4 страница. Жиынтық ұсыныс қисығы төмендегі байланысты көрсетеді: оңға-төменге; нақты түрде

Жер бағасы жүзеге асады: Жерге сұраныс арқылы; Бөлу және рента өлшемі арқылы; Жерге ұсыныс арқылы.

Жиынтық ұсыныс қисығы төмендегі байланысты көрсетеді: Оңға-төменге; Нақты түрде тұтынылған және өндірілген ЖҰӨ көлемі арасындағы; Солға-жоғары.

Жұмыссыздықтың деңгейі экономикалық өсу жағдайында: Өспейді; Жоғарыламайды; Төмендейді.

Жер бағасы жүзеге асады: Жерге сұраныс арқылы; Жұмыс ақы деңгейі арқылы; Жерге ұсыныс арқылы.

Жұмыссыздықтың негізгі формасы: Фрикциондық; Құрылымдық;Циклдық.

Жеткіліксіз жиынтық сұранысы көрсетеді: Циклдық жұмыссыздықтық өсуін; Жасырын жұмыссыздықтың өсуін;Құрылымдық жұмыссыздықтың төмендеуін.

Жиынтық шығындардың өсуі инфляцияға әкеледі,егерде: Жиынтық ұсынысқа байланысты; Жұмыс күші саны өссе; Экономика толық жұмыс бастылық жағдайда дамыса.

Жай ұдайы өндіріс: Өндіріс процентінің көлемі мен ауқымы үзіліссіз өзгермеген жайын; Игіліктер өндігу,қызмет көрсету саласы жатады; Алтын шығарумен байланысты ұдайы өндіріс

Жер бағасы жүзеге асады: Жерге ұсыныс арқылы; Жерге сұраныс арқылы; Бөлу және рента өлшемі арқылы.

Жер рентасы: Жердің бағасы; Жер мөлшері; Жерге төлем.

И

Индукция ұғымы: Жалпы әдістер бойынша жекеден жалпығ; Эксперимент,гипотез; Фактілерден теорияны талдап құрастыру.

Инфляция келесі себептермен байланысты,ең маңыздысы: Толық жұмысбастылық жағдайында ЖҰӨ-ң өсуін; Тауарлар мен қызмет өндіру көлемінің қысқаруы,тауар тапшылығы; Өндіріс шығындарының өсуі,яғни шикізат,материалдар,жалақы шығындарының өсуі.

Игіліктерді пайдалану нәтижелеріне иелік ету құқығы: Басқару құқығы; Иелік ету құқығы; Мұрагерлікке қалдыру құқығы.

Инфляцияға қарсы саясат: Бағаны реттейтін мемлекеттің бақылауы; Мемлекеттің реттеу құралдары; Макроэкономикалық талдау.

Инфляцияға қарсы саясат: Макроэкономикалық талдау жүргізу; Бағаны реттеудегі мемлекеттің бақылауы; Мемлекеттік реттеу құралдарын пайдалану.

Игіліктерді тұтыну, өзгерту, шеттету және жою құқығы: Егемендік құқығы; Қауіпсіздік құқығы; Қалдық сипатты құқық.

Индукция үғымы: Жалпы әдістер бойынша жекеден жалпыга; Жеке фактілерден жалпы қорытынды шығару; Бір адамның қоғамға ұсынуы.

Игіліктің пайдалы қасиетін өзі үшін қолдану құқығы- бұл: Табысты алу құқығы; Пайдалану құқығы; Егемендік құқығы.

Инфляция ұғымы: Айналымдағы ақша массасының нақты ұсынылған тауар санынан артып кетуі; Қағаз ақшаның құнсыздануына байланысты әлеуметтік-экономикалық құбылыстар; Жұмыспен толық қамту жағдайында ақшамен қамтамасыз етілген сұраныс тауар бағасының өсуі.

Игіліктерді қолдануды кім және қалай қамтамасыз етуді шешу құқығы – бұл: Басқару құқығы; Мұрагерлікке қалдыру құқығы; Егемендік құқығы.

Игіліктерге міндеттелінген жүкті нақты бақылау құқығы: Басқару құқығы; Иелік ету құқығы; Қауіпсіздік құқығы.

Инфляция кешенді себептерден туындайды,олардың ең маңыздысы мыналар: Кейбір өндірушілердің монополиялық жағдайда болуы,яғни олардың өзінің өніміне жоғары баға қою; Мемлекеттік бюджеттің тапшылығы,шығындардың түсімдерден асуы; Айналымдағы ақша көлемінің бұзылуы.

Индустриалдық жүйе: мемлекет пен нарық механизмдерінің араласуы арқылы инновациялық технологияны жүзеге асыру; Ірі машиналық өндіріске дамыған тауар-ақша қатынастарына негізделеді; Өндіріс факторларын дамытуда тауарлар шығаруға негізделген.

Икемділік көрсеткіш: тұтынушы табысының 1% өзгеруі осы тауарға деген сұраныстың қанша процентке өзгеретінін көрсетеді; Тауар бағасының 1% өзгеруі сол тауарға деген сұраныстың қанша процентке өзгеретінін көрсетеді; Белгілі бір фактордың 1% өзгеруіне жауап ретінде сұраныс пен ұсыныстың қанша процентке өзгергенін анықтайды.

Игіліктерді пайдалану нәтижелеріне иелік ету құны: Пайдалану құқығы; Егемендік құқығы; Табысты алу құқығы.

Икемділік көрсеткіш: Тауар бағасының 1%өзгеруі сол тауарға деген сұраныстың қанша процентке өзгеретінінкөрсетеді; Нарықтағы тепе-теңдік жағдайы сұраныс пен ұсыныстың теңдік баға мен теңдік көлем қалыптасады; Белгілі бір фактордың1% өзгеруіне жауап ретінде сұраныс пен ұсыныстың қанша процентке өзгергенін анықтайды

Инфляция кешенді себептерден туындайды, олардың ең маңыздысы мыналар: Мемлекеттік бюджеттің тапшылығы, шығындардың түсімдерден асуы; Тауарлар өндіру мен қызмет көрсету көлемінің қысқару, тауар тапшылығы; айналымдағы ақша көлемінің бұзылуы.

Инфляция келесі себептермен байланысты, ең маңыздысы: Тауарлар мен қызмет өндіру көлемінің қысқаруы, тауар тапшылығы; Өндіріс шығындарының өсуі, яғни шикізат, материалдар, жалақы шыгьндарының есуі; ЖҮӨ-ң томендеуіне мемлекеттік бюджеттің тапшылығын.

К

Капиталдың түріне негізгі және айнымалы болып бөлінуіне тән: Акционерлік меншік; Өндірістік; Коллективтік меншік.

Капитал айналасы: Капиталдың шеңбер айналымының үнемі қайталану және жаңаруы; Капиталдың ұдайы өндірісте болуында; Капиталдың өндіріс және айналыс саласындағы қозғалысы.

К.Жуглярдың орташа толқындарының себептері мен ерекшеліктері: Басты қозғаушы күш технологиялық өндірістегі технологиялық базаның радикалды өзгеру мен оның құрылымдық қайта құрылуы; Экономикалық циклдардың себептері күрделі құрылыспен байланысты; Энергия қуаты мен материалдарға байланысты.

Капитал айналысы: Капиталдың айналыс саласына өтуі; Капиталдың шеңбер айналымының үнемі қайталануы және жаңаруы; Капиладың өндіріс және айналыс саласындағы қозғалысы.

К.Жуглярдын орташа толкындарынын себептері мен ерекшелігі: Халықтың әлеуметтік жағдайларының төмендеуіне әкеледі; Ақша айналысындағы өзгерістер, кредиттік жүйенің мәселелріне; ЖҰӨ-нің тербелісіне инфляцияға жұмыссыздыққа әкеледі.

Кузнецтің экономикалық цикл типтерінің ұзақтылығы: жиырма бес жылға дейін; он сегіз жылдан жоғары; 18-25 жыл.

Капиталдың негізгі және айнымалы болып бөлінуіне тән белгілер: Тауарлы ақша; Ақшалай; Тауарлы.

Капиталдың негізгі және айнымалы болып бөлінуіне тәң белгілер: Тауарлы ақша; Коллективтік меншік; Тауарлы.

Қ

Қазіргі нарықтық экономиканың қоғамдағы пайдалылық рөлі: Экономикалық өсуді қамтамасыз ету; Өндірушілердің өндірген өнімінің жетістігі.; Өндірушілер мен тұтынушылар арасындағы байланы.

Қазіргі нарықтық экономиканың қоғамдағы пайдалылық рөлі: Экономикалық өсуді қамтамасыз ету; Шағын орта бизнестің ұлғаюы; Өндірушілер мен тұтынушылар арасындағы байланы.

ҚР еңбек нарығын мемлекеттік реттеу: Жұмыссыздарға әлеуметтік қорғау жасау; Икемді еңбек нарығын ұйымдастыруға қолдау жасау және барлық әлеуметтік топтардың ерекшеліктерін ескере отырып толық есепке енгізу; Жаңа жұмыс орнын құру және еңбек биржасы арқылы жұмыссыз адамдарға басқа жаңа мамандықтарды игеруге біліктілікті көтеруге көмектесу.

ҚР мемлекетінің аралас экономикадағы рөлі: Шектеулі; Шағын және орта бизнес; Көрінбейді.

ҚР еңбек ету нарығында жалақыдан жұмыскердің зейнетақы шотына аударылуының пайы мөлшері: 10%; он %; он пайыз.

Қазіргі нарықтық экономиканың қоғамдағы пайдалылық рөлі: Шағын орта бизнестін ұлғаюы.; Экономикалық өсуді қамтамасыз ету; Жеке меншік сауда саясатының дамуы.

ҚР-да 1991-1992 ж. Мемлекет меншігінің реформасы қалай жүргізілді: Өндірістік қатынастардың жаңа түрін қалыптастыру, меншік иелерінің жаңа тобын құру; Мемлекеттік меншікті мемлекет иелігінен алу және жекешелендіру; Нарықтық экономикаға көшуге жағдай жасау үшін.

Қолда қалған табыс: Жұмыскерлердің ақша сомасы; Адамдардың жұмсай алатын табыстары; Тұрғындардың билігінде болатын табыс.

Қалыптасқан дәстүрлер мен әдет-ғұрыптар негізінде құрылатын, көпукладтық экономиканы қарастыратын экономикалық жүйе типін атаңдар: Ұрпақтан ұрпаққа жалғасып отырған дәстүр; Салт дәстүр; Дәстүрлі.

ҚР еңбек нарығын мемлекеттік реттеу: Еңбек қатынастарын заңды – құқықтық нормалармен қамтамасыз ету; Жаңа жұмыс орнын құру және еңбек биржасы арқылы жұмыссыз адамдарға басқа жаңа мамандықтарды игеруге біліктілікті көтеруге көмектесу; Икемді еңбек нарығын ұйымдастыруға қолдау жасау және әлеуметтік топтардың ерекшеліктерін ескере отырып толық есепке енгізу.

ҚР нарықтық экономикаға көшудегі өтпелі экономикадан ерекшеліктері: Мемлекеттің егемендігі және ұлттық экономиканы жүзеге асыруы; әлемдік тәжірибеде қоғамдық меншіктегі жоспарлы экономикалық жүйеде, жеке және аралас меншік түрінде жүзеге асыруы; Халықаралық тәжірибеде Жапония мен Оңтүстәк Кореядағы басқарудың әкімшілік-әміршілік элементін қолдануы.

Қарқынды инфляция кезінде проценттік ставка: Ақшамен қамтамасыз етілген сұраныс тауар бағасының өсуі; Өседі,себебі тауарға баға өседі; Өседі, себебі тауар бағасы жоғарылайды.

Қазіргі нарықтық экономиканың қоғамдағы пайдалылық рөлі: Шағын және орта бизнестің ұлғаюы; Жеке меншіктің дамуы; Өндірушілер мен тұтынушылар арасындағы байланыс.

Қалыптасқан дәстүрлер мен әдет-ғұрыптар негізінде құрылаты, көпукладтық экономиканың қарастыратын экономикалық жүйе типін атаңдар: Ұрпақтан ұрпаққа жалғасып отырған дәстүр; Басқарушылық-әкімшілік; Салт дәстүр.

Қазіргі нарықтық экономиканың қоғамдағы пайдалылық рөл: Шағын және орта бизнестің ұлғаюы; Өндірушілер мен тұтынушылар арасындағы байланыс;Өндірушілердің өндірген өнімнің жетістігі.

ҚР нарықтық экономикаға көшудегі өтпелі экономикадан ерекшеліктері: Әлемдік тәжірибеде қоғамдық меншіктегі жоспарлы экономикалық жүйеден, жеке және аралас меншік түрінде жүзеге асыруы; Халықаралық тәжірибеде Жапония мен Оңтүстік Кореяадағы басқарудың әкімшілік-әміршілік элементін қолдануы; Ірі машиналық өндіріске дамыған тауар – ақша қатынастары.

М

Мемлекеттік меншікке,орталықтан жоспарлауға негізделген экономикалық жүйе: Басқарушылық-әкімшілік; Барлық ресурстар мен өндіріс факторлар мемлекеттің; Әкімшілік-әміршілдік.

Меншік: Тауар өндірушілердің экономикалық оқшаулығы; Әлеуметтік құбылы; Адамдардың затты иелікке алуына байланысты бір-бірімен қатынасы.

Макроэкономикалық жағдайында Вальростық жалпы экономикалық теңдігінің есебі бойынша: Нарықтық барлық түрінде жетілген бәсеке күрес болады; Салалық нарықтарда артықшылық ұсыныс және сұраныс болмайды; Өндіріс факторларының запастары өзгермейді.

Меншікті қандай жақтарынан көруге болады: Құқықтық және психологиялық; Психологиялық және экономикалық; Экономикалық және құқықтық

Мемлекеттің “кім үшін ендіру керек?” мәселесін шешудегі рөлі: Қоғамдағы тепе-теңдікті күшейтуге жағдай жасау; Экономикалық тұрақтылыққа ықпалын тигізу; Экономикалық дағдарысты жоюға әрекет жасау.

Меншік дегеніміз: Адамдардың затты иелікке алуына байланысты бір бірімен қатынас; Әлеуметтік құбылыс; Өнім өндіруге жылдамалы еңбеккерлерді пайдалану.

Мемлекеттік меншік және мемлекеттік реттеу басым елдер шарушылығының қайсысын әкімшілік-әміршілдік жүйеге жатқызуға болады: КСРО; Германия; Қытай.

Мемлекеттің «кім үшін өндіру керек?» мәселесін шешудегі рөлі: Қоғамдағы тепе-теңдікті күшейтуге жағдай жасау; Экономика тиімділігінің өсуін ынталандыру; Экономикалық тұрақтылыққа ықпалын тигізу.

Меншіктің басқару құқығы: Игіліктерді мұрагерлікке беру құқығы; Игіліктерді сыртқы ортаның зияндылығынан қорғау құқығы; Игіліктерді жатсындыру, өзгерту, тұтыну немесе жойып жіберу құқығы.

Меншік субъектісі: Ғимараттар; Мемлекет; Адам.

Макроэкономикалық жағдайында Вальростық жалпы экономикалық теңдігінің есебі бойынша: Салалық нарықтарда артықшылық ұсыныс және сұраныс болмайды; Экономикалық толық жұмыс бастылық жағдайда дамыса; Нақты және потенциалды ЖҰӨ көмегі тең болса.

Макроэкономикалық жағдайында Вальростық жалпы экономикалық теңдігінің есебі бойынша: Нарықтық барлық түрінде жетілген бәсеке күрес болады; Экономикалық толық жұмыс бастылық жағдайда дамыса; Нақты және потенциялды ЖҰӨ көмегі тең болса.

Меншік субьектісі: Мемлекет; Басқару органдары; Адам.

Мемлекеттік меншікке орталықтан жоспарлауға негізделген экономикалық жүйе: Басқарушылық –әкімшілік; Жоспарлы экономикалық жүйе; Әкімші-әміршілік жүйе.

Мемлекеттік меншікке, орталықтан жоспарлауға негізделген экономикалық жүйе: Басқарушылық-әкімшілік; Әкімшілік-әміршілік; Барлық ресурстар мен өндіріс факторлар мемлекеттің қолынд.

Меншік объектісі: Ғимараттар; Жер; Өндіріс құрал-жабдықтар.

Мемлекеттік меншікке орталықтан жоспарлауға негізделген экономикалық жүйе: Әкімші-әміршілік жүйе; Басқарушылық-әкімшілік; Жоспарлы экономикалық жүйе.

Мемлекеттік меншікке, орталықтан жоспарлакға негізделген экономикалық жүйе: жоспарлы экономикалық жуйе; басқарушылық әкімшілік; әкімші әміршілік жуйе.

Мемлекеттік меншік және мемлекеттік реттеу басым елдер шаруашылығының қайсысын әкімшілік-әміршілдік жүйеге жетқызуға болады: Германия; Жапония; КСРО.

Мемлекеттік меншікке, орталықтан жоспарлауға негізделген экономикалық жүйе: әкәмшәләк-әміршілік; басқарушылық-әкімшілік; барлық ресурстар мен факторлар мемлекеттің қолында.

Меншікті қандай жақтарынан көруге болады: Экономикалық және пайдалылық; Жеке еңбек; Экологиялық және құқықтық

Меншікті қандай жақтарынан көруге болады: Жеке еңбек; Ұжымдық еңбек; Экономикалық және пайдалы.

Меншік: Адамның затқа қатынасы; Адамдардың затты иелікке алуына байланысты бір-бірімен қатынасы; Өнім өндіруге жалдамалы еңбеккерлерді пайдалану.

Макроэкономикалық тұрақсыздығы бір көрнісі: Өндірістің тауар мен қызметінің бағасының өсуі; Жұмыссыздық; Инфляция.

Меншікті қандай жақтарынан көруге болады: Экономикалық және құқықтық; Экономикалық және пайдалылық; Жеке еңбек.

Меншіктің анықтамасы: Адамға байланысты туындайтын қарым қатынас; Адамдар арасындағы әлеуметтік экономикалық қатынастар; Адамдар арасындағы меншік иесін анықтайтын қатынастар.

Н

Нарықтың мәні бұл: Өндірушілердің сатуға ұсынатын тауарларын ақша көмегімен айырбастау процесінде туындайтын экономикалық қарым-қатынастардың жиынтығы; Өндіріс,бөлу,айырбас,тұтыну және сату мен сатып алу арқылы жүзеге асырылатын ұйымдық-экономикалық қатынастардың жүйесі; Шаруашылықтың құрылымдық бөлімдерінің мемлекет иелігінен алыну және жекелендіру дәрежесі.

Нарықтық экономикадағы меншіктің түрлері: Жеке,ұжымдық,қоғамдық; Жеке,мемлекеттік,нарықтық; Акционерлік,шетелдік,біріккен.

Негізгі капитал: Бірнеше өндіріс процесіне қатысатын және өз құнын жаңа өнімге бөлшектеп ауыстыру; Натуралдық түрі толығымен тұратын капитал; Өндіріс процесінде құнын өзгертпейтін капитал.

Нарықтық экономикада мына мәселелерді жартылай нарық,жартылай үкімет шешкен кездегі экономика: Аралас; Өтпелі; Өндірістің ұлғаюы мен экономикалық өсуді қамтамасыз ету.

Нарықтық экономика кемшілігі: Әлеуметтік теңсіздік; Іскрліктің адам мен табиғатқа әкелетін шығынын ескермеуі; Жоғары жұмыссыздық.

Нарық субьектілері: Кәсіпкерлер; Үй шаруашылығы; Үкімет.

Нарықтық экономикадағы меншіктің түрлері: Кәсіпорындық, муниципалдық; Акционерлік, шетелдік,біріккен; Жеке, ұжымдық, қоғамдық.

Нарықтық шаруашылықтың қызмет атқаруы мен пайда болуына кедергі болатын шарттар: Тауар санының және көлемінің азаюы; Бағаны ырықтандыру; Өндіру мен бөлуді басқарудың қатаң жүйесі.

Нарықтың құрылымдық түрлері: Жұмыс күші нарығы; Құнды қағаздар нарығы; Тауарлар мен қызметтер нарығы.

Негізгі капиталдың моральдық тозуы: Ескі көліктерді өнімділігі жоғары жаңа көліктермен ығыстыру; Көліктің бірдей конструкциясының құнының төмендеуі; Еңбек өнімділігі мен техникалық прогресстің өсуіне байланысты құнның жойылуы.

Негізгі капиталдың элементтерінің тұтыну құнын жою дегеніміз: Табиғи тозу; Моральдық тозудың 2-түрі; Моральдық тозудың 1-түрі.

Нарықтық экономикаға көшкенде рентабльділігі төмен өндірістерді ауыстыруға болады: Меншіктің ұжымдық басқаруға көшуі; Меншіктің еңбек ұжымдығына басқаруға көшуі; Акциаландыру.

Нарықтағы тауар ұсынысы тәуелді: Өндірілетін тауар ресурстарының бағасына; Бәсеке күреске; Сұраныс көлеміне.

Нарықтық экономикалық жүйеде негізделеді: Еркін кәсіпкерлік қызмет; Өнімді сұранысқа сай сату және өткізу; Меншікке, бәсекеге.

Нарықтық экономикадағы меншіктің түрлері: Жеке,мемлекеттік,нарықтық; Экономикалық және құқықтық; Жеке,ұжымдық,қоғамдық.

Нарықтық экономикада мына мәселелерді жартылай нарық жартылай үкімет шешкен кездегі экономика: Аралас; Нарықтық; Өндірістің ұлғаюы мен экономикалық өсуді қамтамассыз ету.

Негізгі капиталдың моральдық тозуы: Ескі көліктерді өнімділігі жоғары жаңа көліктермен ығыстыру; Пайдалану мерзімінің өтелуі төмендегенд; Өндіріс процесінде қызмет атқару не тоқтап қалуына байланысты тұтыну құнын жою.

Негізгі және айнымалы капиталдың бөліну себептері: материалдық байлықтың құрылуына байланысты; Құнның қалыптасуына байланысты; Капиталдың айналыс саласына өтуіне байланысты.

Натуралды шаруашылықтың тұрақты тапшылықтары: Ақша; Ұлттық өнім, табыс, сауда балансы; Уақыт.

Нарықтық экономикада ең негізгі элемент: Нарықтағы белсенді бәсек; Тауарлар мен қызметтер; Кәсіпкерлердің теңгермелі іс-әрекеті.

Негізгі капитал: Өндіріс процессінде құнын өзгертпейтін капитал; Құнды қағаз түріндегі капитал; Натуралдық түрі толығымен тұратын капитал.

Негізгі капиталдың элементтерінің тұтыну құнын жою: ескі көліктерді өнімділігі жоғары жаңа көліктермен ығыстыру; Техниканы жаңарту; Өндіріс процесінде қызмет атқару не тоқтап қалуына байланысты.

Нарыктың мәні бұл: Айырбас айналыс категорияларға өзара тығыз байланысты және тұрмыстық деңгейде жай теңестіріледі; Өндіріс, бөлу, айырбас, тұтыну және сатумен сатып алу арқылы жүзеге асырылатын ұйымдық-экономикалық қатыстардың жүйесі; Өндірушілердің сатуға ұсынатын тауарларын ақша көмегімен айырбастау процесінде туындайтын экономикалық қарым-қатынастардың жиынтығы.

Натуралды шаруашылықтың түсінігі: Адамдардың айырбасқа немесе жеке бас қажеттіліктерін өтеу үшін өндірілетін шаруашылық; Қоғамның белгілі бір дәуіріндегі шаруашылық процестерін жүргізу арқылы шектеулі ресурстарды пайдаланатын өндірістік қатынастар шаруашылығы; Жеке қажеттілікке өндірілген еңбек өнімдері;

Нарықтық экономиканың принциптері: Баға қалыптастыру еркіндігі; Жетілген бәсек; Кәсіпкерлік қызығушылық.

Нарықтық экономикадағы меншіктің түрлерін атаңдар: экономиклық және құқықтық; жеке, мемлекеттік, нарықтық; жеке, ұжымдық, қоғамдық.

Нарық субьектілері: үй шаруашылығы; мемлекет; сатушылар мен сатып алушылар.

Негізгі капитал: өндіріс процесінде құнын өзгертпейтін капитал; құнды қағаз түрінде капитал; натуралдық түрі толығымен тұратын капитал.

Нарықтық шаруашылық қызмет етуіне кедергі болатын шарттар: Өндіру мен бөлуді басқарудың қатаң жүйесі; Экономика субъектілерінің экономикалық оқшаулануы; Тауар санының және көлемінің азаюы.