Регулирование напряжения

Әрбір желі және оның жабдықтары есептелген номиналды кернеуімен сипатталады (генератор,трансформатор,желілер және т.б.). Номиналды кернеу тұтынушының дұрыс қалыпты жұмыс істеуін қамтамасыз етеді және де ең үлкен экономикалық тиімділікті беруі керек. Тұтынушы жүктемесі үнемі өзгеріп тұратындықтан, желінің кез келген нүктесіндегі кернеу де номиналды мәннен ауытқиды. Бұл ауытқу энергия сапасын төмендетеді,сәйкесінше өзінен кейін зардап тигізеді. Бір мезгілде желі басындағы кернеу көп жағдайда шетіндегі, –ден жоғары болады, өйткені ток желі бойымен ағып отырып кернеулік шығынды тудырады . Сондықтан тұтынушы кернеуі – ні желінің номиналды кернеуі – ге жуықтау үшін және берілістің соңын сапалы энергиямен қамтамасыз ету үшін генератордың номиналды кернеуі – мен салыстырғанда 5% жоғары алынады.

Асқын кернеулі ұзын желілерде, сол желілерде ағып өткен толқынды процестердің салдарынан, соңындағы кернеу басындағы кернеуден жоғары болады. Кернеуді реттеу үшін трансформация коэффициентін өзгертуге болатын қайта қосатын механизмімен жабдықталады. Бұл трансформаторды өшірмей РПН (жүктемемен реттеу) немесе трансформаторды өшіргенде ПБВ (қыздырмай қайта қосу) құрылғыларының көмегімен жүзеге асырылады.

ПБВ реттеуі мезгілдік қайта қосу уақытында қолданылады, ол трансформация коэффициентін -5% - дан +5% - ға дейін өзгерте алады.

РПН реттеуі жүктеменің үнемі өзгеріп тұруына байланысты оперативті қайта қосу үшін қолданылады (мысалы, күндізгі жіне түнгі мезгілде жүктеме әр түрлі болады). Трансформатордың кернеуі мен қуатына байланысты РПН трансформация коэффициентінің мәнін ±10% -нан ±16% -ға дейін өзгерте алады. Реттеу кернеуі жоғары жағында жүзеге асырылады, себебі ол жерде ток күшінің мәні төмен болады, сәйкесінше РПН құрылғысын орындау арзан және қарапайым болады.

3.Схема замещения трехобмоточного трансформатора Көптеген жағдайда қосалқы станцияларда 3 номиналды кернеу керек – жоғарғы , орташа , төменгі .

1 – сурет. 3 номиналды кернеуі бар қосалқы станция сұлбасы. б) – үшорамды трансформатор.

2 – сурет. Үшорамды трансформатордың орын алмастыру сұлбасы.

Үшорамды трансформаторлар үшін қысқа тұйықталу шығынының 3 мәні беріледі: және 3 қысқа тұйыұталу мәндері беріледі

Қысқа тұйықталу тәжірибесінен орамдардың кедергілері анықталады:

Каталогтык мән бойынша қысқа тұйықталу шығыны анықталады:

Қысқа тұйықталу кернеуі келесі өрнекпен анықталады:

Билет

1. Электр тораптарының алмастыру схемасы.

Электр тораптары бір бірімен байланысқан көптеген элементтерден тұрады. Олар: электростанция генераторлары, жоғарылатқыш және төмендеткіш трансформаторлар, электр беріліс желісі, компенсациялаушы құрылғылар(конденсаторлар, реакторлар және т.б.)

Электр тораптарының алмастыру схемасы оның элементтерін алмастыру схемасынан тұрады. Электр тораптарының алмастыру схемасы ретінде екі схеманы қарастырамыз:

a) П-тәрізді, электр беріліс желісін алмастыру схемасы

b) Г-тәрізді, трансформаторды алмастыру схемасы

2. Реактивті қуат қөздері

Реактивті қуат көздеріне электростанция генераторлары, жоғары кернеуді беру желісі, синхронды компенсаторлар мен конденсаторлар, сонымен қатар өндіріс орындарындағы аса қозумен жұмыс істейтін синхронды электр қозғалтқыштар жатады. Өндірілетін реактивті қуаттың 60-70% асинхронды қозғалтқыштар тұтынады

Реактивті қуат көздері тұтынушыға тікелей жалғануы мүмкін. Мысалы, конденсатор батареясы немесе синхронды қозғалтқыштар. Басқа жағдайларда реактивті қуат, қуат көзінен тұтынылатын орынға торап элементтері арқылы беріледі.

Билет

1. Кернеу шығыны мен кернеу түсуі

Cурет - 1. Ажыратылған қоректендіруші тораптың режимін есептеу:

а) алмастыру схемасы; б) 23 желінің алмастыру схемалары; в) 12 желінің алмастыру схемасы; г) кернеулердің векторлық диаграммасы; д) екі желінің екі этапта алмастыру схемасы.

1,е-суретте векторлық диаграмма тізбектің басында және соңында келтірілген кернеу және . Кернеудің азаюы тізбектің басы мен соңының арасындағы геометриялық айырмашылықтың әртүрлілігі.

1,е-суретте кернеудің азаюы көрсетілген, АВ векторы

.

Көп жағдайда кернеуді жоғалту деген сөзді қолданады, ол тізбектің басы мен соңының модулдерінің арасындағы алгебралық әр түрлілік. 7.1,е-суретте . Егер көлденең құраушы аз болса, онда кернеуді жоғалту кернеудің азаюының көлденең құраушысы деп санауға болады. Электр жүйелерінің режимдерін есептеу қуат бойынша жүргізіледі, сондықтан кернеудің азаюын және оның құраушысын тізбектің қуат ағындары арқылы белгілейміз.

Кернеу шығыны желідегі кернеудің басы мен соңындағы алгебралық айырмашылығы. Үшфазалы ток желілеріндегі металл шығынының кернеуден тәуелділігі. Бұл жердегі активті қор шығыны

cos =1 болғанда, кернеу шығуы

2. Электр беріліс кабельдік желілердің классификациясы

Электр беріліс кабельдік желілер өзімен бірге электр энергиясының импульсіне арналған желілерді қарастырады.электр беріліс кабельдік желілердің классификациясы әуе желісінің классификациясына ұқсас.Электр беріліс әуе желілерінің арнауын ескере отырып,желілерді келесідей түрлерге бөлеміз:

1)магистралды(электрстанциялардан электр энергиясын ешбір бөгетсіз берілісінің іске асырылуында энергетикалық жүйенің байланысы мен электрстанциясының ішкі энергожүйенің бірлестігінде пайдаланылады)

2) алыс қашықтықтағы (жеке энергожүйенің байланысы үшін пайдаланылады)

3) таратушы (кәсіпорынды және ірі аудандардағы елді мекен ұйымдарды электрмен жабдықтауды жобалауда пайдаланылады)

3.Кернеу шығынын есептеу

Үшфазалы ток желілеріндегі металл шығынының кернеуден тәуелділігі. Бұл жердегі активті қор шығыны

cos =1 болғанда, кернеу шығыны Желі өткізгіштегі тоқты табамыз Токтын мәнін қойып, және де қуат шығынының берілетін Р қуатқа қатынасын, және кернеу шығынының Uном, кернеуге қатынасын ала отырып, табамыз DP%=DU%=(PR/U₂)100 кедергіні алмастырамыз, Ом, R= l /(γF) мұнда l - өткізгіштің ұзындығы, м; F - өткізгіштін қимасы, мм2; γ- металдың меншікті өткізгіштігі, cм/м. Тәжірибелік есептеулердегі өткізгішті сәйкесінше алюминші мен мыс үшін пайдалануға болады γ_м=53*10⁶ См/м; γ_а=33*10⁶См/м.Экономикалық пікір бойынша желілерді алюминий қолданылатын және тек ерекше жағдайларда – мыс қолданылатын атап көрсетейік.Сонда кернеу шығындары, %

Билет