Дәріс 23, 24– Өнеркәсіптік химиялық реакторлар

Мазмұны:

1. Біртекті процестер үшін өнеркәсіптік реакторлар

2. Әртекті процестер үшін өнеркәсіптік реакторлар

1. Біртекті процестер үшін өнеркәсіптік реакторлар – құбырлы немесе трубкалық. Құбырлы аппараттар – мерзімді және и үздіксіз – араластырғыштармен жабдықталған: пропеллерлі (а), лопасть тәрізді (б), турбинді (в), тұтқыр сұйықтар үшін(г,д).

Реакторда температура енгізілген жылуамсатырғыштары бар (е), көйлекшелер (а, д) арқылы тұрақты болады. (а және в) реакторлары органикалық синтез реакцияларында қолданылады, б – бояғыштар өндірісінде, г және д – полимерлер өндірісінде. а, б, г реакторлары жартылай үздіксіз процестер үшін арналған. в, д реакторлары үздіксіз процестерді жүргізу үшін арналған.

Рис. 1 – Гомогенных процестердің реакторлары

2. Реакторда (сур. 2, а) қатты зат реакторға еңгізіледі, ал газ қозғалмайтын қабат арқылы циркуляцияланады.

Рис. 2 – Әртекті процестердегі реакторлар схемасы

Осындай реакторда газдардың және сұйықтардың адсорбциялық тазарту жүргізіледі. Мұндай реактордың кемшілігі – оның мерзімділігі. б реакторында құм сағатындағы құм секілді, қатты зат жоғарыдан төменге қарй жылжиды, ал газ төменнен жоғары қарай беріледі. Реакторда материал полкадан полкаға көшеді. г реакторында материалды транспортермен жылжытады. д реакторында қатты материал үздіксіз айналып туратын труба арқылы жүреді.

Қатты бөлшектердің өлмедері азайған сайын қабаттын гидравликалық кедергі күрт өседі, олардың бір біріне жабысу қабілеті де өседі. Осы жағдайды болдырмау мақсатында псевдосжиженный (е) немесе фонтанды қабаттары бар (ж) немесе қатты материалды арнайы форсунка (з) арқылы жіберу, пневмотранспорт (и) режимінде жұмыс істейтін реакторларды қолданады. Осы әдістердің кемшілігі – аппарат құбырларының эрозиясы, газды ағындарды шан тозандармен ластау мүмкіндігі.

Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар:

1. Дайте характеристику промышленным реакторам для гомогенных процессо.

2. Какие реакторы используются для гетерогенных процессов? Достоинства и недостатки.

Ұсынылған әдебиеттер:

1. Общая химическая технология: в 2-х ч.,/под ред. И.П. Мухленова. М:1984.

2. Кутепов А.М. и др. Общая химическая технология. М:1990.

3. Основы химической технологии/под ред. И.П. Мухленова М:1991.

4. Вольфкович С.И. Общая химическая технология. М: 1959

5. Соколов Р.С. Химическая технология: в 2-х т. М: 2000.