Червякты берілістер

Червякты берілістердің біліктерінің өстері өзара айқасып орналасады. Айқасу бұрышы 90°. Червякты берілістегі қозғалыс винттік жұп немесе көлбеу жазықтық бойынша өзгеріп отырады. Червякты берілісте тісті берілістер сияқты бастапқы және бөлгіш диаметрлі болып бөлінеді. Червяк пен дөңгелектің бастапқы диаметрі а ₁ және а ₂ белгіленеді, ал бөлгіш бұрыштары d₁ және d₂ белгіленеді.

Қозғалмалы емес берілістер үшін а ₁= d₁, а ₂= d₂;

Бастапқы цилиндрдің жанасу нүктесі ол ілінісу полюсі болып табылады.

Червяктарды мынадай белгілері бойынша ажыратады: бет пішініне байланысты, онда цилиндрлі және глобоидты бұранда пайда болады (сурет а, б); бұранда пішінінің профилі бойынша - өстік қимада тіке сызықты және қисық сызықты (сурет б). Тіке сызықты профилді червяктар орамы өстік қимада архимедті спиральмен сызылады және оны архимедті червяк д.а.

Архимедті червяк қадамды винтті трапециялы бұранда үшін арналған.

9 – сурет. Червяк түрлері

Эволвентті червяктардың қапталдық қимасында эволвентті профилі болады және қисық тісті эволвентті дөңгелектерге де тән. Олардың тіс саны червяктың ең үлкен кіріс саны 4-ке тең.

Кесте 6