Резус-қайшылықты жүктілік

Жатырдағы ұрық пен нәрестенің денсаулығына бірден-бір теріс әсерін тигізетін құбылыс – ана мен баланың иммунологиялық сыйыспаушылығы. Бұл құбылыс акушерлік тәжірибеде резус- фактор бойынша жиі, АВО жүйесі бойынша сирек кездеседі.

Резус-фактор – белоктық зат, ол адамдардың 85%-да қанның қызыл түйіршіктерінде (эритроциттерінде) болады, олар «оң резустылар», ал адамдардың 15%-да резус-фактор жоқ, бұлар – «теріс резустылар» деп аталады. Бұл құбылыс тұқым қуалайды, ата-анасының біреуі теріс резусты болмаса, баласында резус қайшылық болмайды.

Ана мен баланың ағзасы антигендік құрамы бойынша бір-біріне ұқсас емес. Олардың арасында иммунологиялық қайшылық болу үшін нәрестенің қанында бар антиген анасының қанында болмауы керек. Антигендер баланың жолдасы арқылы теріс резусты ана ағзасына өтеді, сөйтіп, ананың иммундық жүйесі бұл антигендерге қарсы антидене өндірумен жауап береді. Кейіннен, бұл антиденелер нәрестенің қанына еніп, қанның қызыл түйіршіктерін (эритроциттерін) бұзып, әр түрлі иммунологиялық сыйыспаушылық тудыруы мүмкін. Қаны «теріс резусты» әйелдің иммунденуі жүктілік кезінде нәресте қаны «оң резусты» болса, әйелге «оң резусты» немесе қанның басқа тобы құйылса және жасанды түсікте, жүктіліктің асқынуларында (гестоз), инфекциялық ауруларда кездеседі.

Резус-қайшылықты жүктілік. Қайшылықтыңбұл түрі едәуір жиі кездеседі және бұл жағдайда 20-25% шамасында нәресте ауру болып туады. Бүкіл балалардың гемолитикалық ауруының 90-93% себептері ­ осы резус-қайшылық.

Егер теріс резусты әйел жүкті болып, оның жатырдағы ұрығы тұқым қуып, әкесінің оң резусты факторын алса, ананың иммунды жүйесі өз нәрестесінің резус-факторына қарсы резус-антиденелерді өндіре бастайды. Олардың кішілеу молекулалары бала жолдасы арқылы нәрестенің эритроциттеріне еніп, антиген-антидене комплекстерін құрап, эритроциттерді ерітіп (гемолиз), бұзады. Осындай эритроциттердің билирубині баланың қанына, мүшелеріне тарап, уландырып, гемолитикалық ауруға әкеп соқтырады.