Бөлім. Макроэкономикалық реттеу 3 страница

572. Рыноктық механизм сатушылар мен сатып алушылар шешімін мына жүйе арқылы байланыстырады:

а) баға

б) бәсеке

в) сұраныс және ұсыныс

г) ұсыныс

+д) A,Б,В,Г

573. Рыноқтық шаруашылық жағдайындағы бәсекелестік бұл:

а) өндірісте жақсы нәтижеге жету

б) тауар өндірушілердің тиімді жағдайдағы әрекет үшін күресі

в) жоғары пайда табудағы әрекет

г) тиімді жағдайда сату, сатып алу, қызмет көрсету үшін болатын сайыс

+д) A,Б,В,Г

574. Жетілмеген бәсеке бұл:

а) монополиялық бәсеке, олигополия, таза монополия

б) жетілген бәсеке

в) таза бәсеке

г) еркін кәсіпкерлік

+д) A,Б,В,Г

575. Жетілген бәсеке нарығында:

а) рынокқа өз еркімен ешкім әсер ете алмайды

б) рынокқа біртекті тауарлар ұсынылады

в) рынокқа еркін кіріп және шығуға болады

г) ақпаратқа кол жеткізудегі еркіндік

д) жоғарғы жауаптардың барлығы.

576. Монополиялық бәсекеге тән:

+а) Белгілі бір рынокқа кірудің қарапайымдылығы және тауарлар мен қызметтің дифференциациясы

б) белгілі рынокқа баска фирмалардың кіруі мүмкін еместігі.

в) нарықта бірнеше фирмалардың қызмет етуі

г) өндірістің бір өндірушінің колында шоғырлануы

д) рынокқа бір текті тауарлардың ұсынымы.

577. Белгілі салада бірнеше фирма өз үстемдігін жүргізсе, онда бұл бәсеке:

а) монополиялық

+б) олигополия

в) жетілген бәсеке

г) монопсония

д) таза монополия

578. Тұтыну тауарларын өндіретін фирма -бұл:

а) таза олигополия

+б) дифференцацияланған олигополия

в) монополия

г) монопсония

д) билитарлық монополия

579. Қандай жағдайда нарықта монополияның үстемдігі орын алады:

а) қандайда бір тауарды бір ғана сатушы ұсынатын болса

б) белгілі рынок барьермен шектелсе

в) белгілі тауарды алмастыратын басқа тауарлар болмаса

г) белгілі салаға басқа фирмалардың кіру мүмкіндігі болмаса

+д) A,Б,В,Г

580. Кез-келген мемлекеттің монополияға қарсы шаралары:

а) бәсекені қорғауға және қолдауға бағытталған

б) нарықта үстемдік етуші фирмалар мен бағаға бақылау қоюды көздейді

в) тұтынушылар мүддесін қорғау және шағын, орта бизнестің дамуын қорғау болып табылады

г) табиғи монополистердің іс-әрекетіне бақылау болып табылады

+д) A,Б,В,Г

581. Нарық -бұл:

а) сатып алу-сату актісінің жиынтығы

б) сұраныс пеп ұсыныстың өзара қатынасы

в) сатушылар мен сатып алушылар арасындағы арақатынас

г) айырбастың экономикалық формасы

+д) өндіріс, бөлу, айырбас және тұтыну процесін қамтитын адамдар арасындағы экономикалық қатынастар жүйесі

582. Нарықтық қатынас обьектілерін ажыратыңыз:

а) кәсіпкер Василъев

б) акционер Петров

в) мемлекет

г) слесарь Иванов

+д) метал кескіш станок

583. Нарық инфрақұрылымына не кіреді:

а) банктер

б) жәрменкелер

в) валюта биржалары

г) еңбек биржалары

+д) A,Б,В,Г

584. Бәсеке-бүл:

а) ең жоғарғы пайда алу үшін өндірушілер арасындағы күрес

б) тауарларды арзан бағамен сатып алу құқығы үшін тұтынушылар күресі

в) кез-келген салада ең жақсы нәтижелерді иеленуге бағытталған экономикалық күрес

г) нарықтың қозғаушы күші

+д) A,Б,В,Г

585. Жетілген бәсеке түсінігі:

а) біртекті емес өнім өндіретін салада товар өндірушілердің үлкен бөлігі қызмет етеді

б) товарлары бірнеше фирмалардың шығаруы

в) берілген өнімнің жалғыз сатып алушысы бар

+г) нарыққа кірудің кедергілері жоқ

д) сатып алушылар мен сатушылардың нарық туралы ақпараты шектелген

586. Бәсекелестің тауарын жамандап немесе жалған мәліметтерді тарату-бұл:

а) жетілген бәсеке

б) жетілмеген бәсеке

+в) әділ емес бәсеке

г) бағалық емес бәсеке

д) бағалық бәсеке

587. Олигополия мынаны ұйғарады:

а) олигополистер өз бәсекелестерінің мінез-кұлқын ескермей, өздерін жетілген бәсеке жағдайында сияқты сезінеді

б) олигополистер бір-бірімен келісімге келеді

в) олигополистер бәсекелестің мінез-кұлқын алдын-ала болжауға тырысады,бірақ экономикалық қоғамдастық негізінде болады

г) жоғарыда айтылған мінез-құлық үлгілері қолданылуы мүмкін

+д) олигополистер өз өнімдеріне бағаларды өздері белгілейді

588. Монополия-бұл:

+а) нарықтағы кедергілердің көптігімен байланысты сол салаға кірудің мүмкіндігін болдырмайтын құрылым

б) тек қана жалғыз сатып алушы әрекетететін нарық құрылымы

в) бірнеше өндірушілердің бір-бірімен бәсекелесетін нарық құрылымы

г) тек бірғана ірі фирма-өндіруші әрекетететін нарық құрылымы

д) өнім бағаларына бақылау қоймайтын нарық құрылымы

589. Бәсекелес фирма қысқа мерзім кезенде өз өндірісін жалғастырмайды, егер:

а) өнім бағасы минималды орташа шығындардан төмен болса

б) орташа тұрақты шығындар өнім бағасынан жоғары болса

+в) өнім бағасы орташа өзгермелі шығындар минимумынан төмен болса

г) өнім бағасы шекті шығындардан төмен болса

д) жалпы табыс фирманың жалпы шығындарын жаппайтын болса

590. Төменгі нарықтың қайсысы жетілген бәсеке жағдайына сәйкес келеді:

а) болат

б) шаштараз қызметтері

в) автомобильдер

+г) акциялар мен облигациялар

д) жанар май.

591. Келесі анықтамалардын, кайсысы қарапайым пайда түсінігіне сайкес келеді:

а) МС=МR жағдайындағы фирманың пайдасы

б) саладағы әдеттегі фирманың алатын пайдасы

в) қалыпты іс жүргізу кезіндегі фирманың ала-алатын пайдасы

+г) Фирманың сол бағыт шеңберінде әрекет еттіретін минималды пайда

д) кәсіпкерге қолайлы өмір сүру денгейін қамтамасыз ететін пайдасы

592. Жетілген бәсеке түсінігі мынаны үйғарады:

а) фирмалардың көбісі салада стандартты товарды шығарады

б) товарды қалыпты бағамен сатып алатын сатып алушылар көп

в) барлық сатушылар мен сатып алушылар нарық туралы толық информацияны иемденеді

г) нарыққа кіріп шығу оңай (кедергі жоқ)

+д) A,Б,В,Г

593. Табиғи монополияның мысалы бола алады:

а) ОПЕК-халықаралық мұнай картелі

б) ІВМ компаниясы

в) мәскеу»Мост-банк» банкісі

г) известия басылымы

+д) қалалық метрополитен

594. Бағалық дискриминация-бұл:

+а) бірдей өнімнің әр түрлі бағалармен әр турлі сатып алушыларға сатылуы

б) жынысына немесе ұлтына байланысты еңбекке төлемдерді бөлу

в) еңбеккерлерді тұтыну тауарларына жоғары бағаларды белгілеу арқылы қанау

г) жоғары сапалы тауарларға бағалардың көтерілуі

д) A,Б,В,Г

595. Бәсекелес фирмаға қарағанда жай монополия:

+а) өнімді аз өндіріп, жоғары баға белгілеуге тырысады

б) пайданы көбейтуге ұмтылады

в) икемсіз сұраныс қисығына сәйкес бағаны белгілейді

г) MR-Р жағдайындағы шығарылым көлемін таңдайды

д) өнімді көбірек өндіріп, бағаны да жоғары белгілеуге тырысады

596. Максимум пайда алу үшін монополист мына шығарылым көлемін тандау керек:

а) шекті шығындар өнім бағасына тең

б) шекті шығындар жалпы шығындарға тең

+в) шекті табыс шекті шығындарға тең

г) шекті табыс жалпы шығындарға тең

д) орташа шығындар өнім бағасына тең

597. Монополиялық және жетілген бөсеке нарықтарының ортақ белгілері бар:

а) дифференциацияланған товарлар өндіріледі

+б) нарықта көп сатушылар мен сатып алушылар қызмет етеді

в) әр бір фирмаға өзінің көлденең сұраныс қисығы сызығы тән

г) біртекті товарлар өндіріледі

д) фирманың рыноктық мінез-құлқы онын бәсекелестерінің жауабына тәуелді болады

598. Олигополия-бұл нарықтық кұрылым:

а) біртекті өнім өндіретін көп бәсекелес фирмалар

б) дифференцияланған өнім өндіретін бәсекелес фирмалар санының көп болуы

+в) бірнеше бәсекелес фирмалар

г) тек қана жалғыз ірі фирма

д) тек қана ірі сатып алушы

599. Сұраныс заңы сипаттайды;

а) сұраныс мөлшерінен тауарлар бағасының кері тәуелділігі;

б) сұраныс мөлшерінің тауарлар бағасынан тікелей тәуелділігі;

+в) сұраныс молшерінің тауарлар бағасынан кері тәуелділігі;

г) тауарлар бағасының сұраныс мөлшерінен тікелей тәуелділігі,

д) ұсыныс көлемінен сұраныс көлемінің кері тәуелділігі

600. Егер сұраныс төмендесе, сұраныс қисық сызығы жылжиды:

+а) төмен және солға

б) сағат тілі бағытымен

в) жоғары және оңға

г) сағат тіліне қарсы

д) оңға және төмен

601. X тауарға деген сұраныс қисығының жылжуын немен түсіндіруге болады?

а) тауар ұсынымы белгілі себептерге байланысты кемиді

б) X тауарына бағаның өсуіне байланысты, тұтынушы осы тауарды аз сатып алуды жөн көрді

+в) X тауарына тұтынушылардың қызығушылығы артты. Сол себептен, кандай бағада болмасын, бұрынғыдан көп сатып алуды қалады

г) X тауарына деген баға төмендеді, сол себептен тұтынушылар бұрынғыға қарағанда көп сатып ала бастады

д) X тауарына баға өсті, соған байланысты өндірушілер бұл таварды көп өндіруге кірісті

602. Сұраныс қисығының өзгерісіне қандай фактор әсер етпейді?

а) тұтынушылардың қалауы мен талғамы

б) ұлттық табысты бөлу

+в) тауар бағасы

г) тұтынушылар саны

д) жаңа технологияны енгізу

603. Ұсыныс заңы мыналарды сипаттайды:

+а) ұсыныс мөлшері динамикасының баға динамикасынан тікелей тәуелділігі;

б) ұсыныс мөлшері динамикасыньщ баға динамикасынан кері тәуелділігі,

в) баға динамикасының ұсыныс мөлшері динамикасынан тікелей тәуелділігі;

г) баға динамикасы ұсыныс мөлшері динамикасынан кері тәуелділігі.

д) сұраныс мөлшеріне ұсыныс мөлшерінің тікелей тәуекелділігі

604. Технологияны жетілдіру өзгертеді:

а) сұраныс қисығын жоғары және оңға

б) сұраныс қисығын төмен және оңға

+в) ұсыныс қисығы төмен және оңға

г) ұсыныс қисығы жоғары және солға

д) сұраныс қисығы жоғары және солға

605. Ұсыныс қисығының оңға ығысуы мынаның нәтижесінде болады:

а) осы тауарды өндіруге қажетті ресурстарға бағаның жоғарылауынан

+б) еңбек өнімділігін арттыратын жаңа технологияны енгізу

в) инфляцияны күту

г) тауар мен қызметтерге бағаның төмендеуі

д) өндіріс құлдырауы

606. Тепе-теңдік баға:

а) өндірушілер табысын теңестіреді

+б) өндірушілерді өндірістің өсуіне не қысқаруына ынталандырады

в) тұтынушылар шығынын теңестіреді

г) материалдық игіліктердің теңдей бөлінуін қалыптастырады

д) өндірістің артуына өндірушілерді бейімдейді.

607. Егер рыноктық баға тепе-теңдік бағадан төмен болса, онда:

а) тауарды артық өндіру басым болады

+б) тауар тапшылығы орын алады

в) рынокта сатып алушылар тобы қалыптасады

г) ресурстар бағасы төмендейді

д) өндіріс нарығын қалыптастырады

608. Егер тауар бағасының бір процент төмендеуі оған деген сұранысты екі процентке жоғарылауын көрсетсе, онда бұл сұраныс:

а) икемсіз

+б) икемді

в) бірлікті икемді

г) абсолютті икемсіз

д) жетілген икемді

609. X тауарының өндірушісі өз өнімі бағасын 5% төмендетті, нәтижесінде сату келемі 4% өсті. X тауарына деген сұраныс болады:

а) икемді

+б) икемсіз

в) сұраныстың икемділік бірлігі

г) абсолютті икемді

д) абсолютті икемсіз

610. Егер бағаның 5% кемуі ұсыныс көлемін 8% кемітсе, онда ұсыныс:

а) икемсіз болады

б) бірлікті икемді болады

+в) икемді болады

г) абсолютті икемді болады

д) абсолютті икемсіз болады

611. Кез-келген мөлшердегі тауарлар біркелкі бағада сатылса, онда бұл тауарға сұраныс болады

а) абсолютті икемсіз

+б) абсолютті икемді

в) икемді

г) икемсіз

д) бірлікті икемді

612. Ауылшаруашылық өнімі өскенде, өндірушілердің түсімі төмендейді. Бұл мынаны білдіреді:

а) ауылшаруашылық өнімінің ұсынысы икемсіз

+б) берілген өнімге сұраныс икемсіз

в) өндірушілердің кызығушыльіқтарына қысым жасайтын қайта сатып алушылардың, бар болуы

г) сұраныс икемділігі ұсыныс икемділігінен үлкен

д) икемділік бірге тең

613. Тауар ұсынысының кемуі:

а) бірін-бірі толықтыратын тауарлардың сұранысын арттырады

б) егер тауарға деген сұраныс баға бойынша икемді болса, сатушының жалпы табысы өседі

в) егер тауарға деген сұраныс баға бойынша икемсіз болса, сатушының жалпы табысы өседі

г) тауарға сұранысты өсіреді

+д) бірін-бірі алмастыратын тауарларға сұранысты арттырады

614. Егер тауар бағасының 1%-ке азаюы нәтижесінде оған деген сұраныс көлемі 2%-ке артса, онда мұндай сұраныс:

а) икемсіз

+б) икемді

в) икемділігі бірге тең

г) өте икемсіз

д) өте икемді

615. Егер тауар ұсынысы икемсіз, ал оған деген сұраныс азаятын болса, онда сатушының жалпы табысы:

а) өседі

+б) азаяды

в) сұраныс икемді болған жағдайда азаяды

г) сұраныс икемсіз болған жағдайда азаяды

д) өзгермей қалады

616. Ұсыныс икемділігі ең алдымен мынаған байланысты:

а) берілген өнімнің тауар-алмастырушыларының санына

+б) сатушылар бағалар өзгерісіне бейімделе алатын уақыт кезеңіне

в) берілген тауардын бірінші қажеттіліктерді қанағаттандыратын немесе сән- салтанат бұйымы болуына байланысты

г) берілген тауардың ұзақ мерзімді пайдаланылатын немесе қазіргі тұтыну заты болуына байланысты

д) берілген тауарды сатып алуға бағытталған тұтынушы табысының үлесіне

617. Кәсіпорынның мақсаты пайданың өсімін және іскерлік ауқымын кеңейту болып табылады. Бұл жағдай тән:

+а) барлық кәсіпорындарға

б) тек қана шағын бизнес кәсіпорындарына

в) тек қана ірі кәсіпорындарға

г) ешқандай кәсіпорындарға

д) тек қана орташа кәсіпорындарға

618. Акционерлік қоғамды басқарудың жоғарғы органына жатады:

а) директорлар кеңесі

б) өкілетті адамдардың жиналысы

+в) акционерлердің жалпы жиналысы

г) арнаулы акциялар ұстаушыларының жиналысы

д) толыққанды мүшелерінің кеңесі

619. Меншік формаларына байланысты өнеркәсіп құрылымы

Меншік формалары	қортынды үлесі(%)
	Жалпы өндіріс	өндірістік персоналдың
	мөлшерінде	жалпы саны
Мемлекеттік	19,2	25,7
Муниципалды	1,6	2,1
Жеке	15,4	22,5
Аралас	60,1	47,3
ұжымдық	40,1	35,3

Еңбек өнімділігі тұрғысынан көрсетілген меншіктің қай формасы тиімдірек болады:

а) мемлекеттік

б) муниципалды

в) жеке

+г) аралас

д) ұжымдық

620. Фирма жаңа кәсіпорынды салу үшін банк несиесін алуды көздеп отыр.

Жылдық ставка 18% —ға тең. Күтілетін пайда нормасы 20% денгейінде анықталған. Осындай шарттарда фирма:

а) жаңа кәсіпорынды салмайды

+б) жаңа кәсіпорынды салады

в) шығынға қарамастан кәсіпорынды салуға шешім қабылдайды

г) берілген ақпарат негізінде шешім қабылдау мүмкін емес

д) косымша серіктестерді тартады

621. Кәсіпкерліктің қай формасында кәсіпкердін өзінің мүлкіне және пайдаланатын капиталына мүліктік жауапкершілік таралады:

+а) жеке кәсіпкерлік

б) серіктестік

в) толық серіктестік

г) аралас серіктестік

д) акционерлік қоғам

622. Кәсіпкерліктің қандай ұйымдык формасында күрделі техника өндірісін іске асыру жеңіл болады:

+а) жеке кәсіпорында

б) шаруашылық серіктестікте

в) шаруашылық қоғамда

г) ашық типтегі акционерлік қоғамда

д) унитарлы кәсіпорында

623. Негізгі капитал ұғымына не кіреді:

а) станоктар, машиналар, құрал-жабдықтар

б) құрал-жабдықтар, инструментер

в) ғимараттар

г) жалақы

+д) A,Б,В,Г

624. Фирманын тұрақты шығындары-бұл:

а) ресурстарды сатып алынған сәттегі бағалардың шығындары

б) өндірістің қолайлы жағдайында өнімнің кез-келген мөлшерін өндірудегі минималды шығындар

+в) өнім өндірмеген жағдайда фирмадағы шығындар;

г) нақты емес шығындар

д) өнімді шығару мен байланысты шығындар

625. Егер фирма ресурстарға деген шығынын 10% арттырса, онда өндіріс көлемі 15% өседі, бұл жағдайда:

а) өндіріс масштабының кері әсері болады

+б) өндіріс масштабынын оң әсері болады

в) өнімділіктің төмендеу заңы әсер етеді

г) фирма жоғарғы пайда табады

д) фирма төмен пайда табады

626. Төмендегі аталған анықтамалардың қайсысы орташа пайда түсінігіне сай келеді?

а) қатардағы фирманың салалардан алатын пайдасы;

б) фирманың істі қалыпты жүргізген кездегі табатын пайдасы

+в) фирманың белгілі бағытындағы іс-әрекетінің ішінде қалуы үшін қажетті минималды пайдасы

г) кәсіпкерге жоғарғы өмір сүру деңгейі дәрежесінде қалуға қажетті пайда.

д) кәсіпорынның негізгі іс-әрекетінен табатын пайдасы

627. Төменде берілген шығындардың қайсысын трансакциондыққа жатады?

а) сауда фирмасының ай сайынғы "крышаға" (бұзақы топ) төлейтін жарнасымен байланысты шығындар

б) контракты қатысушыларының қаржылық жағдайы туралы мәліметтер алуға кеткен шығындар

в) келісімді куәландырған нотариусқа төленген ақымен байланысты шығындар

г) келіс сөз процесіне қатынасушыларға қызмет көрсетуге байланысты шығындар

+д) A,Б,В,Г

628. Фирма қысқа мерзімді кезеңде өндірісті тоқтатады егер:

а) баға минималды орташа жалпы шығындардан кем болса

б) қалыпты пайда салалық пайдадан кем болса

в) жалпы табыс жалпы шығындардан аз болса

+г) жалпы табыс жалпы өзгермелі шығындардан аз болса

д) жалпы табыс жалпы өзгермелі шығындардан көп болса

629. Экономикалық шығын бұл:

+а) нақты және нақты емес, сонымен қатар қалыпты пайданы көрсетеді

б) нақты шығынды білдіреді, бірақ нақты емес шығынды көрсетпейді

в) нақты емес шығынды білдіреді, бірақ нақты шығынды көрсетпейді

г) нақты және нақты емес шығынды көрсетпейді

д) қалыпты пайдамен нақты емес шығындарды көрсетеді

630. Ұзақ мерзімде:

+а) барлық шығындар өзгермелі болып табылады

б) барлық шығындар тұрақты болып табылады

в) тұрақты шығынға карағанда өзгермелі шығындар тез өседі

г) өзгермелі шығынға карағанда тұрақты шығындар тез өседі

д) барлық шығындар тұрақты және өзгермелі болып табылады.

631. Фирманың өзгермелі шығындары бұл:

а) өндірілген өнімнің мөлшеріне қатысы жоқ шығындар

+б) шикізат, материалдар,энергияға, жалақыға т.б. да ресурстарға мезгіліндегі бағамен сатыпалуға кеткен шығындар

в) фирма өнім өндірмеген жағдайда да болатын шығындар

г) нақты емес шығындар

д) басқарушы, қауіпсіздік қызметкерлері еңбек ақысы және салық төлемдеріне байланысты шығындар

632. Қысқа мерзімдегі фирманың жалпы шығындары бұл:

а) тұрақты және шекті шығындар сомасы

б) тұрақты және өзгермелі орташа шығындардың сомасы

+в) тұрақты және өзгермелі шығындар сомасы

г) орташа және шекті шығындар сомасы

д) тұрақты және шекті шығындар сомасы

633. Өндіріс шығындарының төмендеуіне мына факторлардың қайсысы әсер етеді:

а) ғылыми техникалык жетістіктерді пайдалану

б) экономикалық ресурстар

в) өндіріс режимі мен технология тәртібін сақтау

г) өндірісті ұйымдастыруды жетілдіру

+д) A,Б,В,Г.

634. Қысқа мерзімде фирма 500 дана онім өндірді. Орташа өзгермелі шығын 2 $ кұрайды, орташа тұрақты шығын 0,5$, сонда жалпы шығын қанша болады:

а) 2,5$

+б) 1250$

в) 750$

г) 1100$

д) 1000$

635. Шекті шығын денгейіне төмендегі факторлардың қайсысы әсер етеді:

а) жалпы шығындар

+б) айнымалы шығындар

в) орташа тұрақты шығындар

г) тұрақты шығындар

д) жалпы шығындар

636. Қандай жағдайда да өндіріс масштабы жоғарлағанда, орташа ұзақ мерзімді шығындар қалай өзгереді:

а) тұрақты болып қалады

+б) кемиді

в) өседі

г) өзгермелі болып қалады

д) A,Б,В,Г.

637. Жалақы бұл:

а) еңбек бағасы

б) еңбекті пайдаланғандағы төленетін еңбек бағасы

+в) жұмыс күші бағасы және құнның өзгерген формасы

г) жұмысшылардың өз еңбектеріне алған ақша сомасы