Мақта егісін суару

Мақтаны суарудың екі түрлі жолы бар: бірінші дымқылдап суару және өсін-даму кезеңінде суару. Дымқылдап суару негізі күз-қыс кезеңдерінде ыза суы терең жатқан жағдайда гектарына 1500-3000 м³ су беру арқылы жүзеге асырылады. Мақтаны гүлдегенше 1-2 рет, гүлдегеннен кейін піскенде 2-5 рет және шанақтардың піскен кезінде 1 рет суарады. Бірінші суаруды 3-5 жапырағы шыққан кезде бастайды. Суару сайшық арқылы жүргізіледі, ал жаңбырлата суарудың мақта үшін маңызы зор. Берілетін судың мөлшері бір суаруда оның суару санына және топырақтың механикалық құрамына байланысты. Ауыр топырақты суарған кезде суару санын азайтып суарады, ал жеңіл топырақ болса, оны аз сумен жиі суарып тұрады.

Шырпу.

Бұл өсімдіктің пісуін тездетуіне, оның бойындағы қоректік заттарды реттеуге және мақта өнімділігін арттыруға мүмкіндік беретін маңызды агротехникалық шаралардың бірі болып табылады. Механикаландырылған шырпуды культиваторлармен немесе суару сайшықтарын тілумен бір мезгілде өткізу қажет.

Негізгі әдебиеттер:

91. Жамалбеков Е.У., Білдебаева Р.М. Жалпы топырақтану және топырақ географиясы. Алматы. «Қазақ университеті», 1997.

92. Почвоведение (под ред. В. А. Ковды, Б. Г. Розанова). –М.: Высш. шк., 1988. –Ч. 1-2. – 400 с.- 368 с.

93. Ковда В.А. Основы учения о почвах. – М.: Наука 1973. – Кн. 1-2. –448 с.

94. Почвоведение. Учебник. / Под. Ред. И.С. Кауричева. М. ВО Агропромиздат, 1989. 720 с.

95. Таргульян В.О. Почвообразование и элементарные почвообразовательные процессы //Почвоведение. 1985. №11. С.36-45.

96. Соколов И.А. Основные законы почвообразования /1 100 лет генетического почвоведения. М.: Наука. Соколов И. А. Об основных закономерностях экологии почв//Почвоведение. 1990. № 7. С. 117-128.

97. Самойлова Е. М. О понятии «элементарный почвообразовательный процесс» //Вестник МГУ. Сер. почвовед. 1986..

98. Лозовская М.А. Проблемы эволюции почвообразования в трудах П.П. Герасимова// Почвоведение. 1988. №6. С.77 - 83. '

99. Ершов Ю.И. Основы теории почвообразования. Красноярск: Ин-т леса СО РАН. 1999.

100. Шаушеков Т.К. Электронный курс лекций по почвоведению, 2007 Изд. КарГУ им. Е.А.Букетова

Қосымша әдебиеттер:

73. Розанов Б.Г.Морфология почв. М.: МГУ. 1983- 320 с.

74. Методические указания по полевому описанию почв (с использованием базовых шкал морфологических свойств почв). Составители: О.Г.Растворова, Г.Л.Касаткина, Н.Н.Фёдорова. Санкт-Петербург. 2002. 50 с.

75. Добровольский В.В. «География почв с основами почвоведения», изд-во Вш. 1989

76. Кауричев И.С «Почвоведение», М., В.ш., 1989

77. Чижевский М.Г. «Земледелие с основами почвоведения»

78. Глазовская М.А. «Общее почвоведение и география почв», М., Вш., 1981.

79. Ежемесячный научно-теоретический и научно-практический журнал «Вестник сельскохозяйственной науки Казахстана», Алматы, Изд. «Бастау»

80. Научно-практический журнал «Почвоведение» Российской академии наук, Изд. «Наука», Москва

13-ші дәрістік сабақ: «Тамыржемістілер мен түйнекжемістілер»

Дәрістік сабақтың жоспары:

1. Қант қызылшасы.

2. Картоп.

3. Мал азықтық шөптер: беде, жоңышқа,эспарцет.

Қазақстанда тамыр жемістілер көп тараған: қант қызылшасы, ал түйнекті жемістерден – картоп. Мал азығы үшін мал азығы қызылшасын, мал азығы сәбізін, тарна және турнепс егеді.