Лоаманкхаз зоахалолá вахар

Ше Россера цIавеча; Лоаманкхаз волча саг вайтар Рустима; зоахалола лаьрххIе къахьега шийнеи Сабарáи, аьнна.

Зоахалола веначунца ТIаргиме вахá, Лоаманкхаза зоахалол дIахьоадир.

Мехкарий даьша аьлар:

– Шин-кхаь денна юхакхета, цIагIа а гаргарча нахаца а дагадаргда тхо.

Чуболхаш, аьлар хьаьшас Лоаманкхазага:

– Кхаь денна наьхацига вагIа низткъала да, куст а дац. ФуннагIа даь а, кхы хьалхагIа хIама хулий хьажа дезар укх гIулакхах.

– Сагота ма хила хьо, вай гаргара нах ма бий уж, кхоана сарале цар уйла-нигат сона ховргда, тIаккха вай бе беззача тайпара никъ бергба. Кхел-рузкъа дале, гаргало а хургья, – аьлар Лоаманкхаза.

Лувш-оалаш Лоаманкхазарга хьалчу а баха; Наьсарера вена хьаьша ва, аьнна; гонахьара лоалахой хьачу а бийха; хоза сакъердаш дIайихьар из бийса.

Iуйрийна зоахалола юхавахар Лоаманкхаз. ХьалхагIа Кондара даьга-наьнага цо аьлар:

– Оаш диллáр кхо ди-м дар, хьаьшá лайна IокIалваьннав со, везе со а ва шоана ваха а вá а. Тарлур, ца говш, вай укх гΙулакхах доре; чIоагIа бакъахьа хетар тхона. Кагий нах, мехкарий шоайла дика бовзаш ба; шаккхе оагIув духьала йолаш хIама дац; сона дика хов из. Со ма вий цу гIулакхá, из дIадолалуш, юкъелаьттар; бегашта мо дIаболабаь болх бар из. Вай даьша ма яьхадий: «Бегаш – цIенхий юхьигаш». Из хила а тарлу укхох.

ТIаккха чуваха, Элмиса даьца а ший наьна-йишийца а къамаьл дир Лоаманкхаза:

– Доккха хIама ма дий, кхийна йоI ший ханнахьа маьре яхар. Цу тайпарча нахага хIаьта а. Уж шаккхаш а во нах бац. Кондарца зоахалол хьоадаьр а хоза бакъахьара саг ва. Вай йиIигаца безам бар а, ноахал долча тайпан саг ва.

Зоахалола вахáчо де декхарийла дола кхы а къамаьл дир Лоаманкхаза. Наьна-йиша йигача найца хаьттар:

– Бакъдар алалахь, Iа лургьярий царга хьай йиша а йоI а?

– Тахан са цIагIа маьре яханза йиша хилча; маьре гIорг хинна, оалаш доастама дале а, йиIиг хилча; уж сона хьа а кхоачаргбацар. Харцлер Даьлах эхь ма дий; вай дахалда, лургьяр-кх, дукха раьза а хинна-м. Дукха хана денз; бовзаш ба сона Кондара дá, нана, вежарий, сай шучилг хIаьта а ма йовзий; аз мишта дора шоана тийшаболх хургбар. Вайна дикадар хилча, бакъахьа хеташ да аз мел леладер, – жоп делар Лоаманкхаза.

– Хьо сел чIоагIа чу ма гIерта тхона. Кондар а вай йиIигал йоккхагIа я, цун дá Анас а сол воккхагIа ва, цкъа цар фу оал хьожаргда вай. Тхо дика лоалахой а да, цудухьа царна фу хет хьажа веза хьо.

– Укхаза вáле, Кондара даьца къамаьл хиннад са. ХIанз Iа мо сиха ма хила йоах цо а. Дийнахьа бага а сеге é, аьнна а ма йий гаргалол. ХIаьта а аз цунга, сарале хоадам бе беза хьа, аьннад. Из шуга а ях.

– ХIаьта а шийдар дувцаций! Даьра, ва хьо укх цIагIарчун йиший-воI волга ховргдолаш-м, – аьлар Элмиса дас, аркъалвахá вела а венна.

Хоза вайнаьха мотт а ховш, дика хьаькъал а долаш, саг яр Лоаманкхаза наьна-йиша. Дезал а бар иштта хоза мотт лувш, нахаца тарбала ховш.

Кхы ше яхачоа Лоаманкхаза тIеравáла ца тига, мехкарий даьша аьлар:

– Иттех дийнахьа сабар дий, саг хьалвайта алал цу хьаьшанга. Безам бале, ше веча а мегаргва. Нагахьа цу нахаца вай гаргало ергйолаш уйла соце, зоахалола бахкийта нах боалабе Наьсаре цIаваха а везаргвац цун. ХIамма во боацаш, вай лоам а ба шортта боккхий нах. Гаргало хьа а яь, цIавохийтаргва. Ергйоацаш хуле, новкъа а ма хила; кхычахьа шоашта оамал бе аргда.

Лоаманкхаза дIакъодабаь хоадам ийцá, цIавахар зоахалола венар.

Шийца новкъост а волаш, итт ди даьлча юхавера из. КIалхардар вIаштIехьдаьккхадар Лоаманкхаза, нах IотIабаха мара ца безаш. Боккхийча наха Iобахá зоахалол даь, ши кIира даьлча цхьан дийнахьа нускалаш цIадугаргдолаш бийса йиллá, цIабахар зоахалола баьхкараш.