Tayanish haqida

"Avesto" da ahloq "ezgu niyat, ezgu so’z, ezgu amal" g’oyasiga tayanish haqida – aytadigan bo’lsak, Зардуштийлик ахлоқининг асосини - эзгу фикр, эзгу сўз ва эзгу ишлар ташкил этади.

Эзгу фикр деганда яқин кишиларга меҳрибонлик, муҳтожлик ва хавф- хатар остида қолганда ёрдам беришга шайлик, кишилар бахт ва саодати учун фаол курашишга доим тайёр туриш, ҳамма билан аҳил ва тотув яшаш ва бошқалар тушунилади.

Яхши сўзлар деганда эса ваъдасига риоя қилиш, сўзининг устидан чиқиш, савдо-сотиқ ишларида ҳалол бўлишга, қарзини ўз вақтида тўлаш, ўғирлик ва талончилик қилмаслик, бузуқликдан ўзини тийиш ва ҳоказолар тушунилган.

Яхши ишлар дейилганда инсоннинг ўз ҳатти-ҳаракатида яхши фикр ва яхши сўзларда илгари сурилган барча ижобий йўл- йўриқларга оғишмай амал қилиш назарда тутилади.

Зардуштийлик ахлоқ-одоби ҳайвонларга нисбатан ҳам бешавқат бўлишни қатъиян ман этади. Ҳайвонларни калтаклаш ва қийнаш- гуноҳ деб ҳисобланади. Кишиларни фойдали ҳайвонлар ҳақида ғамхўрлик қилишга, уларга ўз вақтида овқат бериб туришга, йиртқич ҳайвонлардан қўриқлашга даъват этади.

«Авесто»да тозалик, покликка алоҳида эътибор қаратилган. Ҳовуздан ювилмаган, ифлос кўзада сув олган киши беш дарра билан жазоланган. Инсон яшайдиган хонада ювиниш, покланиш қатъиян қораланган. Наслнинг поклиги, тозалигига ҳам алоҳида эътибор берилган, қаттиқ назорат қилинган, қариндош-уруғ, ака-уканинг қуда-анда бўлиши қораланган.

Ҳозирги медицина фани ака-ука, яқин қариндошлар ўртасидаги қудачилик муносабатлари келажак авлоднинг соғлом, тўла-тўкис бўлиб туғилишига салбий таъсир кўрсатишини тўлиқ аниқлаган. Буни эса бизнинг аждодларимиз аллақачон аниқлаганлари ҳозирги замон кишисини лол қолдиради. Қолаверса, яқин кишиларнинг никоҳ масалаларида маънавий жиҳатлар ҳам борки, бунга инсон қалби йўл бермаслиги керак.