Traditsiоnal-kоnservatоrlar va liberal-kоnservatоrlar mafkurasi

Traditsiоnal - kоnservatizmda o’tmish ah’ahalari va odatlariga sodiqlik, an’anaviylik asosiy o’rin tutadi. Unga ko’ra, ijtimoiy hayotga insoniyat tarixining asosini tashkil etuvchi maqsadlar va o’tmish tajribasi belgilovchi ta’sir ko’rsatadi.

Mazkur oldindan belgilanganlik fenomenini konservatizmdagi oqimlar turlicha talqin etishadi, ammo ularning barchasida “avlodlar birdamligi”ni tashkil etuvchi har qanday madaniy va ijtimoiy tajribaning qadr-qimmati va ahamiyati tan olinadi.

Edmund Byork fikriga ko’ra, tarix chayqovchilikka asoslangan dunyoqarashlarning natijasi emas, balki an’analar, odatlar va axloqning xazinasidir. Shunga ko’ra, davlatning konstitutsiyalari ham mavhum nazariy qoidalarning yig’indisi bo’lib qolmasligi kerak va ular ko’p asrlik an’analarga asoslanishi shart deyiladi.

Liberal-kоnservatizmda aossan kоnservatizm - liberalizm mafkurasi bilan uyg’unlasha boshladi va natijada liberalizm qadriyatlarining kоnservativ tus оlishi jarayoni kechdi. Jumladan, Klassik-liberalizmning bir qator printsipial qoidalari, jumladan, erkin bozor va unga davlat aralashuvining cheklanishini talab qilish masalasi, tom ma’noda konservatizmning g’oyaviy zahirasidan qat’iy joy oldi. Ayni paytda, ilgari an’anaviy konservatorlar tomonidan ilgari surilgan davlat hokimiyatining markazlashgan kuchli regulyatorlik g’oyasi esa liberalizmning muhim komponentlaridan biriga aylandi.