НауҚасты ультрадыбыстьіҚ зерттеулерге дайындау іш перде қуыс мүшелері (бауыр, өт, ұйқы безі, талақ) жэне бүйрек

Мақсаты: зерттеуге науқасты сапалы дайындауын қамтамасыз ету.

Қолдану көрсетілімдері: іш перде қуысы жэне бүйрек мүшелерінің

аурулары.

Дайындаңыз: дэрігер тағайындаған дәрілерді, сүлгіні, ақ жайманы.

Ультрадыбыстық зерттеулерді дәрігер жүргізеді, ал мейірбике

науқасты дайындайды.

Іс-әрекет алгоритмі:

1. Науқасқа зерттеу мақсаты мен барысын түсіндіріп, оның рүқсатын алыңыз.

2. Дайындау ережесін бүзыуының.

3. Зерттеу ашқарында жүргізілетінін науқасқа ескертіп қойыңыз.

4. Зерттеуге дейін 2-3 күн бүрын тамақтану рационынан жел (газ) жинауды болдырмайтын тамақтарды қабылдамайтының науқасқа түсіндіріңіз (көкөністер, жеміс-жидектер, сүт тағамдары, қара нан, бұршақ тағамдар, жеміс сөктер), таблеткалы іш айдайын дәрілер.

5. Науқас зерттеу қарсынында дэрігердің тағайындауы бойынша іш кебуді болдырмайтын дәрілерді қабылдайды.

6. 8-12 сағат зерттеуге дейін науқас тамақ қабылдауды тоқтатуы керек.

7. Зерттеу қарсаныңда кеште тазарту клизмасын қойыңыз.

8. Зерттеу алдында темекі шегуге болмайды.

9. Науқас ультрадыбыстық зерттеуге барғанда өзімен бірге сүлгіні және ак жайманы алады.

10.УДЗ кабинетіне науқасты ауру тарихымен ілестіріп апарыңыз.

11.Зерттеуден кейін науқасты палатаға апарыңыз.

Кіші жамбас мүшелерін ультрадыбыстық зерттеуге (қуықты, қуық асты

безі, жатыр қосалқылары):

- науқастың дайындағы іш перде қуысы мүшелерінің УДЗ сияқты жүргізіледі;

- 2-3 сағат зерттеуге үшін 1,5 л сұйықтықты (қайнаған су) ішуі қажет екенін науқасқа ескертіп қойыңыз;

- зерттеуге дейін науқас кіші дәретке (толық қуықы) отырмауын сұраңыз.

Магниттік-резонанстықтомография (magneticresonanceimaging, MRI), магниттік-резонанстыңкөмегіменбейнелердікомпьютерлікжолменжасау.

Зияндыболуқаупібартентгендікжәнегамма-сәулелердіпайдаланбай-ақмагниттік-резонанстыңкөмегіменалынғанқұрылымдықжәнебиохимиялықақпаратмедициналықпатологияларғадиагнозқоюдақұндылығыөтежоғары. Бұлтехнологияісіктердіанықтаужәнетаратпауүшін, жұмсақұлпалардантұратынмидың, жүректіңжәнебасқаағзалардыңсуретінтүсіруүшінбағажетпесқұрал. Дегенменбұлтүсірілімдітүсірубарысындапациенткеыңғайсыздықтудыратынжіңішкетрубадақозғалыссызжатуыкерек.

Атыаталғанбұләдістіңтағыбіркемшілігімедицинадасуреттердітүсіретінбасқааппараттүрлеріменсалыстырғандабұлқұралдасканерлеугеұзақуақыткетеді, бұлөзкезегіндеұлпалыққысқаруғасезімталболғандықтан, көкірекқуысыннемесеасқазандысканерлеугежарамсызетеді. БірақMRIтехнологиясыныңартықшылығыбасқатехнологияларғақарағандасауменауруұлпалардыңайырмашылығыменқарама-қарсылығынжоғарыдәрежедеалаалғандықтанмедициналықдиагнозқоюдатаптырмайтынқұралболыпсаналады.

Компьютерлік жәнеМагниттік-резонанстықтомографияорталығыҚазақстанРеспубликасындағыеңжетілдірілгенКТжәнеМРТаппаратурасынаие. КТжәнеМРТорталығыныңбасымбағыттарыәрқашандааурулардыертеанықтаужәнедәлдепанықтайтынмаманданғандиагноздауболдыжәне болыпқалабермек. Бөлімшеде өзмамандығынжетікмеңгерген, тәжірибесімол мамандар, алысжәнежақыншетелдердеәлденешеретбілімінжетілдіруденөткенмедицинағылымдарыныңкандидаттары, жоғарғыкатегориялыдәрігерлержұмысістейді.

· Магниттік- резонанстық томография

· Компьютерлік томография (КТ)

· Жүректің тамырларын тексеретін мультиспиральды компьютерлік томография.(МСКТ – коронарография).

Бұл аппарат әртүрлі паталогиялық жағдайлардағы, ауру дамуының алғашқы кезеңдеріндегі болмашы анатомиялық-құрылымдық өзгерістерді анықтауға мүмкіндік беретін жоғары шешімдік әлеуетке ие. МРТ-ны қолдану аймақтары іс жүзінде адам ағзасының барлық жерлерін қамтиды. МРТ- қазіргі таңда барлық диагностика жасаулардың ішіндегі клиникалық іс-тәжірибеге мықтап енген заманауи әдістердің бірі. МРТ диагноз жасаудың инвазинді емес (ағзаға араласпайтын) және тиімді, жоғары шешімге ие әдісі.

· Компьютерлік томография ( КТ ) 64 бұрандалы Somatom Definition AS (Siemens) компьютерлік томографиясында – қарапайым талдаудан бастап, күрделі ангиографиялық зерттеулерді де, соның ішінде коронарографияны да жүргізетін, қаладағы осындай бірден-бір аппарат арқылы орындалады. КТ – нысанды рентген сәулесінің жіңішке шоғы арқылы айналдыра сканерлеу жолымен алынған суретті компьютерлік қайта құрылымдауға негізделген көп қатпарлы рентгенологиялық зерттеу. Бастапқы суреттер алынған соң, олар жұмысшы станцияда өңделеді, бұл кез-келген қажетті кеңістіктегі бейнелерді алуға және неғұрлым дәл және сенімді ақпарат үшін күрделі компьютерлік қайта құрылымдауды жүзеге асыруға мүмкіндік береді.

· Бас миының мултиспиралды компьютерлік томографиясы (МСКТ);

· Кеуде, құрсақ қуысы, кіші жамбас жасушаларының МСКТ;

· Сүйектік-буындық жүйенің МСКТ;

· МСКТ-ангиография, МСКТ, соның ішінде коронарлық тамырлардың үлгілеуге және үш өлшемде қайта құрылымдауға мүмкіндік беретін зерттелуі;

· Автоматикалық инжекторды пайдалану арқылы ішкі мүшелерді болюстық зерттеудің толық ауқымы;

· МСКТ-ның бақылауы арқылы пункциялар және биопсиялар жасау;

· Бас миының диффузиялық-сараптамалық зерттеуді жүзеге асыру мүмкіндігі бар МРТ томографиясы;

· Омыртқаның және жұлынның МРТ (кешенді зерттеу мен миемографияны қоса алғанда); сүйектік-буындық (иықтық, тізелік, құйыршықтық-жамбастық буындардың, қолдың саусақтарының, табандардың және т.с.с.) жүйенің МРТ;

· Жұмсақ талшықтардың МРТ;

· Ішкі қабырғалардың МРТ;

· Құрсақ қуысы мен құрсақ арты органдарының МРТ;

· Кіші құйыршық ауданы органдарының МРТ;

· Сүт бездерінің МРТ;

· МР-ангиография (контрастысыз және венаның ішіне контрастылық препараттарын енгізу арқылы);

· Құрсақ қуысы мен құрсақ арты кеңістігі органдарының МРТ;

· МР – холангиография;

· МР – урография;

· Қан тамырлық және болюстық зерттеулер жүргізу үшін инжекторды пайдалану арқылы МРТ зерттеу.

· Контрастылы заттарды венаға енгізу арқылы зерттеулер жүргізген кезде әлемдегі жетекші өндірушілердің гипоаллергендік дәрі-дәрмектері қолданылады. Толық көлемде зерттеуден өту және қызықтыратын сала бойынша қорытынды алу үшін өзерттеудің осы түрін алдын ала болжам түріндегі диагнозбен ұсынған дәрігердің жолдамасын алуы керек. КТ және МРТ тексерілуге жолданған пациенттермен қысқаша әңгіме өткізіледі, соның барысында зерттеу жүргізудің барлық ерекшеліктері түсіндіріледі.

· Венаішілік контрастылық күшейту арқылы компьютерлік томография өткізуге ерікті ақпараттық келісу парағы.

· Венаішілік контрастылық күшейту арқылы магниттік-резонанстық томография жүргізуге ерікті ақпаратттық келісу парағы

Жүрек тамырларының мультиспиралды компьютерлік томографиясы «МСКТ – коронография) коронарлық артерияның жағдайын бағалаудың инвазивті емес әдістемесі болып табылады, ол ИБС-тің профилактикасы мен емінің әдістемесін таңдауға қажетті көрсеткіштерді анықтауға және коронарлық артериялардың патологиялық өзгерістерін анықтауға мүмкіндік береді. Әдістеменің артықшылықтары зерттеудің жылдамдығы (10-15 минут), амбулаторлық жағдайларда, седативтік дәрі-дәрмектерді қолданбай-ақ орындаудың мүмкіндігі, 3 өлшемдік қайта құрылымдау және виртуалдық жобалар түзу мүмкіндіктері бар жоғары ақпараттылық болып табылады.

КТ- коронография жүргізуді қажет ететін негізгі жағдайлар:

· ИБС-тің төменгі және орташа қаупі бар пациенттердің коронарлық артерияларының (КА) стенозасын жоққа шығару;

· Атипикалық аурулық синдромдары немесе ИБС-тің бар екенін анықтау үшін алдын ала өткізілген тестілердің даулы мәліметтері бар пациенттердің коронарлық артерияларының (КА) стенозасын жоққа шығару;

· Стандартты коронография барысында визуализацияға мүмкіндік бермейтін айналма тамырлардың шунттарын бағалау;

· коронарлық артериялардың аномалияларын бағалау;

· Жүрекжетімсіздігін манифестациялау барысында коронарлық артериялардың аномалияларын бағалау;

· Коронарлық артерияциялардың картасын жасау және коронарлық шунттау операциясы алдында ішкі кеуделік артерияларды бағалау.

КТ – коронарография ережеге сәйкес:

· Алдын-ала жүргізілген стандарттық зерттеулер (анық диагноз) негізінде пациенттердің ИБС болуы мүмкіндігінің ықтималдының жоғарылығы барысында диагнозды растау үшін;

· Тұрақсыз немесе асқынған коронаралық синдром барысында пациенттердің жағдайларын бағалау үшін;

· Коронарлық стенттердің өткізімділігін бағалау үшін;

· Перфузия мен миокардттың өміршеңдігін бағалау үшін;

· Ассимтомды сау пациенттердің скрингі үшін, ИБС-ті жоққа шығару мақсатында.

Калцийді есепке алу:

· КТ барысында коронарлық артериярда кальцийдің болуы атеросклероздың бар екендігін растайды (дегенмен, тамырдың тарылуы деңгейін де жоққа шығармайды);

· Бастапқы кезеңінде атеросклеротикалық доғаны (гемадинамикалық мәні бар стенозға дейін) анықтауға мүмкіндік береді, бұл емдеуді ерте бастауға мүмкіндік береді;

· Коронарлық кальцийді есепке алу – коронарлық артериялардың атеросклерозын алғашқы кезеңінде, тамырдың стенозы дамығанға дейін, стресс-тестілер әлі теріс нәтиже көрсетіп тұрған уақытта анықтауға мүмкіндік беретін коронарлық атеросклероз тарауының сандық шарасы «бірақ, тамырлардың тарылуының дәрежесі емес!),

· ИБСті консервативті емдеуге дейін және кейін үдеріс өрістеуінің динамикасын бағалауға мүмкіндік береді.