Kiedy wybuchło Powstanie Styczniowe ? 1863-1864

http://www.zgapa.pl/zgapedia/Powstanie_styczniowe.html

Powstanie Styczniowe (1863-1864) – drugi po Powstaniu Listopadowym głowny narodowy zryw powstańczy przeciwko zaborcy,

Rosji.

Powstanie wybuchło 22 stycznia 1863 r., trwało do poźnej jesieni 1864 roku.

W latach 1861-1862 poprzedzających Powstanie Styczniowe w Krolestwie Polskim społeczność polska coraz bardziej domagała

się demokratyzacji władzy, reform agrarnych i niezawisłości państwa od Rosji. Przez bez mała dwa lata Warszawa chodziła w

żałobie: na ulicach dominował kolor czarny. Wtedy tez pierwszy raz śpiewano w czasie nabożeństw pieśń „Boże coś Polskę”.

Okres rosnącego napięcia przed powstaniem przerodził się w powstanie na wieść o powołaniu (brance) do wojska carskiego

zaangażowanej w prace niepodległościową młodzieży polskiej.

Powstańcy zorganizowani byli w uzbrojone oddziały działające na całym terytorium byłej Rzeczpospolitej. Ich głownym celem

walki było wskrzeszenie Rzeczpospolitej przedrozbiorowej. Dowodcy w rożnych regionach stawiali czasem związane z lokalnymi

problemami cele walk.

Na Litwie jednym z głownych przywodcow Powstania był bohater obecnej Białorusi, Konstanty Kalinowski. Był on komisarzem

rządu polskiego na wojewodztwo grodzieńskie a poźniej i Komisarzem Pełnomocnym na Litwę, przez co zyskał kontrolę nad

wszystkimi jednostkami walczącymi na terenie dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Kalinowski wydawał pismo "Mużyckaja Prauda", jeden z pierwszych periodykow w języku białoruskim - pisany łacinką. Wydawał

rownież dwa inne czasopisma: w języku polskim.

W swych pismach wypowiadał się za uniezależnieniem się Litwy od Rosji, powrotem do federacji polsko-litewskiej, za ochronę

języka białoruskiego oraz za zdecydowanymi reformami społecznymi (uwłaszczenie chłopow, parcelacja wielkich majątkow

ziemskich). Był zwolennikiem włączenia do zbrojnej walki o niepodległość szerokich mas chłopskich.

Powstańcy atakowali garnizony rosyjskie w miastach, poprzez potyczki na drogach z oddziałami rosyjskimi paraliżowali prace

zaborczej administracji carskiej.

Powstańcom nie udało się przejąc władzy w Warszawie. Działający w stolicy przez cały okres powstania Rząd Polski,

zwierzchnia władza oddziałow powstańczych musiał się cały czas ukrywać.

Ostatnim przywodca Powstania Styczniowego był Romuald Traugutt, stracony w Warszawie przez Rosjan.

Powstanie miało charakter wojny partyzanckiej, stoczono ok. 1200 rozproszonych potyczek, ale ani jednej większej bitwy, zginęło

ok. 30 tys. uczestnikow walk. Nie nadeszła żadna pomoc z zagranicy, na jaką liczono, zwłaszcza z Francji. Powstanie objęło całe

Krolestwo, znaczną część Litwy oraz Wołyń i trwało z większą intensywnością ponad rok, a rozproszone oddziały partyzanckie

walczyły jeszcze do jesieni 1864 r.

11 Listopada - Dzień Niepodległości Polski (obchodzony pierwszy raz jako święto narodowe w 1937 roku)

W dniu 11 listopada 1918 r. Marszałek francuski Ferdynand Foch w imieniu państw sprzymierzonych podyktował delegacji

niemieckiej warunki z zakończenia działań wojennych. Niemcy podpisały rozejm. Było to w wagonie kolejowym niedaleko

Compiegne pod Paryżem. W ten sposob zakończyła się I Wojna Światowa. Brały w niej udział 33 państwa; w czasie jej trwania

zmobilizowano 70 milionow ludzi, 10 milionow poniosło śmierć, a prawie 20 milionow zostało rannych. Upadły 3 cesarstwa,

zniszczono dorobek, na ktory pracowały całe pokolenia.

Dzień 11 listopada 1918 roku był przełomowym momentem w dziejach Europy, ale przede wszystkim w dziejach Polski.

W miesiącach poprzedzających koniec wojny okupowanymi przez wojska niemieckie terenami byłego Krolestwa Polskiego,

zarządzała Rada Regencyjna Krolestwa Polskiego: Regentschaftskönigreich Polen, utworzona przez II Rzeszę Niemiecką, w

imieniu mocarstw Centralnych (Niemiec i Austrii).

Dnia 10 listopada 1918 r. do Warszawy powrocił Jozef Piłsudski, internowany (to znaczy uwięziony)

przez Niemcow od lipca 1917r. (w twierdzy) w Magdeburgu. Niemcy wypuścili Piłsudskiego w

nadziei, ze Polska stanie się buforem między pogrążoną w rewolucji Rosją a Niemcami, w ktorych

właśnie rewolucja wybuchała.

Piłsudski miał za sobą długą pracę konspiracyjną, organizacyjną i walkę w I Wojnie światowej na czele

utworzonych „Legionow”: polskich sił zbrojnych utworzonych na terenie zaboru Austrii i Niemiec.

Celem działania Piłsudskiego było niezmiennie odzyskanie niepodległości Rzeczpospolitej. Piłsudski

dobrze znał wojskowych niemieckich, jako dowodząca „Legionow” a wojskowi niemieccy dobrze znali

zdolności organizacyjne Piłsudskiego.

W dniu 11 listopada, Rada Regencyjna powierzyła naczelne dowodztwo wojsk polskich, (to znaczy