| құрамына қарай
| дара
| 1 сөзден тұрады.
М.: балалар, мектеп
|
| күрделі
| 2 немесе одан да көп сөзден тұрады
а) біріккен. М.: белбеу;
ә) қосарланған. М.: ата-ана;
б) тіркескен. М.: бала бақша;
в) қысқарған. М.: ҚарМУ
|
| жасалу жолына қарай
| негізгі
| Ешбір жұрнақсыз, түбір сөз. М.: мектепте, үйлер
|
| туынды
| Басқа сөздерге жұрнақ жалғану арқылы жасалған зат есім.
М.: оқу+шы, таныс+тық
|
| мағынасына қарай
| деректі
| Көзге көрінетін, денеге сезілетін деректі зат.М.:қала, қарындаш, Айгүл
|
| дерексіз
| Көзге көрінбейтін, денеге сезілмейтін, тек ойша топшылап айтылатын зат. М.: ауа, арман, мінез
|
| жалпы
| Бірыңғай көп заттың жалпылама атын көрсететін зат есім. М.: ауыл, көше
|
| жалқы
| Бірыңғай көп заттың ішінен дараланған жеке нәрсенің арнаулы атын білдіретін сөз. М.: Қарағанды, Абай
|
| жанды
| Кім? кімдер? кімі? сұрақтарына жауап беретін сөздер. М.: аға, таныстар, әжесі
|
| жансыз
| Не? нелер? несі? сұрақтарына жауап беретін сөздер. М.: кітап, жәндіктер
|
Зат есім тудыратын жұрнақтар
| -шы;- ші;
| оқу+шы, жазу+шы
|
| -лық;- лік; - дық;- дік; -тық;- тік;
| ауыз+дық, аш+тық, дос+тық
|
| -шылық; -шілік;
| жұрт+шылық, көп+шілік
|
| -шақ;- шек;
| мон+шақ
|
| -ша; -ше;
| маңдай+ша
|
| -лас; -лес;- дас; -дес; -тас; -тес;
| жол+дас, одақ+тас
|
| -стан;
| қазақ+стан, Өзбек+стан
|
| -ылдырық;- ілдірік;
| көз+ілдірік
|
| -кер; -гер;
| сауда+гер, үміт+кер
|
| -ма; -ме; -ба; -бе; -па; -пе;
| тер+ме, қос+па
|
| -ым; -ім; -м;
| біл+ім, ағ+ым
|
| -ыс; -іс; -с;
| айт+ыс, айқа+с
|
| -қ; -к; -ық; -ік; -ақ;, -ек;
| тара+қ, күре+к, сыз+ық
|
| -қыш; -кіш; -ғыш; -гіш; -қаш; -кеш;
| іл+гіш, жырт+қыш
|
| -ыш; -іш;
| өлшеу+іш, төсен+іш
|
