ОРЫТЫНДЫ. Қазiргi уақытта елдiң барлық банктерiнде халықаралық банк тәжiрибесiнде қабылдаган стандарттарға

Соңғы он жылдықта Қазақстаннның банк жүйесi өзгерiстерден өттi. Нарықта спекулявтi операциялардан жоғары пайда алушының кезi өттi, банктер бизнестiң дамуының жаңа жолдарын iздеуде. Банк күшi толғандырган стратегияда: ол әмбебап, кiшiгiрiм, сенiмдi және ең негiзгiсi рентабельдi болуы керек. Ол үшiн қызметтердi диверсификациялау керек, өзiңнiң клиентiңдi iздеу керек және оның қажеттiлiктерiне толығымен зерттеу керек-табыстың құпиясы дәл осы кәдiлiгi қызметтердi дәстүрлi емес ұсынуда жатыр: сөйлесу мәдениеттiнде, клиент туралы ойлауда, оған қажеттi және уақытында ұсыныстар, кеңестерде.

Қазiргi уақытта елдiң барлық банктерiнде халықаралық банк тәжiрибесiнде қабылдаган стандарттарға өту жүргiзiледi, және шығыстың қызметкер адамдарының ойынша Қазақстандық банктердiң электронды қызметтердiң дамуы бойынша жұмысы, техникалың жаңаруға бiздiң елдiң белсендi қатысуға талыншысы және осы сферада халыңаралың қызмет байланыстарын дамытуға талпынысы куәландырады.

Отандық банктердiң банктiк қызметтердi кеңейту сферасындагы одан әрi күштi жұмысы, жаңа өнiмдердi өңдеу және енгiзу Қазақстандың банктерге әлемдiк нарыңқа шығуға мүмкiндiк бередi. Сонымен бiрге банктер банктiк қызметтiң шетелдiк тәжiрибесiне көп көңiл бөлуi қажет.

Бұл банктiк қызмет көрсетудiң сапасын және деңгейiн жоғарылатуға, елдiң қаржылық жүйесiн тұрақтандыруға, сауыңтыруға мүмкiндiк бередi. Диплом жұмысын жазу барысында жүргiзiлген зерттеулерден келесi қортындылар жасаға болады.

1. Ресейдiң банк тәжiрибесiнде клиенттiң есеп айырысу шотын несиелеу кең тараған. Көптеген несиелiк мекемелер «банктiк қызметтердiң әмбебапң дүкенiн құра отырып, басқа қызметтер пакетiмен бiрге овердрафтың несиелердi үсынады.

Шотты несиелеу қызметiн Үсынуда маркетингтiк және экономикалың құраушылары айқын көрiнген. Бiрiншiсi- клиенттке қажеттi және ыңғайлы қызметтi Үсынуға мүмкiндiк бередi. Банктiң көптеген қарыз алушылары есеп айырысу шотын несиелеуге қызығуда, ол клиентке оның ресурстарын тиiмдi. Қолдануға мүмкiндiк бередi. Екiншiсi-банкке несиелеу операциясын өткiзудегi табыс, клиенттiң есеп айырысу шоты бойынша қалдыңтарын қолданудан түскеннен аз емес табыс алуга мүмкiндiк беруi керек. Тәжiрибе көрсетiп отырғандай анктiң ең арзан ресурстары-заңды тұлға-клиенттерiнiң шотындагы қалдыңтар.

2. Бүгiнгi таңда бiрде бiр ел экономикадан тыс тұра алмайды.
Және бiздiң республикаға да тән. Қазақстан толығымен
әлемдiк экономикалың қоғамдастыңтың бiр мүшесi болып
табылады. Көптеген Қазақстандың компаниялар Іазiргi
уақытта арыс және жақын шетелдiк компаниялармен
қызметтiк қарым-қатынасы бар. Бұл қатынастар әр түрлi
болуы мүмкiн: шетелдiк компаниялар бiздiң өнiмдi
импорттауы мүмкiн және керiсiнше өзiнiң өнiмiн Қазақстанға
экспорттауы мүмкiн.

Жоғары технологиялы жабдыңтарды, машиналарды сатып алу шетелде болады. Сонымен бiрге, шикiзат дайын өнiм әлемнiң әртүрлi елдерiмен келедi. Осыған қарамастан, бiрқатар сұрақтар мен мәселелер жергiлiктi компанияларда тады. Осындай мәселелердiң бiрi экспортты-импорттың операциялары Іаржыландыру болып табылады. Өнiмдi алатын кезде Қазақстандық компанияларда айналыс құралдары жеткiлiксiз болғандықтан, төлемдi кейiнге қалдырады, сұранады, оны шетелдiк қызметтестер қабылдай бермейдi. Осы үшiн кейде келiсiм де бұзылады. Бiрақ осы проблеманы шешудiң механизмi бар. Бұл форфейтинг. Осының көмегiмен Қазақстандық компания сыртқы нарықта жұмыстың тартымды шарттарын алуда.

3. Іазiргi кезде банк жүйесi дамуының маңызды және қызыңты
кезеңiн өтуде. Банктердiң технологиялың базасы және қызмет
көрсету сапасы жақсаруда, бөлiмшелер өсуде. Кейбiр банктер
төмен тарифтер бойынша есептiк кассалың қызметтiн сапалы
көрсеткендiктiн клиент санын екi есе, үш есе жоғарылатқан.
Үсынылатын банктiк және банктiк емес қызмет спектiн кеңейту
процесi жүруде. Банктер оларды несиелiк Үйым қатарынан бөлiк
көрсмететiн жаңа өнiмдер мен қызметтердi белсендi iздеуде. Ал
факторинг-несиелiк тарихты қажет етпейтiн, Іаржыландырудың кепiлсiз түрi болғандықтан, факторинг- несиелеудiң банктiк лимитiн таңдаған фирмаларға, жаңа және кiшiгiрiм компанияларға арналған қажеттi Іаржы құралы. Бұл iрi компанияларға факторинг қажет емес дегендi бiлдiредi.

Сонымен диплом жұмысын жазу нәтижелерін қорыта келе біз төмендегідей тұжырымдар жасаймыз:

- банктердегі тәуекелді басқару жүйесін жетілдіру;

- капитал бойынша жаңа келісімді ендіру (Базель - II);

- Базель - II талаптарын ендіру бойынша жұмыс тобын құру;

- банктер есеп саясаты және бағдарламалық қамтамасыздануына өзгерістер ендіру қажет;

- әлеуметтік және жалпы провизияларды есепке алу тәртібі кезеңмен енгізу мерзімін ұзарту қажет;

- МСФО талаптарына жету мақсатында екінші деңгейлі банктерді пруденциялыды реттеу нормаларына өзгерістер енгізу қажет;

- банк топтары және банк үшін проденциялдық нормативтерге сәйкес өзіндік капиталдан еншілес компанияларға инвестициялық салымдарды аудару мәселлелерін реттеу қажет.

- табыстылықтың минимальді деңгейін анықтаудың икемді әдісін анықтау;

- Инвестициялық табысты алмаған салымшылар алдындағы жауапкершіліктің нақты болуын және шаралаын анықтау;

- Қаржы нарығы субъектілерінің есеп беру және құжат айналым жүйесін ұйымдастырудың тиімділігін арттыру.