Главная Случайная страница Контакты | Мы поможем в написании вашей работы! | ||
|
Сыртқы орта мен организм арасындағы су және электролиттердің алмасуының биологиялық аспектісі, олардың организмдегі циркуляциясы. Судың организмде таралуы. Сулы секторлар және олардың сипаттамасы.
Жауабы: Судыңкөптегенорганикалықжәнеминералдықзаттардыңөтежақсыеріткішіболуы, оныңмолекуласыныңқұрылымыменбайланысты. Су органдарда, тканьдерде, клеткаларда бос, гидраттықжәнеиммобильдіккүйдеболады. Бос су көптегенбиологиялықсұйықтықтардың / қан, лимфа/ негізінқұрайды. Клетка құрамындағыбиополимерлерерітіндідеколлоидтыққасиетбілдіреді. Оларсудыңбіразмөлшерінөздерінетартып, олардыэлектростатикалықкүшпен, немесе Н – байланысарқылыұстаптұрады. Судыңбұлқабатыгидраттықдепаталады. Клетка ішіндегидраттыққабықшаныңқұрамынакірмейтін суды иммобильдық су депатайды.
· Судыңфизикалық – химиялыққасиеттеріоныңалмасуынаайтарлықтайәсеретеді. Тканьдержәнеклеткаларсудың экзо жәнеэндогендікдегенекітүрінпайдаланады. Экзогендік су организмгесырттаназықпен, ішетінсументүседі. Метаболизм реакциясыныңбарысындаорганизмніңішіндетүзілетін суды эндогендік су депатайды.
· Су, бүкіл ас қорытужолыбойы, оныңшырыштықабығыменсіңіріледі. Су алмасуыжалпызаталмасуыныңқұрамдыбөлігі.
· Тканьдерменклеткаларға суды көбінеальбуминдер мен глоболиндертасымалдайды.
· Натрий тұздары, әсіресехлоридтері, белоктардың суды қосыпалуынамүмкіндіктуғызса, ал кальций тұздарыкерісінше, бұлмүмкіндіктіазайтып, судыңорганизмненшығуынажағдайжасайды.
· Су алмасуы су балансыменсипатталады. Су балансы депорганизмгеқабылданғансуменшығарылғансудыңқатынасынайтады.
· Су организмненнесеппен 50%, термен, тынысшығарғанауадағы су буыменбірге 35% жәненәжіспен 15 % шығарылады. Организмгетүскен су оданүздіксізшығыпотыратынсудыңорнынтолықтырыпотыруыкерек.
· Су алмасуынейрогуморольдықжолмен, соныңішіндеорталықжүйкежүйесініңәртүрлібөлімдеріменреттеледі.
·
· Су алмасуынреттеудекөптегенішкі секреция бездеріқатысады. Тироксин, паратгормон, андрогендер, жәнеэстрогендерсудыңбүйректерменбөлінуіндемейді.
· Клетка мембранасы клетка ішіндегісұйықтықтыоныңсыртындағыдан (интерстициалдықсұйықтықтан)бөліптұратындығыбелгілі.Алқанплазмасын бадан капиллярларқабырғасыбөліптұрады.Интерстициалдық (клеткааралық) сұйықтық клетка сыртындағысұйықтықтыңбірбөлігі (қалғанытамырлардаболады).Клетка сыртындағысұйықтықтаденедегібарлықсудыңүштенбіріболады,алқалғанүштенекісі клетка ішіндегісұйықтықта.Аталғансұйықтықтардағыэлектролиттердіңжәнеколлоидтызаттардыңконцентрациаларындаайтарлықтайайырмашылықтарбар.Мәселен,интерстициалдықсұйықтықта клетка ішіндегіменжәнеплазмаменсалыстырғандабелоктар,аниондар аз боладыда,натрийжәне хлор иондарыартықболады;калийкерісінше,клеткаішіндекөп.Бұлтайырмашылықтарсолсұйықорталардыбір-біріненбөліптұрғантосқауылдар-клетка мембраналарыныңқасиеттерінебайланысты.Осығанорайтүрлізаттардыңбірортаданекіншіортағаөтуі(тасмалы)түсіндіріледі.
· Сұйықтықтағыиондар мен малекулалардыңбірортаданекіншіортаға диффузия арқылыөтуіолаодыңсолорталардағыконцентраціяайырмашылықтарына (градиентеріне) байланыстыболады.Мембранаарқылыбұларконцентрациясыкөпжақтанолардыңконцентрациясы аз жағынақарайөтеді.Клеткамембранасыарқылы суда жақсыеритіндер (гидрофильділер)де жәнеондаеруіқиыннемесеерімейтіндер (гидрофобтылар) заттар да өтеалады.Гидрофобты,бірақмайдаеритінзаттар мембрана липидтеріндеері ген күйдедиффузданады.Сужәнеондажақсыеритінзаттармембрананыңкөмірсутектіоблысындағыкинкалардепаталатынуақытша “жыртықтар” арқылыжәнегидрофильдіучаскілердетұрақтыболатынсаңылауларарқылыөтеді.
· Иондардиффузиясымембранадағыиондық канал- дар депаталатынмаманданғанбелоктықұрылымдарарқылыіскеасады.Натрий,калий,калций,хлор,натрий-калцийканалдарыболады.Жоғарыдасөзеткенжай (қарапайым) диффузияғақарағандаиондардыңканалдарарқылытасымалдануыныңөзерекшеліктерібар.Каналдардаарнайы”қақпалар”болатындықтан,оларашық, жабықжәнеинактивтелгенкүйлерде бола алады.Каналдардыңбіркүйденекіншікүйгеауысуымембранағыэлектрлікпотенциалдарайырымыныңөзгерістеріменнемесефизиологиялықбелсендізаттардыңрецепторларменөзараәрекеттесуіарқылыбасқарылады.Осығанорайиондықканалдардыпотенціал-тәелділержәне рецептор басқаратындардепбөледі.Каналдың ион өткізетінселективтік(іріктеуші) сүзгісініңдиаметрітиісті ион үлкендігінесайкеледі.
· Na+, K+, CI-, Li+, Ca2+,және Н+ иондарыныңтасылуынспецифкалықтасымалдаушыларатқараалады.
·.
· Сим порт кезіндебірнешеқосылысбірмезгілде, бірбағыттатасылады (қант пен амин қышқылдарыныңNa+ тәуелдітасылу).
· Анти порт-бірзаттыңбірбағыттаөтуіменбірмезгілдекелесізаттыңкерібағыттатасмалдануы. Мысалы, бұлалмасудыбылайжұптауғаболады; Na+-Ca2+,Na+-H-, Cl-HCO- т.
· Сим порт пен антипорт-котранспорттыңтүрлері.Бұлардатасмалжылдамдығыоғанқатысатынбарлықэлементтербақылауындаболады.
· Осмос- мембрана арқылыеріткіштің (судың) концентрациясытөменерітіндіденконцентрациясыжоғарыерітіндігеқарайөтуі. Кілетканыңкөлемікөнесеоныңішіндегісудыңшамасынабайланыстыболады.Кілечкаешуақыттаөзінқоршағанортаментолықтеңдіккүйдеболмайды. Плазмалық мембрана арқылыүздіксізқозғалыстаболатынмолекулаларменбондаркілечкаішіндегізаттарконцентрациясынөзгертеді, ендешеондағы осмос қысымы да өзгереді.Осығанорайкілеткадағысудыңтүсінемесеоданшығуыіскеасыпотырады. Сондықтан да олөзініңтиістікөлемінтүрақтыұстайалады. Әринебұлүшінбелгілідәрежеде энергия жұмсалады.Солсебептен де кілечкаішіндеоныңсыртқыортасыменсалыстырғандадиффузияланбайтынзаттар (белоктар, нуклеїнқышқылдарт.б) концентрациясыартықболады.
· Клетка мембранасыныңсерпінділікқасиетісудыңклеткағатүсуінекедергікелтіретінгидроситатикалыққысымдытудырады. Екі ортада гидроситатикалыққысымайырымыболғанжағдайда су олардыбөліптұрғантосқауылдысаңылауларыарқылысүзіледі.Сүзілу (фильтрация) көптегенфизиологиялықпросестербарысындабайқалады.Мәселен, бүйректегі не фронда алғашқынесепвасалуқанныңсұйықбөлімініңсүзілуіненбасталады, капиллярлардақан мен ұлпасұйықтығыарасындағы су алмасусүзілугенегізделгент.б.
· Судың организімде таралуы жасына, жынысына, бұлшықет массасына, дене бітіміне және май мөлшеріне байланысты келеді.
· Судың әртүрлі ткандарда таралуы төмендегідей: өкпе, жүрек, бүйректе-80%. Қаңқа бұлшықеті мен мида- 75%. Тері және бауырда- 70%. Сүйекте- 20%. Май тінінде- 10%.
Билет
Этиология и патогенез, клиника и терапия гипотонической, изотонической и гипертонической дегидратации. Гипотоническая, изотоническая и гипертоническая гипергидратация, их этиология, патогенетическая оценка, клиника и лечение. Физиологическое обоснование и методы расчета дефицита и корреляционных доз воды и электролитов.
Что такое дегидратация
Дегидратация - это отщепление воды от молекул химических соединений. Применительно к организму в целом: дегидратация - это обезвоживание организма. Основные причины дегидратации: ограничение поступления воды или нарушение ее распределения в самом организме.
В зависимости от дефицита жидкости выделяют следующие степени дегидратации:
|
Чтобы уточнить степень дегидратации пользуются простым способом - в область передней поверхности предплечья внутрикожно вводится 0,25 мл физраствора хлорида натрия, после чего фиксируется время до его полного рассасывания:
Между нарушениями обмена воды, электролитов и кислотно-щелочным балансом существует тесная связь. При дефиците воды в первую очередь страдает интерстициальный сектор, организм гораздо хуже переносит дефицит воды, чем ее избыток. Например, при кетоацидотической коме смерть может наступить в первую очередь именно из-за дефицита воды клеток головного мозга, а не в результате интоксикации.
Осмотическая концентрация интерстициальной жидкости определяется содержанием в ней ионов натрия, в зависимости от концентрации которого выделяют следующие виды дегидратаций:
Изотоническая дегидратация
При изотонической дегидратации происходит равномерная потеря жидкости и натрия, т.е. теряется жидкость интерстициального пространства, близкая по электролитному составу к плазме крови. Поскольку осмолярность плазмы крови не претерпевает значительных изменений, поэтому существенного перераспределения воды между секторами организма не происходит, но формируется гиповолемия.
Причины изотонической дегидратации:
Клинические проявления изотонической дегидратации:
Лечение изотонической дегидратации заключается в целенаправленном воздействии на патогенный фактор, проведении заместительной терапии изотоническим раствором хлорида натрия (35..70 мл/сутки), которая проводится под контролем центрального венозного давления и почасового диуреза.
Гипотоническая дегидратация
При гипотонической дегидратации потери натрия превышают потери воды (натрий плазмы менее 130 ммоль/л). Поскольку при снижении концентрации натрия в плазме крови происходит снижение ее осмолярности, вода из плазмы начинает поступать в клетки, вызывая их отек (внутриклеточная гипергидратация), тем самым углубляя дефицит жидкости в интерстициальном пространстве.
Причины гипотонической дегидратации:
Клинические проявления гипотонической дегидратации:
Лечение гипотонической дегидратации заключается в целенаправленном воздействии на патогенный фактор, проведении активной регидратации организма препаратами, содержащими катионы натрия, который рассчитывается по формуле:
Na+ (дефицит ммоль/л)=(142 ммоль/л - Na плазмы ммоль/л)·0,2 массы тела (кг)
При метаболическом ацидозе натрий вводится в виде бикарбоната, при метаболическом алкалозе - в виде хлорида.
Гипертоническая дегидратация
При гипертонической дегидратации потери воды превышают потери натрия (натрий плазмы более 150 ммоль/л). Поскольку при повышении концентрации натрия в плазме крови происходит повышение ее осмолярности, внутриклеточная жидкость начинает переходить в сосудистое русло, формируется клеточный эксикоз (внутриклеточная дегидратация).
Причины гипертонической дегидратации:
Клинические проявления гипертонической дегидратации:
Лечение гипертонической дегидратации заключается в целенаправленном воздействии на патогенный фактор, ликвидации внутриклеточной дегидратации вводом инфузий раствора глюкозы с инсулином.
Что такое гипергидратация
Гипергидратация - явление, обратное дегидратации - если при дегидратации организм теряет воду, то при гипергидратации происходит перенасыщение организма водой.
Изотоническая гипергидратация
При изотонической гипергидратации происходит увеличение объема интерстициальной жидкости на фоне пропорциональной задержки в организме натрия и воды, при этом осмотическое давление плазмы не меняется.
Причины изотонической гипергидратации:
|
Клинические проявления изотонической гипергидратации:
Лечение изотонической гипергидратации заключается в целенаправленном воздействии на патогенный фактор, а также в применении способов лечения, направленных на уменьшение объема интерстициального пространства (внутривенно 10% альбумин, мочегонные препараты). В крайних случаях - гемодиализ с ультрафильтрацией крови.
Гипотоническая гипергидратация
При гипотонической гипергидратации, или водном отравлении (натрий плазмы менее 130 ммоль/л), происходит снижение осмолярности плазмы, в результате чего вода поступает внутрь клеток, вызывая появление неврологической симптоматики.
Причины гипотонической гипергидратации:
Клинические проявления гипотонической гипергидратации:
Лечение гипотонической гипергидратации заключается в целенаправленном воздействии на патогенный фактор, а также максимально быстром выведении излишка воды из организма. Назначаются мочегонные препараты, в крайнем случае - гемодиализ с ультрафильтрацией крови.
Гипертоническая гипергидратация
При гипертонической гипергидратации (натрий плазмы более 150 ммоль/л) увеличивается осмолярность жидкости интерстициального пространства с последующей дегидратацией клеточного сектора и усиленного выхода из него калия.
Причины гипертонической гипергидратации:
Клинические проявления гипертонической гипергидратации:
Лечение гипертонической гипергидратации заключается в целенаправленном воздействии на патогенный фактор, применении инфузионной терапии с заменой солевых растворов нативными белками и растворами глюкозы, а также использование осмодиуретиков и салуретиков. В крайних случаях - гемодиализ.
Дата публикования: 2015-01-24; Прочитано: 564 | Нарушение авторского права страницы | Мы поможем в написании вашей работы!