Инфекцияның қан арқылы бүкіл денеге жайылуы

(сепсис, септикопиемия)

Микроорганизмдер ыдырап, инфекция уы қанға және ағзаның барлық мүшелеріне тарап, оны іріңдетуі мүмкін.

Босанғаннан кейінгі кезеңде қанның улануы деп (сепсис) инфекцияның қанға өтіп, бүкіл денеге жайылуын айтады. Уланудың екі түрін ажыратады: септицемия – қанның іріңдеуі, септикопиемия ­ мүшелерде іріңді ошақтың пайда болуы. Септицемияда босанғаннан кейін 2-3 күндері инфекция канға сіңіп, ағза уланып, әйелдің жалпы жағдайы қатты ауырлайды. Дене қызуы 40-41º көтеріледі, денесі қатты қалшылдап, басы ауырып, есеңгіреп, мең-зең болады, қызуы түспейді, дененің қалшылдауы бірнеше рет қайталанады; түсі сұрланып, терісіне қан құйылады. Тілі кебірсіп, іші кеуіп ауырады, кейде өтеді. Аурудың жіті түрінен әйел өліп кетпесе, ауру бір-екі аптаға созылып, мүшелерінде іріңді ошақтар пайда болады. Әдетте, септикопиемияда ірің ішкі мүшелерде 10-17-күндері, алдымен өкпеде, бауырда, сосын жүрек пен қан тамырларында пайда болып, әйелдің безгегі ұстайды. Науқастың қаны азайып, өңі бозарып, біртіндеп сарғыш тартады, тілі кеуіп, тамыр соғысы жиі және бәсең болады.

Ал бүйрек жұмысының нашарлауынан зәр азайып, құрамында белок, қызыл және ақ қан түйіршіктері, цилиндрлер көбейеді.

Мүшелердің іріңдеуі қан тамыры, жүрек, көкет бағыттарында өршуі мүмкін. Тамыр бітеліп, ісініп инфекция үлкен қан айналымы жолымен тарап, бүйрек, бауыр, көк бауыр, ми, буындар және көкетті іріңдете бастайды.

Жүректің ішкі беті қабынып, әсіресе, қақпақтары зақымдалады. Егер жүректің оң жағы зақымданса, инфекция мен ірің өкпе мен бүйрекке, ал сол жағы зақымданса бүйрекке, көк бауырға, ми қабаттарына шабады.

Емі инфекцияға, дененің улануына қарсы белгіленеді. Оның қорғаныс қабілетін арттыруға, зақымданған мүшелердің қызметін жақсартуға бағытталады.

1. Инфекцияның көп түріне әсер ететін, оның сезімталдығына сәйкес келетін 2-3 антибиотиктерді (2 г ампиокс, 4 г ампициллин, 6 г оксациллин, 1,5 г канамицин, 1,5 г линкомицин, 4-6-8 цефалоспориндер және т.б.) қолданады. Антибиотиктердің бір-бірімен сәйкестілігін жете қадағалап, аурудың алғашқы күндері көк тамырға жіберіп, кейіннен бұлшық етке салады.

2. Денені уланудан тазартатын сұйықтықтар: гемодез, реополиглюкин, глюкоза, белокты дәрмектер, дәрумендер, қан, амин қышқылдары.

3. Дене түршігуін қайтаратын дәрі-дәрмектер: димедрол, супрастин, дипразин, т.б.