Тақырып. Әлеуметтік-экономикалық жүйенің аймақтық астары

1. Аймақтар дамуының қазіргі жағдайы.

2. Аймақтың әлеуметтік- экономикалық өсуіне, қаржы жағдайын тұрақтандыру саясаты.

3. Халықтың әл-ауқатын көтеруге, отандық және шетелдік инвестицияларды тарту және оны тиімді пайдалануға, өнеркәсіпті, ауыл шаруашылығын, сонымен қатар шағын және орта бизнесті дамыту арналған нақты іс-шаралар кешені.

8.Білім алушылардың өзіндік жұмыстарын ұйымдастыру және басқаруға арналған материалдар:

• СОӨЖ-на арналған тапсырмалар;
• СӨЖ-на арналған тапсырмалар;

№№ п.п.	СОӨЖ тақырыптардың аттары және тапсырмаларының мазмұны	Жүргізу түрі	Сағат саны	Семестр аптасы
	Мемлекет тарапынан жүргізілетін аймақтық саясат Мемлекеттің аймақтық саясатының мақсаттары мен міндеттері	Ауызша	2сағ
	Аймақтық әлеуметтік- экономикалық теңсіздіктер (диспропорциялар).	Ауызша	2сағ
	Аймақтар дағдарыстығының басты белгілері.. Макроэкономикалық саясаттың құрамдас бөлігі- аймақтық саясат.	Ауызша	2сағ	3-4
	Эканомикасы нарықтық қатынастар негізінде дамып отырған елдерде аймақтық дамуға мемлекеттің араласуының мақсаты. Аймақты басқарудың функциялары.	Ауызша	2сағ
	Қазақстан үшін аймақтық даму мақсаттары. Аймақтық басқарудың тиімділігін арттырудың мемлекеттік стратегиясы.	Ауызша	2сағ	6-7
	Бюджетаралық қатынастарды реформалау мемлекет пен экономиканың ілгерілеуі үшін аса қажет құрал. Бюджеттік үрдісті жетілдіру кезеңдері.	Ауызша	2сағ
	Аймақтың қаржылық ресурстарын қалыптастыру жолдары. Аймақтың қаржылық ресурстарын басқару принциптері.	Ауызша	2сағ
	Аймақтардың өзіндік бюджеттерінің табыстарын құру қағидалары. Аймақтық меншік құрылымы.Аймақтың қаржылық ресурстарын басқару үрдісі.	Ауызша	2сағ	10-11
	Макродеңгейде аймақтық басқару механизмінің құралдары. Аймақтық дамуды орталықтан басқарудың нысандары.	Ауызша	2сағ	12-13
	Аймақтар дамуының қазіргі жағдайы.	Ауызша	2сағ	14-15
Барлығы			30 сағ

№№ п.п.	СӨЖ тақырыптардың аттары және тапсырмаларының мазмұны	Бақылау формасы	Сағат саны	Семестр аптасы
1.	Қазіргі кездегі ҚР дағы аймақтық даму мәселелері.	Реферат	3сағ	1-2
	ҚР дағы аймақтық кері пропорционалды (теңсіздіктерді, диспропорции) мемлекеттік реттеу.	Реферат	3сағ	1-2
	Бәсекелестік аймақтың дамуының аймақтық бағдарламасы.	Реферат	3сағ	3-4
	ҚР ғы бюджет аралық қатынас: орталық-аймақ.	Реферат	3сағ	3-4
	Өндіргіш күштердің орналасу құрылысын бағалау және оның ҚР дағы аймақтық дамуына әсер етуі.	Реферат	3сағ	5-6
	Аймақтық еңбек бөлінісінің түрлері және деңгейлері.	Реферат	3сағ	5-6
	Аймақтық менеджмент және оның формалары.	Реферат	3сағ	5-6
	Аймақтық менеджментке әсер ететін ішкі және сыртқы орта факторлары.	Реферат	3сағ	6-7
	Аймақтық менеджменттегі жаңа тенденциялар.	Реферат	3сағ	6-7
	Аймақтық бағдарламалардың теориясы мен тәжірибесі.	Реферат	3сағ	8-9
	Аймақтық бағдарламалардың классификациясы.	Реферат	3сағ	8-9
	Бағдарламаны басқару және жүзеге асыру механизімі.	Реферат	3сағ	9-10
	Бағдарламаның мақсаттары мен ресурстары.	Реферат	3сағ	9-10
	Республиканың бюджет жүйесін реформалаудың проблемалары.	Реферат	3сағ	9-10
	Әлемдік тәжірибеде бюджеттер арасындағы салықтарды бөлу мәселелері.	Реферат	3сағ	11-12
	Әлемдік экономикадағы аймақтық дамуды реттеуші институттар.	Реферат	3сағ	11-12
	Әлемдік экономикадағы проблемалық аймақтар мен аймақтық даму бағдарламалары.	Реферат	3сағ	13-14
	АҚШ және Европа елдерінің тәжірибесі.	Реферат	3сағ	13-14
	ҚР шаруашылық практикасында шетелдік тәжірибені қолдану мүмкіндігі.	Реферат	3сағ	14-15
	Арнайы экономикалық аймақты құру қажеттілігі мен мақсаттары.Қытайдағы АЭА.	Реферат	3сағ	14-15
Барлығы			60 сағ

9. Білім алушылардың білімін (пәндік біліктілігінің қалыптасу деңгейін) мониторингілеуге және бақылауға арналған материалдар:

• тестілік тапсырмалар,
• ағымдық, рубеждік және аралық бақылауға арналған тапсырмалар

1. Аймақтық саясатқа төмендегілердің қайсысы жатады:

A)& экономикалық саясат, әлеуметтік саясат, демографиялық саясат, экологиялық саясат, ғылыми-техникалық саясат

B) экономикалық саясат, гендерлік саясат, миграциялық саясат, құрылымдық саясат, экологиялық саясат, қаржылық саясат, қоныстану саясаты

C) экономикалық саясат, әлеуметтік саясат, демографиялық саясат, қаржылық саясат, ақша-несие саясаты

D) экономикалық саясат, әлеуметтік саясат, бюджеттік саясат, экистикалық саясат, демографиялық саясат, экологиялық саясат

E) экономикалық саясат, әлеуметтік саясат, ғылыми-техникалық саясат, қаржы-несие саясаты, миграциялық саясат, инновациялық саясат

1. Егер аймақ қалыптастырушы белгілер орталықтан ауылдық аймақтарға қарай төмендейтін болса, онда бұл қандай аймақ болып есептелінеді:

A)& торап аймағы, поляризделген аймақ

B) поляризделген аймақ, бірыңғай аймақ

C) бірыңғай аймақ

D) біркелкі аймақ

E) біркелкі емес аймақ

1. Егер аймақтық нышандар жай тербелісте болса, онда олар:

A) біркелкі аймақ, гомогендік аймақ

B) гомогендік аймақ

C)& бірыңғай аймақ, біркелкі аймақ, гомогендік аймақ

D) торап аймағы, гомогендік аймақ

E) поляризделген аймақ

1. Төмендегілердің қайсысы аймақтың классификациясына кірмейді:

A) экономикалық дамудың деңгейі, аймақтар экономикасының дамуының қарқыны

B) шаруашылық құрылымның аумақтық типі, мамандырылған өнеркәсптің коэффиценті

C) халық тығыздығының коэффиценті

D) халықтың көбею қарқыны

E)& аймақтың салааралық балансы

1. Аймақтық саясаттың функционалдық формасына жататындар:

A)& болжау, жоспарлау, бағдарламалау

B) бағдарламалау, болжау, бақылау

C) жоспарлау, бақылау

D) бағдарламалау, бақылау

E) бақылау, жоспарлау, анализдеу

1. Төмендегілердің қайсысы барлық мемлекеттерге тән аймақтық саясаттың генерализация мақсатына кірмейді:

A) бірыңғай экономикалық кеңістіктің құрылуы; экономикалық, әлеуметтік, құқықтық және ұйымдық негізін қамтамасыз етілуі

B) шартты түрде әлеуметтік-экономикалық аймақты дамыту

C) максималды түрде табиғи аймақтарды және ресурстық ерекшелікке бай аймақтарды қолдану

D) аймақтардың басымды бөлігінің дамуы және осы аймақтарда аса маңызды стратегияның болуы

E)& экономикалық кеңістік ұйымының құрылуы

1. Аймақтық зерттеуде көбінесе қолданылатын, ғылыми тұрғыда күрделі объектіден тұратын, бірақ олардың құрылымы жай объектілерден және бір-бірімен тығыз қарым-қатынаста болатын әдіснама:

A) генетикалық әдіснама

B)& геосистемалық әдіснама

C) уақыт кеңістік әдіснама

D) өндірістік әдіснама

E) жүйелік әдіснама

1. Ғылыми әдіснаманың қолданылуы аймақтық жүйенің қалыптасуы тарихи процестің дамуынан тұрады. Бұл қандай әдіснама:

A) өндірістік әдіснама

B) уақыт кеңістік әдіснама

C)& генетикалық әдіснама

D) тарихи әдіснама

E) эволюциялық әдіснама

1. Ғылыми әдіснама аймақтық жүйенің ішкі элементтерінің бір-бірімен тығыз байланыстағы қатынас. Бұл қандай әдіснама:

A) эндогендік әдіснама

B) экзогенный әдіснама

C)& өндірістік әдіснама

D) құрылымдық әдіснама

E) орталықтандырылған әдіснама

1. Уақыт кеңістіктің дамуы белгілі бір концентривті қайшылықтарды көрсететін әдіснама:

A) уақыт кеңістік әдіснама

B)& мәселелі әдіснама

C) тарихи әдіснама

D) генетикалық әдіснама

E) этногендік әдіснама

1. Үлгілеу (моделирование) дегеніміз:

A) абстрактілік, нақты құбылыстар мен процестерден алаң болуы және екі мағынаның болуы

B) кәдімгі объектілерді таңдау және оларды кешенді бөлшек түрінде зерттеу

C)& объектілерді, процестерді, құбылыстарды табиғи қалыпты жағдайда зерттеу

D) салааралық үлгілерде материалдық байланысты зерттеу

E) салааралық үлгідегі тәуелділікті зерттеу

1. Эталондық әдістеменің түрі:

A) циколдық әдістеме

B) далалық зерттеулердің әдістемесі

C) статистикалық әдістеме

D)& географиялық салыстыру әдістеме

E) үлгілеу (моделирование)

1. Статистикалық әдістеме бұл:

A)& жүйелі түрде жиналған мәліметтерді қамтамасыз ету; сандық фактордың объектілер жағдайындағы ықпалы және осы объектілерді бір-бірімен салыстыру

B) халықтың әлеуметтік жағдайын аумақтық функциямен байланыстыру

C) сандық және сапалық объектілердің сипаттамасын шығару

D) өндіріс өнімінің салыстыру бағаларының динамикасын шығару

E) аймақтық спецификасын мінездеп беру

1. Төмендегі әдістердің қайсысы қиын мәселерді шешу үшін, яғни мемлекеттің және аймақтардың әлеуметтік-экономикалық зерттеулерді, соның ішінде ұзақ мерімді болжамдарды өңдеуге бағытталған әдіс?

A) болжау әдісі

B) мақсатты әдіс

C) мәселелі әдіс

D)& бағдарлама-мақсатты әдіс

E) аналитикалық әдіс

1. Төмендегі әдістің көмегімен аумақ жағдайының ішінде халықтың тұрғын деңгейі және олардың тұрмыс жағдайын анықтайды:

A) объектілердің типтік әдісі

B) құрылымдық әдіс

C)& егістік зерттеу әдісі

D) кілт әдісі

E) салыстыру анализінің әдісі

1. Орта ауылдарда

A) 10-15 мың адам

B)5-10 мың адам

C)& 3-5 мың адам

D) 3 мыңға дейін

E) 1 мыңға дейін

1. Кешенді инвестициялық құрылымға жататындар:

A) көлік құрылысы, капиталдық құрылым, байланыс, коммуникация

B) көлік құрылысы, капиталдық құрылым, тұрғын ұй шаруашылығы

C)& көлік құрылысы, капиталдық құрылым, материалдың өнеркәсіптік құрылымы

D) көлік құрылысы, бизнес-инфрақұрылымы, материалдың өнеркәсіптік құрылымы

E) көлік құрылысы, өнеркәсіп, тұрмыс және қамтамасыз ету

1. Өмір сапасы -...

A) денсаулық, өмірдің ұзақтығы, тұрмыс деңгейі

B)& денсаулық деңгейі және өмір сүру ұзақтығы, тұрмыс деңгейі, өмір сүру деңгейі

C) өмір сүру деңгейі, тұрмыс деңгейі, индивидтің дамуы

D) денсаулық деңгейі, тұрмыс деңгейі, қажеттіліктерді қанағаттандыру

E) өмір сүру ұзақтығы, тұрмыс деңгейі, өмір сүру деңгейі, әлеуметтік жағдайы

1. Төмендегілердің қайсысы ҚР-ғы өнеркәсіп құрал жабдықтарын шығаруымен айналысатын ірі орталықтар болып саналады:

A) Өскемен, Шымкент; Атырау, Ақтау

B) Шымкент; Атырау; Алматы; Астана

C) Қарағанда; Павлодар, Атырау, Астана

D) Қарағанда, Өскемен, Алматы

E)& Қарағанда, Өскемен, Шымкент, Атырау

1. Транспортық-географиялық аймақтардың сипаттамасы:

A) шекаралық аймақ, астаналық, сыртқы, ауылды аймақтар, тығырықты

B) шекаралық аймақ, орталықтанған аймақ, ауылды аймақтар, тығырықты

C) шекаралық аймақ, ішкі, ауылды аймақтар, алыс жақтағы аймақтар

D)& шекаралық аймақ, орталықтанған аймақ, ішкі, ауылды аймақтар, тығырықты

E) шекаралық аймақ, ауылды аймақтар, тығырықты, біркелкі алыс

1. Төмендегілердің қайсысы ауыр өнеркәсіптік құрлымына жатады:

A) энергия, қара және түсті металлургия, машина жасау, химиялық, құрылыс материалдар

B) энергия, отын өнеркәсібі, түсті металлургия, машина жасау, химиялық, құрылыс материалдар

C)& көмір, мұнай өнеркәсібі, қара және түсті металлургия, машина жасау, химиялық, құрылыс материалдар

D) энергия және газ өнеркәсібі, қара және түсті металлургия, машина жасау, химиялық, құрылыс материалдар

E) энергия, электроэнергетика, қара және түсті металлургия, машина жасау, химиялық, химиялық өнеркәсіп

1. ҚР-да қандай машина жасау саласы жетекші болып саналады:

A) станок құрылысы, ауыр және электроэнергиялық машина жасау

B) автокөлік құрылысы, авиақұрылыс және станок құрылысы

C)& ауылшаруашылық, ауыр және электроэнергиялық машина жасау

D) ауылшаруашылық, салмақтық, медициналық техника өнеркәсібі

E) ауылшаруашылық, электроэнергиялық машина жасау, кеме жасау өнеркәсібі

1. Ертісте қандай электростанциялар құрылған?

A) Бұқтырма, Өскемен ГЭС

B)& Бұқтырма, Өскемен ГЭС, Шүлбі ГЭС

C) Шүлбі ГЭС, Өскемен ГЭС, Шардара ГЭС

D) Бұқтырма және Шардара ГЭС

E) Қапшағай, Өскемен, Ташін ГЭС;

1. ҚР –дағы темір жол желілердің жиілігі:

A)& 5,2 км 1000 км²-қа

B) 3,8 км. 1000 км²-қа

C) 45 км 1000 км²-қа

D) 75 км 1000 км²-қа

E) 150 км 1000 км²-қа

1. ҚР-ғы жиі кездесетін транспорт түрі:

A) темір жол

B)& автокөлік

C) құбыр

D) авиация

E) теңіз

1. ҚР-ғы тоқыма өнеркәсібі қандай қаларда көп кездеседі?

A) Семей, Орал, Тараз

B) Алматы, Павлодар, Атырау

C) Өскемен, Алматы, Қостанай

D)& Алматы, Шымкент, Семей

E) Алматы, Петропавл, Өскемен

1. Төмендегілердің қайсысы ҚР-ғы өнеркәсіп құрал жабдықтарын шығаруымен айналысатын ірі орталықтар болып саналады:

A) Өскемен, Шымкент; Атырау, Ақтау

B) Шымкент; Атырау; Алматы; Астана

C) Қарағанда; Павлодар, Атырау, Астана

D) Қарағанда, Өскемен, Алматы

E)& Қарағанда, Өскемен, Шымкент, Атырау

1. Қай қалаларда ауылшаруашылық машина жасау өнеркісібі дамыған?

A)& Павлодар, Астана

B) Астана, Талдықорған

C) Алматы, Қостанай

D) Павлодар, Қостанай

E) Алматы, Астана

1. Қара металлургияға төмендегілердің қай саласы кіреді:

A) тау-кен өнеркәсібі, от сөндіру өнеркәсібі, сынық қалдықтарын қайта өңдеу

B) тау-кен, металлургиялық, ферроқорытпа, от сөндірушілік

C) тау-кен, металлургиялық, ферроқорытпа

D)& тау-кен, металлургиялық, ферроқорытпа, от сөндірушілік, сынық қалдықтарын қайта өңдеу

E) тау-кен, тау-кен, ферроқорытпа, от сөндірушілік

1. Жеке меншіктегі өнеркәсіптер ҚР-да неше проценті құрайды?

A)& 85%

B) 30%

C) 25%

D) 15%

E) 5%

1. Мемлекеттік формадағы өнеркәсіптер ҚР-да неше проценті құрайды?

A) 85%

B) 30%

C) 25%

D)& 7%

E) 15%

1. Еңбекке жарамды адамдардың жасы қандай?

A) еркектер 16-63 жастағы, әйелдер 16-57 жастағы

B)& еркектер 16-62 жастағы, әйелдер 16-57 жастағы

C) еркектер 18-63 жастағы, әйелдер 18-58 жастағы

D) еркектер 16-60 жастағы, әйелдер 16-57 жастағы

E) еркектер 18-63 жастағы, әйелдер 18-57 жастағы

1. Тұрғындардың экономикалық белсенді бөлігі

A)& экономикадағы кәсіп, жұмыссыздық

B) экономикадағы кәсіп, үй және жеке шаруашылығындағы кәсіп

C) экономикадағы кәсіп, еңбекке жарамды адамдар

D) еңбек ресурстары

E) еңбекке жарамды адамдар

1. Қазақстанда қанша АЭС орналасқан?

A)&1

B) 2

C) 3

D) 4

E) 5

1. Төмендегі ұйымдардың қайсысын біз ғылыми сиымдылық деп атаймыз?

A) мұнайды қайта жасау өнеркәсібі

B)& аспап жасау

C) трактор жасау

D) химиялық өнеркәсіп

E) жеңіл өнеркәсібі

1. Төмендегі ұйымдардың қайсысын біз материалдық сиымдылық деп атаймыз?

A)& металлургия зауыты

B) аяқ-киім фабрикасы

C) тоқыма комбинаты

D) аспап жасау зауыты

E) макарон фабрикасы

1. Төмендегі ұйымдардың қайсысын біз энергиялық сиымдылық деп атаймыз?

A) құрылыс материалдық өнеркәсіп

B) химиялық комбинат

C) темір кендерінің өнеркәсібі

D) ауылшаруашылық тыңайтқыштар өнеркәсібі

E)& алюминий өнеркәсібі

1. Бидай өнеркәсібі Қазақстанның қай ауданында көп өндіріледі?

A) Оңтүстік Қазақстанда

B) Орталық Қазақстанда

C)& Солтүстік Қазақстанда

D) ШығысҚазақстанда

E) Батыс Қазақстанда

1. Павлодар және Шымкент мұнай қайта өңдеу зауыттарына алып келетін мұнай құбыры?

A) Орталық Азия - Бухара - Орал

B)& Ресей - Солтүстік Қазақстан - Орта Азия

C) Орал - Батыс Қазақстан - Орта Азия

D) Мубарак - Ташкент - Шымкент

E) Солтүстік Қазақстан - Орталық Қазақстан

1. Төмендегі мемлекеттердің қайсысы Қазақстанның сыртқы саудада серігі болып табылады:

A)& Қытай, Ресей, Түркия

B) Германия, Корея

C) Франция, Швейцария, Италия

D) АҚШ, Жапония, Австралия

E) Иран, Ирак, Ауғанстан

*****

1 аралық бақылау сұрақтары:

21. 1. Аймақтық экономиканың міндеттері және әдістері. 22. 2. Аймақтарды типтерге бөлу қажеттігі. 23. 3. Экономикалық аудандастыру дегеніміз не.

24. 4.Аймақтық еңбек бөлінісінің түрлері және деңгейлері. 25. 5. Аймақтық ұдайы өндіру процесінің ұғымы және мәні.

26. 6. Әлемдік экономикадағы аймақтық дамуды реттеуші институттар. 27. 7. Әлемдік экономикадағы проблемалық аймақтар мен аймақтық даму бағдарламалары.

28. 8. Аймақ потенциалының негізгі құрамдас бөліктері: құрылымы, даму көрсеткіштері. 9. Табиғи-экологиялық потенциал. 29. 10. Еңбек потенциалы. 30. 11. Өндіргіш күштерді орналастыру заңдылықтары, принциптері және факторлары. 31. 12. Экономикалық қатынастардың негізгі нысандары: сауда, қаржылық.

32. 13. Аймақтық дамудың жоспарлануы мен болжануының объективті шарттылығы. 33. 14. Аймақтық бағдарламалардың теориясы мен тәжірибесі. 34. 15. Аймақтық бағдарламалардың классификациясы. 35. 16. Бағдарламаны басқару және жүзеге асыру механизімі. 36. 17. Бағдарламаның мақсаттары мен ресурстары.

2 аралық бақылау сұрақтары: