынның зақымдануы мүмкін, соның нәтижесінде негіздік бұзылыстар болады. Себебтері:биіктен құлау, соққы, басып қалу.

Классификациясы:

1Семсер тәрізді компрессионды омыртқа денесінің сынықтары

2.Омыртқа денесінің жарылып сынуы

3.омыртқа денесінің шытынап сынған «ілінген тамшы» бейнесінде

(Оскольчатые переломы тел позвонков по типу «висящей капли»

Диагностикасы:рентгенограмма екі және үш проекцияда,диагностиканың детализациясын КТ және МРТ арқылы негіздейді.

Емі:Транспортировкасы қатты носикалармен ішімен жатқызып.Төсектің бас бөлігі жоғарлатылған болуы, фиксациялауға арналған корсеттер. Емінде қазіргі кезде екі жиі қолданылатың методтар ретінде-вертебропластика және кифопластика.Вертебропластика-сынған омыртқаның денесіне арнайы цемент еңгізу. Кифопластика қосымша ретінде омыртқа денесінің жартылай немесе толықтай биіктігін қалпына келтіруші ретінде.Хирург омыртқа денесіне аулы шарик жіберіп, үрлеп, осынын әсерінен оның биіктігін қалпына келтіреді.