Жай бөлшектермен қосу, алу арифметикалық амалдарды орындауды және оларды тұтас санға көбейту, бөлуді үйрету әдістемесі

Алдымен ақшамен, ұзындықпен көрсеткен сандарды алуды және қосуды қайталайды. Мысалы, 8т. 20т. +4т.15т. Ауызша алып, қосқанда алдымен теңгелерді, ал содан кейін тиындарды қосу (алу) керек.

Бөлшектерді қосу және алу кезінде ортақ жағдайлар қарастырылады: осы әрекеттерді аралас бөлшектермен орындау қажет (бөлімдері бірдей): 3 ± 1 . Бұл жағдайда былай істеу керек: бүтін сандарды қосу (алу), содан кейін алымдарын қосып, ал бөлімдері сол күйінде қалады. Бұл ортақ ереже бөлшектерді қосу және алу кезіндегі барлық жағдайларда қолданылады. Ақырында жеке жағдайлар енгізіледі: аралас санда бөлшекке қосу, содан кейін аралас санды бүтінге қосу. Осыдан кейін алудың қиынырақ жағдайлары кездеседі:

1. Бөлшектен аралас сандарды алу.

2. Бүтіннен аралас санды алу.

Осындай жеңіл жағдайларда алуды меңгергеннен кейін оқушылар қиынына көшеді. Оқушылар енді бүтін саннан бөлшекті алуға үренеді. Мысалы, 1 - = - = . Бұндай жағдайда бүтін сандарды бөлшекке айналдырамыз.

Енді алудың ең қиын жағдайын қарастырамыз: аралас саннан бөлшекті алу, бірақ алымы алынатын бөлшектің алымынан үлкен: 5 - . Мұндай жағдайда алынатын санды ортақ ереже бойынша қолдану үшін өзгерту керек, яғни алынатын саннан 1-ді қарызға алып, 5 бөлікке бөлеміз, 1 = аламыз, оны да , шығады. Мысалды мынаған келтірдік: 4 - , енді оны шығару үшін ортақ ережені қолдануға болады.