Гагартәрізділер, погонкатәрізділер, ескекаяктылар, дегелектәрізділер ж/е қазтәрізділер отрядынын сипаттамалары

Гагартәрізділер отрядына 5 тур бірігетін бір Gaviidae тукымдасы жатады, олар Солтустік жарты шардын коныржай ж/е терістік ендіктеріндегі сукоймаларыннда тараган. Денесі мен мойны узарган басы кішкентай тумсыгы тік арі узын. Аяктары артка карай орналаскан, алдынгы уш саусагы жузу жаргагымен байланыскан, кішкентай арткы саусагы жінішке жузу калагымен жабдыкталган.Булар нагыз су кустары, жаксы жузеді,бірак курлыкта нашар журеді. Корегі- балык су смврткасыздары,оларды 25 м терендікке дейін сунгіп устайды. Карапайым уясын жагага салады, оган аналыгы 2 жумыртка туады. Екеуі кезектесіп шайкайды.

Ескекаяктылар отрядына бір-бірінен оте окшауланган 5 тукымдаска жататын 50-ге жуык тур бірігеді. Ескекаякты кустар космополиттер десе де кейбір топтары тек томенгі ендіктерде мекендейді. Кауырсындануы калын. Сирагы мен жіліншігі кыска жузу жаргагы барлык 4 саусагын байланыстырады.Корегі балык ж/е баска су жануарлары. Ушу сипаты ар калай жай калыктап, шапшан манерлеп ушады. Жерде епетейсіз журеді,жаксы жузеді,кейбір турлері жаксы сунгиді. Жыныстык диморфизм байкалмайды. Шогыр курып сирек жеке жуп болып уялайды. Калай болса солай салынган уяга аналыгы 1-6 жумыртка салады. Екеуі кезектесіп шайкайды ж/е коректендіреді. Балапандары кызылшака сокыр, жардемсіз.

Дегелектәрізділер узын сиракты кустар отрядына 5 тукымдаска бірігетін 120 тур жатады. Ен ежелгі казба кустары бор кабатынан белгілі. Арктика мен Антарктидадан баска жер шарында кен таралган. Дене молшері алуан турлі копшілігі узын мойынды узын сиракты ірі кустар. Аяктары 4 саусакты, сирагынын томенгі жагы кауырсынбаган. Саусактары узын алдынгы ушеуі кішкентай жаргакпен байланыскан. Канаты салыстырмалы турде улкен, жалпак, догал. Куйрыгы кыска донгеленген. Тумсыгы артурлі пішінді, жиі узарган кашаутарізді. Канаттарын жай кагып белсенді немесе калыктап ушады. Ушканда аяктарын созады. Су манында уялайды. Уясын агашка буталарга немесе кулагын камыстарга салады. Уясын аталыгынын комегімен аналыгы салады. Уяда 2-ден 8-ге дейін жумыртка болады. Балапандарын екі куста коректендіреді.

Қазтәрізділер отрядка Антарктидадан баска барлык материктерге кен тараган 2 тукымдаска бірігетін 150-ден астам тур жатады. Бул бор кезенінін сонында пайда болган кустардын ежелгі тобы. Кауырсындануы тыгыз катты мамык денесін тутастай баскан. Канаты аса улкен емес ушкір. Коптеген кустардын куйрыгы кыска. Аяктары кыска, 4 саусакты 3 саусагы жузу жаргагымен байланыскан. Тумсыгы жалпайган жука сезгіш терімен капталган, ол тумсыктын ушына карай муйізденіп жуанданган. Тумсыгынын шеттері жане тілінде муйізді тактайшалар болады, олар сузгіш аппарат тузейді. Етті карында тыгыз кутикула болады. Корегі алуантурлі су омырткасыздары, балык, жагалауманы жане курлык осімдіктері. Ушуы шапшан канаттарын жиі кагады. Жаксы жузеді коптеген турлері жаксы сунгиді. Куймышак безі жаксы жетілген. Коптеген турлері моногамдар. Аталыктарынын шагысысу мушесі болады. Уясын суга сукоймаларынын жагалауларында куыс ін немесе жартастар арасына салады.