Дәрістер. Жанама тұндыру реакциясының реалды ерітінділердегі негізгі аналитикалық реакциялардың жылдамдығына әсері

Сулы ерітіндіде қиын еритін қосылыстардың аниондары мен катиондары еріткішпен әрекеттесіп протондалуы мүмкін, ол тұнба ерігіштігіне елеулі әсер етеді. Қаныққан ерітіндімен тепе-тең никель сульфидінің тұнбасын алайық:

NiS Û Ni²⁺ + S^2-

^{тұнба қанық еріт.}

Никель иондары сулы ерітінділерде гидролизденеді:

Ni²⁺ + HOH Û NiOH⁺ + H⁺

(32)

Бұдан, никельдің гидролизденген формасының концентрациясы мынаған тең:

(33)

Никель иондары ерітіндіде түрлі формада болатындықтан, материалдық баланс теңдеуін құрастырамыз:

С_Ni = [Ni²⁺] + [NiOH⁺] (34)

Бұл теңдеуге никельдің гидролизденген формасы концентрациясының мәнін қоямыз және никель иондарының тепе-теңдік концентрациясын анықтаймыз:

(35)

(36)

Сулы ерітінділерде сульфид-иондар да гидролизге ұшырайды:

S^2- + H⁺ Û HS^-

HS^- + H⁺ Û H₂S

Онда тұнба үстіндегі қаныққан ерітіндіде түрлі күкіртті формалар болады:

(37)

Бұдан, сульфид-иондардың тепе-теңдік концентрациясы:

(38)

Әрине, никельдің түрлі иондарының жалпы концентрациясы күкіртті формалардың және никель сульфидінің ерігіштігінің жалпы концентрациясына тең:

, (39)

Никель сульфидінің иондары қатысының мәндерін ерігіштік көбейтіндісі теңдеуіне қоямыз:

(40)

(41)

Шығарылған теңдеу бойынша бейтарап ортада никель сульфидінің ерігіштігін анықтаймыз:

рН =7, ЕК_NiS = 10^-24, K_r = 5·10^-8, ,

=1,6·10^-9 M

Гидролиз процесін және оған тұнба иондарының қатысын ескермесек, онда:

S_NiS =[Ni²⁺]=[S^2-]= = =10^{-12 M}

Яғни, никель сульфидінің есептелген ерігіштгі 1600 есе көп: