Предложения для чтения и перевода. Прочитайте и переведите предложения, выпишите словарные формы и сделайте грамматический разбор каждого слова. 1. Adjuvāte me! 2. Mihi dicit. 3. Te diligĭmus

Прочитайте и переведите предложения, выпишите словарные формы и сделайте грамматический разбор каждого слова.

1. Adjuvāte me! 2. Mihi dicit. 3. Te diligĭmus. 4. Bestiae se defendunt. 5. Capiunt pecuniam tuam. 6. Cognosce te ipsum! 7. Defendunt patriam suam. 8. Epistŭlam tibi mitto. 9. Fuge tuas curas! 10. Nemo mihi credit. 11. Noli me tangĕre! 12. Pecuniam tibi reddo. 13. Pigritiā tibi noces. 14. Recēde a me! 15. Verba tua intellĕgo. 16. Ad exitium nos ducit. 17. Ad te littĕras mitto. 18. Amīci tui sunt boni. 19. Culpo igĭtur vitas vestras. 20. Epistŭla mihi scrĭbe mittĕque. 21. Habent sua fata libelli. 22. Ibi pericŭla te manent.23. Mecum legĭte et scribĭte! 24. Medĭce, cura te ipsum! 25. Mihi vera semper dicit. 26. Noli tangĕre circŭlos meos. 27. Nostrum caelum bellum est. 28. Quis nostrum nunquam errat? 29. Semper credĕre nobis debētis! 30. Tu in otio manes. 31. Tuo viro ocŭli dolent. 32. Videsne me? Audisne me? 33. Vita cara nobis est. 34. Agricŏlae tua pecunia pericŭlum est. 35. Amīcae a me libros accipiunt. 36. Amīcus mecum legit atque scribit. 37. Consilia nostra cum vestris consentiunt. 38. Credĭde mihi; semper vobis credo. 39. Cura rosārum juvat anĭmum meum. 40. Da mihi veniam(*** venia), si erro. 41. Di saepe nos hodie adjŭvant. 42. Discipŭli nostri non stulti sunt. 43. Ego de pericŭlis magnis cogĭto. 44. Filius amīci nostri aegrōtus est. 45. Medĭce, filiam meam curā, quaeso. 46. Mihi cum illo negotium est. 47. Natūra nobis multa bona dat. 48. Nihil habeo ad te scribĕre. 49. Non intellĕgo tuam moram hodie. 50. Quare debet te adjuvāre deus? 51. Tua verba magnam famam habent. 52. Tuōrum officiōrum magnus est numĕrus. 53. Vestram patriam servant libĕri viri. 54. Vita tua est periculōrum plena. 55. Amīci nostri nos ad se vocant. 56. Amīcus meus filium et filiam habet. 57. Amīcus verus semper amīcum suam juvat. 58. Anni nostrārum vitārum fugiunt, amīca mea. 59. Carum nobis est studium litterārum antiquārum. 60. Consilia mala nostram patriam terrēre debent. 61. Diāna saggĭtis suis bestias silvārum necat. 62. Discipŭlus meus fabŭlam pulchram libĕris narrat. 63. Juvat me de sententiis tuis cogitāre. 64. Malis verbis patriam nostram saepe culpant. 65. Mea patria terra rosārum magnārum est. 66. Nautae verbis malis nostram patriam culpant. 67. Nimis carum tibi est scribĕre libros. 68. Non audēbant necāre popŭlos tuae patriae. 69. Patria nostra nunc est libĕra tyrannis. 70. Propter bonam fortūnam nostram hodie salvēmus. 71. Regīnae nostrae multas gratias agĕre debēmus. 72. Si bonum consilium habes, mone me! 73. Si vales, bene est; ego valeo. 74. Viri docti(***doctus) in se semper divitias habent. 75. Bis vincit, qui se vincit in victoriā. 76. Hodie in caelo nostri ocŭli vident nihil. 77. In nostrā terrā sunt multa loca bona. 78. Monstrāte, filii, amīcis hortum et aedificia nostra. 79. Qui non est nobiscum, adversus nos est. 80. Scientia nobis lucet, sicut stella in viā. 81. Sibi bene facit, qui bene facit amīco. 82. Veni ad me; ad te saepe venio. 83. Antīqui titŭli Latīni vitam publĭcam Romanōrum nobis declārant. 84. Apud Romānos proverbium est: “Hodie mihi, cras tibi”. 85. Ira stulta nostris anĭmis magnum exitium semper dat. 86. Minerva est dea pugnārum et hastā suā pugnat. 87. Si amīcus meus est, tui amīci mei sunt. 88. Si non valet tuus anĭmus, bonum amīcum invĕni! 89. Tu mea verba etiam servā, si me amas. 90. Cara tibi est amicitia nostra et cara mihi est. 91. Ducit me ad vitam bonam et humānam philosophia antīqua. 92. Numquam vera dicunt avāri, si pecuniam tuam capĕre audent. 93. Qui in anĭmo suo habet(***in anĭmohabēre) injuriam facĕre, jam facit. 94. Remedium meōrum malōrum est dare dona magna amīcis meis. 95. Saepe ad me scrībe, mi amīce! Epistŭlae tuae gaudio mihi sunt. 96. Titus Livius in libris suis fabŭlam de Romŭlo et Remo narrat. 97. Aliēna vitia bene vidēmus, nostra -- male, unde proverbium: “Aliēna vitia in ocŭlis habēmus, a tergo nostra sunt.

Занятие 9. Указательные местоимения. Относительные местоимения. Вопросительные местоимения. Отрицательные местоимения. Неопределенные местоимения. Genetīvus characteristĭcus

Указательные местоимения (pronomĭna demonstratīva)

is, ea, id тот, он

hic, haec, hoc этот (указывает на близкий предмет)

ille, illa, illud тот (указывает на отдаленный предмет)

iste, ista, istud этот, тот (указывает на предмет, который относится ко 2 лицу)

ī dem, eădem, ĭdem тот же самый

ipse, ipsa, ipsum сам

	sg.	pl.
	m	f	n	m	f	n
nom.	is	ea	id	ei (ii)	eae	ea
gen.	ejus	eōrum	eārum	eōrum
dat.	ei	eis (iis)
acc.	eum	eam	id	eos	eas	ea.
abl.	eo	eā	eo	eis (iis)

	sg.	pl.
	m	f	n	m	f	n
nom.	hic	haec	hoc	hi	hae	haec
gen.	hujus	horum	harum	horum
dat.	huic	his
acc.	hunc	hanc	hoc	hos	hac	haec
abl.	hōc	hāc	hōc	his

	sg.	pl.
	m	f	n	m	f	n
nom.	ille	illa	illud	illi	illae	illa
gen.	illīus	illōrum	illārum	illōrum
dat.	illi	illis
acc.	illum	illam	illum	illos	illas	illa
abl.	illo	illā	illo	illis

	sg.	pl.
	m	f	n	m	f	n
nom.	iste	ista	istud	isti	istae	ista
gen.	istīus	istōrum	istārum	istōrum
dat.	isti	istis
acc.	istum	istam	istum	istos	istas	ista
abl.	isto	istā	isto	istis

	sg.	pl.
	m	f	n	m	f	n
nom.	īdem	eădem	ĭdem	eīdem	eaedem	eădem
gen.	ejusdem	eorundem	earundem	eorundem
dat.	eīdem	eisdem (iisdem)
acc.	eundem	eandem	ĭdem	eosdem	easdem	eadem
abl.	eōdem	eādem	eōdem	eisdem (iisdem)

	sg.	pl.
	m	f	n	m	f	n
nom.	ipse	ipsa	ipsum	ipsi	ipsae	ipsa
gen.	ipsīus	ipsōrum	ipsārum	ipsōrum
dat.	ipsi	ipsis
acc.	ipsum	ipsam	ipsum	ipsos	ipsas	ipsa
abl.	ipso	ipsā	ipso	ipsis

Примечание. Указательные местоимения могут употребляться в значении личного местоимения 3-го лица.

Относительные местоимения (pronomĭna relatīva)

qui, quae, quod который, какой, кто, что

	sg.	pl.
	m	f	n	m	f	n
nom.	qui	quae	quod	qui	quae	quae
gen.	cujus	quorum	quarum	quorum
dat.	cui	quibus
acc.	quem	quam	quod	quos	quas	quae
abl.	quō	quā	quō	quibus

Примечание. Предлог cum употребляется с относительным местоимением слитно и пишется после него: quōcum с которым, quācum с которой, quibuscum с которыми.

Вопросительные местоимения (pronomĭna interrogatīva)

qui?, quae?, quod? который?, какой?, кто?, что?

quis? кто?

quid? что?

	sg.	pl.
	m	f	n	m	f	n
nom.	qui?	quae?	quod?	qui?	quae?	quae?
gen.	cujus?	quorum?	quarum?	quorum?
dat.	cui?	quibus?
acc.	quem?	quam?	quod?	quos?	quas?	quae?
abl.	quō?	quā?	quō?	quibus?

	sg.
	m, f	n
nom.	quis?	quid?
gen.	cujus?
dat.	cui?
acc.	quem?	quid?
abl.	quo?

Примечания:

1. Местоимения quis? кто? quid? что? изменяются только в единственном числе.

2. Предлог cum употребляется с вопросительным местоимением qui?, quae?, quod? слитно и пишется после него: quōcum? с которым?, quācum? с которой?, quibuscum? с которыми?

Отрицательные местоимения (pronomīna negatīva)

nemo никто

nihil ничто

	m, f	n
nom.	nemo	nihil (nil)
gen.	nemĭnis (nullīus)	hihĭli (nullīus rei)
dat.	nemĭni (nulli)	nulli rei
acc.	nemĭnem	nihil (nil)
abl.	nemĭne (nullo)	nihilo (nullā re)

Примечание. Отрицательные местоимения изменяются только в единственном лице.

Неопределенные местоимения (pronomĭna indefinīta)

quis (qui), quae (qua), quid (quod) кто-нибудь, что-нибудь, какой-нибудь

alĭquis (alĭqui), alĭqua, alĭquid (alĭquod) кто-нибудь, что-нибудь, какой-нибудь

quisquam, --, quicquam (quidquam) кто-нибудь, что-нибудь

quidam, quaedam, quiddam (quoddam) кто-то, что-то, какой-то, некоторый, один

quispiam, quaepiam, quidpiam (quodpiam) кто-то, что-то, какой-то, некоторый, один

quisque, quaeque, quidque (quodque) каждый, всякий

unusquisque, unaquăque, unumquidque (unumquodque) каждый, всякий

quilĭbet, quaelĭbet, quidlĭbet (quodlĭbet) каждый, всякий

quivis, quaevis, quidvis (quodvis) каждый, всякий

	sg.	pl.
	m	f	n	m	f	n
nom.	quis (qui)	quae (qua)	quid (quod)	qui	quae	qua (quae)
gen.	cujus	quorum	quarum	quorum
dat.	cui	quibus
acc.	quem	quam	quid (quod)	quos	quas	qua (quae)
abl.	quō	quā	quō	quibus

	sg.	pl.
	m	f	n	m	f	n
nom.	alĭquis (alĭqui)	alĭqua	alĭquid (alĭquod)	alĭqui	alĭquae	alĭqua
gen.	alicŭjus	aliquōrum	aliquārum	aliquōrum
dat.	alicui	aliquĭbus
acc.	alĭquem	alĭquam	alĭquid (alĭquod)	alĭquos	alĭquas	alĭqua
abl.	alĭquō	alĭquā	alĭquō	aliquĭbus

	sg.	pl.
	m, f	n	m, f	n
nom.	quisquam	quicquam (quidquam)	quiquam	quaequam
gen.	cujusquam	quorumquam
dat.	cuīquam	quibusquam
acc.	quemquam	quicquam (quidquam)	quosquam	quaequam
abl.	quoquam	quibusquam

	sg.	pl.
	m	f	n	m	f	n
nom.	quidam	quaedam	quiddam (quoddam)	quidam	quaedam	quaedam
gen.	cujusdam	quorundam	quarundam	quorundam
dat.	cuīdam	quibusdam
acc.	quendam	quandam	quiddam (quoddam)	quosdam	quasdam	quaedam
abl.	quodam	quadam	quodam	quibusdam

	sg.	pl.
	m	f	n	m	f	n
nom.	quispiam	quaepiam	quidpiam (quodpiam)	quipiam	quaepiam	quaepiam
gen.	cujuspiam	quorumpiam	quarumpiam	quorumpiam
dat.	cuipiam	quibuspiam
acc.	quempiam	quampiam	quidpiam (quodpiam)	quospiam	quaspiam	quaepiam
abl.	quopiam	quapiam	quopiam	quibuspiam

	sg.	pl.
	m	f	n	m	f	n
nom.	quisque	quaeque	quidque (quodque)	quique	quaeque	quaeque
gen.	cujusque	quorumque	quarumque	quorumque
dat.	cuīque	quibusque
acc.	quemque	quamque	quidque (quodque)	quosque	quasque	quaeque
abl.	quoque	quaque	quoque	quibusque

	sg.	pl.
	m	f	n	m	f	n
nom.	quilĭbet	quaelĭbet	quidlĭbet (quodlĭbet)	quilĭbet	quaelĭbet	quaelĭbet
gen.	cujuslĭbet	quorumlĭbet	quarumlĭbet	quorumlĭbet
dat.	cuilĭbet	quibuslĭbet
acc.	quemlĭbet	quamlĭbet	quidlĭbet (quodlĭbet)	quoslĭbet	quaslĭbet	quaelĭbet
abl.	quolĭbet	qualĭbet	quolĭbet	quibuslĭbet

	sg.	pl.
	m	f	n	m	f	n
nom.	quivis	quaevis	quidvis (quodvis)	quivis	quaevis	quaevis
gen.	cujusvis	quorumvis	quarumvis	quorumvis
dat.	cuīvis	quibusvis
acc.	quemvis	quamvis	quidvis (quodvis)	quosvis	quasvis	quaevis
abl.	quovis	quavis	quovis	quibusvis

Примечания:

1. Формы с quis (qui), quae (qua) употребляются как существительные и прилагательные, с quid -- как существительные, с quod -- как прилагательные.

2. В местоимениях, производных от quis (qui), quae (qua), quid (quod), склоняется только эта часть; приставки и суффиксы (alĭ-, -quam, -dam, -piam, -que, -lĭbet, -vis) остаются неизменными.

3. Местоимения quis (qui), quae (qua), quid (quod) и alĭquis (alĭqui), alĭqua, alĭquid (alĭquod) в nom. /acc. pl. n имеют формы qua (quae) и alĭqua.

4. Местоимение quidam, quaedam, quiddam (quoddam) в acc. sg. m, f имеет формы quendam, quandam, в gen. pl. -- quorundam, quarundam, quorundam.

5. В местоимении unusquisque, unaquăque, unumquidque (unumquodque) склоняются части unus, a, um и quis, qua, quid (quod).

Genetīvus characteristĭcus (родительный характеризующий)

Обозначает лицо или отвлеченное понятие, которому принадлежит определенное действие или состояние, выраженное подлежащим в форме инфинитива. Употребляется в качестве именной части сказуемого, выраженного глаголами sum, videor, putor, habeor. Форма est (erat, fuit) с genetĭvus characteristĭcus переводится с помощью слов “свойственно кому-либо”, “является чьей-либо обязанностью” и т.п.

Discipŭli errare est.

Ученику свойственно ошибаться.