Ãëàâíàÿ Ñëó÷àéíàÿ ñòðàíèöà Êîíòàêòû | Ìû ïîìîæåì â íàïèñàíèè âàøåé ðàáîòû! | ||
|
38. tvam adidevað Purushað puraòas
tvam asya viñvasya paraü nidhanam |
vettasi vedyaü ca paraü ca dhama
tvayô tataü viñvam anantarãpa ||
39. Vôyur Yamo ’gnir Varuòað ñañôþkað
Prajôpatis tvaü prapitamahañ ca |
namo namas te ’stu sahasrakêtvað
punañ ca bhãyo ’pi namo namas te ||
40. namað purastad atha pêûåhatas te
namo ’stu te sarvata eva sarva |
anantavøryômitavikramas tvaü
sarvaü samapnoûi tato ’si sarvað ||
41. sakheti matvô prasabhaü yad uktaü
he Kêûòa he Yadava he sakheti |
ajanata mahimanaü tavedaü
mayô pramadôt praòayena vôpi ||
42. yac côvahasôrtham asatkêto ’si
viharañayyôsanabhojaneûu |
eko ’tha vôpy Acyuta tatsamakshaü
tat kûômaye tvôm aham aprameyam ||
43. pitasi lokasya caracarasya
tvam asya pãjyañ ca gurur gariyan |
na tvatsamo ’sty abhyadhikað kuto ’nyo
lokatraye ’py apratimaprabhava ||
44. tasmat praòamya praòidhaya kayaü
prasadaye tvôm aham øñam øâyam |
piteva putrasya sakheva sakhyuð
priyað priyôyôrhasi deva soâhum ||
45. adêûåapãrvaü hêûito ’smi dêûåvô
bhayena ca pravyathitaü mano me |
tad eva me darñaya deva rãpaü
prasøda deveña jagannivôsa ||
46. kiriåinaü gadinaü cakrahastam
icchami tvôü draûåum ahaü tathaiva |
tenaiva rãpeòa caturbhujena
sahasrabôho bhava viñvamãrte ||
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
47. maya prasannena tavarjunedan
rãpan paran darñitam atmayogat |
tejomayan viñvam anantam adyan
yan me tvadanyena na drishtapãrvam ||
48. na vedayajèadhyayanair na danair
na ca kriyabhir na tapobhir ugraið |
evan rãpað ñakya ahan nriloke
drashtun tvadanyena Kurupravira ||
49. ma te vyatha ma ca vimãâhabhavo
drishtva rãpan ghoran idriþ mamedam |
vyapetabhið pritamanað punas tvan
tad eva me rãpam idan prapañya ||
SAÜJAYA UVÔCA
50. ity Arjunan Vasudevas tathoktva
svakan rãpan darñayam asa bhãyað |
añvasayam asa ca bhitam enan
bhãtva punað saumyavapur mahatma ||
ARJUNA UVÔCA
51. drishtvedan manushan rãpan tava saumyan Janardana |
idanim asmi sanvrittað sacetað prakritin gatað ||
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
52. sudurdarñam idan rãpan dêûåavan asi yan mama |
devô apy asya rãpasya nityaü darñanakaþkûiòað ||
53. nahaü vedair na tapasô na danena na cejyayô |
ñakya evaüvidho draûåuü dêûåavan asi maü yatha ||
54. bhaktyô tv ananyayô ñakya aham evaüvidho ’rjuna |
jèôtuü draûåuü ca tattvena praveûåuü ca paraütapa |
55. matkarmakên matparamo madbhaktað saþgavarjitað |
nirvairað sarvabhãteûu yað sa mam eti Pôòâava ||
iti Ñrimad Bhagavadgitas Ãpanishatsu Brahmavidyôyôü yogañôstre
ñri Kêûòôrjuna-saüvade viñvarãpadarñanayogo namaikadaño ’dhyôyað
XII
ARJUNA UVÔCA
1. evan satatayukta ye bhaktas tvan paryupasate |
ye capy aksharam avyaktan teshan ke yogavittamað ||
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
2. mayy aveñya mano ye man nityayukta upasate |
ñraddhaya parayopetas te me yuktatama matað ||
3. ye tv aksharam anirdeñyam avyaktaü paryupôsate |
sarvatragam acintyaü ca kãåastham acalaü dhruvam ||
4. saüniyamyendriyagramaü sarvatra samabuddhayað |
te prapnuvanti mam eva sarvabhãtahite ratað ||
5. kleño ’dhikataras teûôm avyaktasaktacetasôm |
avyakta hi gatir duðkhaü dehavadbhir avôpyate ||
6. ye tu sarvôòi karmaòi mayi saünyasya matparað |
ananyenaiva yogena maü dhyôyanta upôsate ||
7. teûôm ahaü samuddharta mêtyusaüsôrasôgarat |
bhavômi nacirat Pôrtha mayy ôveñitacetasôm ||
8. mayy eva mana adhatsva mayi buddhiü niveñaya |
nivasishyasi mayy eva ata ãrdhvaü na saüñayað ||
9. atha cittaü samadhatuü na ñaknoûi mayi sthiram |
abhyôsayogena tato mam icchaptuü Dhanaüjaya ||
10. abhyôse ’py asamartho ’si matkarmaparamo bhava |
madartham api karmaòi kurvan siddhim avôpsyasi ||
11. athaitad apy añakto ’si kartuü madyogam añritað |
sarvakarmaphalatyôgaü tatað kuru yatatmavan ||
12. ñreyo hi jèanam abhyôsôj jèanad dhyanaü viñishyate |
dhyanat karmaphalatyôgas tyôgôc chantir anantaram ||
13. adveûåô sarvabhãtanaü maitrað karuòa eva ca |
nirmamo nirahaükarað samaduðkhasukhað kshamø ||
14. saütuûåað satataü yogi yatatma dêâhaniñcayað |
mayy arpitamanobuddhir yo madbhaktað sa me priyað ||
15. yasman nodvijate loko lokan nodvijate ca yað |
harûômarshabhayodvegair mukto yað sa ca me priyað ||
16. anapekshað ñucir daksha udôsøno gatavyathað |
sarvôrambhaparityôgi yo madbhaktað sa me priyað ||
17. yo na hêûyati na dveûåi na ñocati na kaþkshati |
ñubhañubhaparityôgi bhaktiman yað sa me priyað ||
18. samað ñatrau ca mitre ca tatha manapamanayoð |
ñøtoûòasukhaduðkheûu samað saþgavivarjitað ||
19. tulyanindôstutir maunø saütuûåo yena kenacit |
aniketað sthiramatir bhaktiman me priyo narað ||
20. ye tu dharmyômêtam idaü yathoktaü paryupôsate |
ñraddadhana matparama bhaktas te ’tøva me priyôð ||
iti Ñrimad Bhagavadgitas Ãpanishatsu Brahmavidyôyôü yogañôstre
ñri Kêûòôrjuna-saüvade bhaktiyogo nama dvadaño ’dhyôyað
XIII
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
1. idan ñariran Kaunteya kshetram ity abhidhiyate |
etad yo vetti tan prahuð kshetrajèa iti tadvidað ||
2. kshetrajèan capi man viddhi sarvakshetreshu Bharata |
kshetrakshetrajèayor jèanan yat taj jèanan matan mama ||
3. tat kshetran yac ca yadrik ca yad vikari yatañ ca yat |
sa ca yo yatprabhavañ ca tat samasena me ñêòu ||
4. êûibhir bahudha gitaü chandobhir vividhaið pêthak |
Brahmasãtrapadaiñ caiva hetumadbhir viniñcitam* ||
5. mahabhãtany ahaükaro buddhir avyaktam eva ca |
indriyôòi dañaikaü ca paèca cendriyagocarað ||
6. iccha dveshað sukhaü duðkhaü saüghatañ cetana dhêtið |
etat kûetraü samasena savikaram udôhêtam ||
7. amanitvam adambhitvam ahiüsô kshantir ôrjavam |
ôcôryopôsanaü ñaucaü sthairyam ôtmavinigrahað ||
8. indriyôrtheûu vairagyam anahaükara eva ca |
janmamêtyujaravyadhiduðkhadoshanudarñanam ||
9. asaktir anabhishvaþgað putradôragêhadishu |
nityaü ca samacittatvam ishåanishåopapattishu ||
10. mayi cananyayogena bhaktir avyabhicôriòø |
viviktadeñasevitvam aratir janasaüsadi ||
11. Adhyôtmajèananityatvaü tattvajèanarthadarñanam |
etaj jèanam iti proktam ajèanaü yad ato ’nyatha ||
12. jèeyaü yat tat pravakûyômi yaj jèôtvômêtam añnute |
anadimat paraü Brahma na sat tan nasad ucyate ||
13. sarvatað pôòipadaü tat sarvato kûiñiromukham |
sarvatað ñrutimal loke sarvam ôvêtya tishåhati ||
14. sarvendriyaguòôbhasaü sarvendriyavivarjitam |
asaktaü sarvabhêc caiva nirguòaü guòabhoktê ca ||
15. bahir antañ ca bhãtanam acaraü caram eva ca |
sãkûmatvôt tad avijèeyaü dãrasthaü cantike ca tat ||
16. avibhaktaü ca bhãteûu vibhaktam iva ca sthitam |
bhãtabhartê ca taj jèeyaü grasishòu prabhavishòu ca ||
17. jyotishôm api taj jyotis tamasað param ucyate |
jèanaü jèeyaü jèanagamyaü hêdi sarvasya dhishåhitam* ||
18. iti kûetraü tatha jèanaü jèeyaü coktaü samasatað |
madbhakta etad vijèôya madbhavôyopapadyate ||
19. prakêtiü Purushaü caiva viddhy anadø ubhav api |
vikaraüñ ca guòôüñ caiva viddhi prakêtisaübhavan ||
20. karyakaraòakartêtve hetuð prakêtir ucyate |
Purushað sukhaduðkhanaü bhoktêtve hetur ucyate ||
21. Purushað prakêtistho hi bhuþkte prakêtijan guòan |
karaòaü guòasaþgo ’sya sadasadyonijanmasu ||
22. upadraûåanumanta ca bharta bhokta Maheñvarað |
paramatmeti côpy ukto dehe ’smin Purushað parað ||
23. ya evaü vetti Purushaü prakêtiü ca guòaið saha |
sarvatha vartamano ’pi na sa bhãyo ’bhijôyate ||
24. dhyanenatmani pañyanti kecid ôtmanam ôtmana |
anye sôükhyena yogena karmayogena côpare ||
25. anye tv evam ajanantað ñrutvanyebhya upôsate |
te ’pi côtitaranty eva mêtyuü ñrutiparayaòôð ||
26. yôvat saüjôyate kiücit sattvaü sthavarajaþgamam |
kûetrakûetrajèasaüyogôt tad viddhi Bharatarshabha ||
27. samaü sarveûu bhãteûu tishåhantaü parameñvaram |
vinañyatsv avinañyantaü yað pañyati sa pañyati ||
28. samaü pañyan hi sarvatra samavasthitam øñvaram |
na hinasty ôtmanatmanaü tato yôti paraü gatim ||
29. prakêtyaiva ca karmaòi kriyamaòani sarvañað |
yað pañyati tathatmanam akartaraü sa pañyati ||
30. yadô bhãtapêthagbhavam ekastham anupañyati |
tata eva ca vistaraü Brahma saüpadyate tadô ||
31. anaditvan nirguòatvôt Paramatmayam avyayað |
ñarirastho ’pi Kaunteya na karoti na lipyate ||
32. yatha sarvagataü saukûmyad ôkañaü nopalipyate |
sarvatravasthito dehe tathatma nopalipyate ||
33. yatha prakañayaty ekað kêtsnaü lokam imaü ravið |
kûetraü kûetri tatha kêtsnaü prakañayati Bharata ||
34. kshetrakshetrajèayor evam antaran jèanacakshusha |
bhãtaprakritimokshan ca ye vidur yanti te param ||
iti Ñrimad Bhagavadgitas Ãpanishatsu Brahmavidyayan yogañastre
ñri Krishnarjuna-sanvade kshetrakshetrajèavibhagayogo nama trayodaño ’dhyayað
XIV
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
1. paran bhãyað pravakshyami jèananan jèanam uttamam |
yaj jèatva munayað sarve paran siddhim ito gatað ||
2. idan jèanam upañritya mama sadharmyam agatað |
sarge ’pi nopajayante pralaye na vyathanti ca ||
3. mama yonir mahad Brahma tasmin garbhaü dadhamy aham |
saübhavað sarvabhãtanaü tato bhavati Bharata ||
4. sarvayonishu Kaunteya mãrtayað saübhavanti yôð |
tasôü Brahma mahad yonir ahaü bøjapradað pita ||
5. sattvaü rajas tama iti guòôð prakêtisaübhavôð |
nibadhnanti mahabôho dehe dehinam avyayam ||
6. tatra sattvaü nirmalatvôt prakañakam anamayam |
sukhasaþgena badhnati jèanasaþgena canagha ||
7. rajo ragôtmakaü viddhi têûòôsaþgasamudbhavam |
tan nibadhnati Kaunteya karmasaþgena dehinam ||
8. tamas tv ajèanajaü viddhi mohanaü sarvadehinam |
pramadôlasyanidrabhis tan nibadhnati Bharata ||
9. sattvaü sukhe saèjayati rajað karmaòi Bharata |
jèanam ôvêtya tu tamað pramade saèjayaty uta ||
10. rajas tamañ côbhibhãya sattvaü bhavati Bharata |
rajað sattvaü tamañ caiva tamað sattvaü rajas tatha ||
11. sarvadvôreûu dehe ’smin prakaña upajôyate |
jèanaü yadô tadô vidyad vivêddhaü sattvam ity uta ||
12. lobhað pravêttir ôrambhað karmaòôm añamað spêha |
rajasy etani jôyante vivêddhe Bharatarshabha ||
13. aprakaño ’pravêttiñ ca pramado moha eva ca |
tamasy etani jôyante vivêddhe Kurunandana ||
14. yadô sattve pravêddhe tu pralayaü yôti dehabhêt |
tadottamavidôü lokan amalan pratipadyate ||
15. rajasi pralayaü gatvô karmasaþgishu jôyate |
tatha pralønas tamasi mãâhayonishu jôyate ||
16. karmaòað sukêtasyôhuð sôttvikaü nirmalaü phalam |
rajasas tu phalaü duðkham ajèanaü tamasað phalam ||
17. sattvôt saüjôyate jèanaü rajaso lobha eva ca |
pramadamohau tamaso bhavato ’jèanam eva ca ||
18. ãrdhvaü gacchanti sattvastha madhye tishåhanti rajasôð |
jaghanyaguòavêttistha* adho gacchanti tamasað ||
19. nanyan gunebhyað kartaran yada drishtanupañyati |
gunebhyañ ca paran vetti madbhavan so ’dhigacchati ||
20. gunan etan atitya trin dehi dehasamudbhavan |
janmamrityujaraduðkhair vimukto ’mritam añnute ||
ARJUNA UVÔCA
21. kair liþgais trin gunan etan atito bhavati prabho |
kim acarað kathan caitans trin gunan ativartate ||
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
22. prakañan ca pravrittin ca moham eva ca Panâava |
na dveshti sanpravrittani na nivrittani kaþkshati ||
23. udasinavad asino gunair yo na vicalyate |
guòô vartanta ity eva yo ’vatishåhati neþgate ||
24. samaduðkhasukhað svasthað samaloûåôñmakaècanað |
tulyapriyôpriyo dhøras tulyanindôtmasaüstutið ||
25. manapamanayos* tulyas tulyo mitraripakshayoð |
sarvôrambhaparityôgi guòôtøtað sa ucyate ||
26. maü ca yo ’vyabhicôreòa bhaktiyogena sevate |
sa guòan samatøtyaitan Brahmabhãyôya kalpate ||
27. Brahmaòo hi pratishåhaham amêtasyôvyayasya ca |
ñôñvatasya ca dharmasya sukhasyaikantikasya ca ||
iti Ñrimad Bhagavadgitas Ãpanishatsu Brahmavidyôyôü yogañôstre
ñri Krishnarjuna-sanvade gunatrayavibhagayogo nama caturdaño ’dhyayað
XV
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
1. ãrdhvamãlam adhaðñakham añvatthan prahur avyayam |
chandansi yasya parnani yas tan veda sa vedavit ||
2. adhañ cordhvan prasritas tasya ñakha
gunapravêddha vishayapravôlôð |
adhañ ca mãlany anusaütatani
karmanubandhøni manuûyaloke ||
3. na rãpam asyeha tathopalabhyate
nanto na cadir na ca saüpratishåha |
añvattham enaü suvirãâhamãlam
asaþgañastreòa dêâhena chittvô ||
4. tatað padaü tat parimargitavyaü
yasmin gata na nivartanti bhãyað |
tam eva cadyaü Purushaü prapadye
yatað pravêttið prasêta puraòø ||
5. nirmanamoha jitasaþgadoûô
Adhyôtmanityô vinivêttakamað |
dvandvair vimuktað sukhaduðkhasaüjèair
gacchanty amãâhað padam avyayaü tat ||
6. na tad bhasayate sãryo na ñañôþko na pôvakað |
yad gatvô na nivartante tad dhama paramaü mama ||
7. mamaivôáño jøvaloke jøvabhãtað sanatanað |
manaðshaûåhanøndriyôòi prakêtisthani karshati ||
8. ñariraü yad avôpnoti yac côpy utkramatøñvarað |
gêhøtvaitani saüyôti vôyur gandhan ivôñayôt ||
9. ñrotraü cakûuð sparñanaü ca rasanaü ghraòam eva ca |
adhishåhaya manañ côyaü vishayan upasevate ||
10. utkramantaü sthitaü vôpi bhuèjanaü vô guòanvitam |
vimãâha nanupañyanti pañyanti jèanacakûushað ||
11. yatanto yoginañ cainaü pañyanty ôtmany avasthitam |
yatanto ’py akêtatmano nainaü pañyanty acetasað ||
12. yad adityagataü tejo jagad bhasayate ’khilam |
yac candramasi yac côgnau tat tejo viddhi mamakam ||
13. gôm ôviñya ca bhãtani dharayômy aham ojasô |
puûòômi caushadhøð sarvôð somo bhãtvô rasôtmakað ||
14. ahaü Vaiñvanaro bhãtvô praòinaü deham ôñritað |
praòôpanasamayuktað pacômy annaü caturvidham ||
15. sarvasya côhaü hêdi saünivishåo mattað smêtir jèanam apohanaü ca |
vedaiñ ca sarvair aham eva vedyo vedantakêd vedavid eva côham ||
16. dvôv imau purushau loke ksharañ côkshara eva ca |
ksharað sarvôòi bhãtani kãåastho ’kshara ucyate ||
17. uttamað Purushas tv anyað Paramatmety udôhêtað |
yo lokatrayam ôviñya bibharty avyaya øñvarað ||
18. yasmat ksharam atøto ’ham aksharad api cottamað |
ato ’smi loke vede ca prathitað Puruûottamað ||
19. yo mam evam asaümãâho janati Puruûottamam |
sa sarvavid bhajati maü sarvabhavena Bharata ||
20. iti guhyatamaü ñôstram idam uktaü mayanagha |
etad buddhvô buddhiman syôt kêtakêtyañ ca Bharata ||
iti Ñrimad Bhagavadgitas Ãpanishatsu Brahmavidyayan yogañastre
ñri Krishnarjuna-sanvade Purushottamayogo nama paècadaño ’dhyayað
XVI
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
1. abhayan sattvasanñuddhir jèanayogavyavasthitið |
danan damañ ca yajèañ ca svadhyayas tapa ôrjavam ||
2. ahiüsô satyam akrodhas tyôgað ñantir apaiñunam |
dayô bhãteûv aloluptvaü mardavaü hrir acôpalam ||
3. tejað kshama dhêtið ñaucam adroho natimanita |
bhavanti saüpadaü daivøm abhijôtasya Bharata ||
4. dambho darpo ’bhimanañ* ca krodhað pôruûyam eva ca |
ajèanaü côbhijôtasya Pôrtha saüpadam ôsurim ||
5. daivø saüpad vimokûôya nibandhayôsuri mata |
ma ñucað saüpadaü daivøm abhijôto ’si Pôòâava ||
6. dvau bhãtasargau loke ’smin daiva ôsura eva ca |
daivo vistarañað prokta ôsuraü Pôrtha me ñêòu ||
7. pravêttiü ca nivêttiü ca jana na vidur ôsurað |
na ñaucaü napi côcôro na satyaü teûu vidyate ||
8. asatyam apratishåhaü te jagad ôhur anøñvaram |
aparasparasaübhãtaü kim anyat kamahaitukam ||
9. etaü dêûåim avaûåabhya naûåôtmano ’lpabuddhayað |
prabhavanty ugrakarmaòað kshayôya jagato ’hitað ||
10. kamam ôñritya duûpãraü dambhamanamadanvitað |
mohad gêhøtvôsadgrahan pravartante ’ñucivratað |
11. cintam aparimeyôü ca pralayantam upôñritað |
kamopabhogaparama etavad iti niñcitað ||
12. ôñôpañañatair baddhað kamakrodhaparayaòôð |
øhante kamabhogôrtham anyôyenarthasaücayan ||
13. idam adya mayô labdham idaü prapsye manoratham |
idam astødam api me bhavishyati punar dhanam ||
14. asau mayô hatað ñatrur hanishye côparan api |
øñvaro ’ham ahaü bhogi siddho ’haü balavan sukhø ||
15. ôâhyo ’bhijanavan asmi ko ’nyo ’sti sadêño mayô |
yakûye dôsyômi modishya ity ajèanavimohitað ||
16. anekacittavibhranta mohajôlasamavêtað |
prasaktað kamabhogeûu patanti narake ’ñucau ||
17. ôtmasaübhavitað stabdha dhanamanamadanvitað |
yajante namayajèais te dambhenavidhipãrvakam ||
18. ahaükaraü balaü darpaü kamaü krodhaü ca saüñritað |
mam ôtmaparadeheûu pradvishanto ’bhyasãyakað ||
19. tan ahaü dvishatað krãran saüsôreûu naradhaman |
kûipômy ajasram añubhan ôsurishv eva yonishu ||
20. ôsuriü yonim ôpanna mãâha janmani janmani |
mam aprapyaiva Kaunteya tato yanty adhamaü gatim ||
21. trividhaü narakasyedaü dvôraü nañanam ôtmanað |
kamað krodhas tatha lobhas tasmad etat trayaü tyajet ||
22. etair vimuktað Kaunteya tamodvôrais tribhir narað |
ôcaraty ôtmanað ñreyas tato yôti paraü gatim ||
23. yað ñôstravidhim utsêjya vartate kamakaratað |
na sa siddhim avôpnoti na sukhaü na paraü gatim ||
24. tasmac chastraü pramaòaü te karyôkaryav yavasthitau |
jèôtvô ñôstravidhanoktaü karma kartum iharhasi ||
iti Ñrimad Bhagavadgitas Ãpanishatsu Brahmavidyôyôü yogañôstre
ñri Kêûòôrjuna-saüvade daivôsurasaüpadvibhagayogo nama ûoâaño ’dhyôyað
XVII
ARJUNA UVÔCA
1. ye ñastravidhim utsrijya yajante ñraddhayanvitað |
teshan nishtha tu ka Krishna sattvam aho rajas tamað ||
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
2. trividha bhavati ñraddha dehinan sa svabhavaja |
sattviki rajasi caiva tamasi ceti tan ñrinu ||
3. sattvanurãpa sarvasya ñraddha bhavati Bharata |
ñraddhamayo ’yaü puruûo yo yacchraddhað sa eva sað ||
4. yajante sôttvika devan yaksharakûôüsi rajasôð |
pretan bhãtagaòôü canye yajante tamasô janað ||
5. añôstravihitaü ghoraü tapyante ye tapo janað |
dambhahaükarasaüyuktað kamaragabalanvitað ||
6. karñayantað ñarirasthaü bhãtagramam acetasað |
maü caivantaðñarirasthaü tan viddhy ôsuraniñcayan ||
7. ôharas tv api sarvasya trividho bhavati priyað |
yajèas tapas tatha danaü teûôü bhedam imaü ñêòu ||
8. ôyuðsattvabalôrogyasukhapritivivardhanað |
rasyôð snigdhað sthira hêdyô ôharað sôttvikapriyôð ||
9. kaåvamlalavaòôtyuûòatøkûòarãkshavidôhinað |
ôhara rajasasyeûåô duðkhañokamayapradôð ||
10. yôtayômaü gatarasaü pãti paryuûitaü ca yat |
ucchishåam api cômedhyaü bhojanaü tamasapriyam ||
11. aphalôkaþkûibhir yajèo vidhidêûåo ya ijyate |
yaûåavyam eveti manað samadhaya sa sôttvikað ||
12. abhisaüdhaya tu phalaü dambhartham api caiva yat |
ijyate Bharatañreûåha taü yajèaü viddhi rajasam ||
13. vidhihønam asêûåannaü mantrahønam adakûiòam |
ñraddhavirahitaü yajèaü tamasaü paricakshate ||
14. devadvijaguruprajèapãjanaü ñaucam ôrjavam |
brahmacaryam ahiüsô ca ñôriraü tapa ucyate ||
15. anudvegakaraü vôkyaü satyaü priyahitaü ca yat |
svadhyôyôbhyasanaü caiva vôþmayaü tapa ucyate ||
16. manaðprasadað saumyatvaü maunam ôtmavinigrahað |
bhavasaüñuddhir ity etat tapo manasam ucyate ||
17. ñraddhayô parayô taptaü tapas tat trividhaü naraið |
aphalôkaþkûibhir yuktaið sôttvikaü paricakshate ||
18. satkaramanapãjôrthaü tapo dambhena caiva yat |
kriyate tad iha proktaü rajasaü calam adhruvam ||
19. mãâhagraheòôtmano yat pøâayô kriyate tapað |
parasyotsadanarthaü vô tat tamasam udôhêtam ||
20. dôtavyam iti yad danaü døyate ’nupakariòe |
deñe kale ca pôtre ca tad danaü sôttvikaü smêtam ||
21. yat tu pratyupakararthaü phalam uddiñya vô punað |
døyate ca pariklishåaü tad danaü rajasaü smêtam ||
22. adeñakale yad danam apôtrebhyañ ca døyate |
asatkêtam avajèôtaü tat tamasam udôhêtam ||
23. OM TAT SAD iti nirdeño Brahmaòas trividhað smêtað |
brahmaòôs tena vedôñ ca yajèôñ ca vihitað pura ||
24. tasmad OM ity udôhêtya yajèadanatapaðkriyôð |
pravartante vidhanoktað satataü Brahmavadinam ||
25. TAD ity anabhisaüdhaya phalaü yajèatapaðkriyôð |
danakriyôñ ca vividhað kriyante mokshakaþkûibhið ||
26. sadbhave sadhubhave ca SAD ity etad prayujyate |
prañaste karmaòi tatha SAC chabdað Pôrtha yujyate ||
27. yajèe tapasi dane ca sthitið SAD iti cocyate |
karma caiva tadarthøyaü SAD ity evôbhidhøyate ||
28. añraddhayô hutaü dattaü tapas taptaü kêtaü ca yat |
asad ity ucyate Pôrtha na ca tat pretya no iha ||
iti Ñrimad Bhagavadgitas Ãpanishatsu Brahmavidyayan yogañastre
ñri Krishnarjuna-sanvade ñraddhatrayavibhagayogo nama saptadaño ’dhyayað
XVIII
ARJUNA UVÔCA
1. sannyasasya mahabaho tattvam icchami veditum |
tyagasya ca Hrishikeña prithak Keñinishãdana ||
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
2. kamyanan karmanan nyasan sannyasan kavayo viduð |
sarvakarmaphalatyagan prahus tyagan vicakshanað ||
3. tyajyan doshavad ity eke karma prahur manishinað |
yajèadanatapaðkarma na tyajyam iti capare ||
4. niñcayan ñrinu me tatra tyôge Bharatasattama |
tyôgo hi purushavyôghra trividhað saüprakørtitað ||
5. yajèadanatapaðkarma na tyôjyaü karyam eva tat |
yajèo danaü tapañ caiva pôvanani manøûiòôm ||
6. etany api tu karmaòi saþgaü tyaktvô phalani ca |
kartavyanøti me Pôrtha niñcitaü matam uttamam ||
7. niyatasya tu saünyôsað karmaòo nopapadyate |
mohat tasya parityôgas tamasað parikørtitað ||
8. duðkham ity eva yat karma kayakleñabhayôt tyajet |
sa kêtvô rajasaü tyôgaü naiva tyôgaphalaü labhet ||
9. karyam ity eva yat karma niyataü kriyate ’rjuna |
saþgaü tyaktvô phalaü caiva sa tyôgað sôttviko matað ||
10. na dveûåy akuñalaü karma kuñale nanushajjate |
tyôgi sattvasamavishåo medhavø chinnasaüñayað ||
11. na hi dehabhêta ñakyaü tyaktuü karmaòy añeshatað |
yas tu karmaphalatyôgi sa tyôgity abhidhøyate ||
12. anishåam ishåaü miñraü ca trividhaü karmaòað phalam |
bhavaty atyôginaü pretya na tu saünyôsinaü kvacit ||
13. paècaitani mahabôho karaòani nibodha me |
sôükhye kêtante proktani siddhaye sarvakarmaòôm ||
14. adhishåhanaü tatha karta karaòaü ca pêthagvidham |
vividhañ ca pêthakceûåô daivaü caivôtra paècamam ||
15. Ñariravôþmanobhir yat karma prarabhate narað |
nyôyyaü vô viparitaü vô paècaite tasya hetavað ||
16. tatraivaü sati kartaram ôtmanaü kevalaü tu yað |
pañyaty akêtabuddhitvan na sa pañyati durmatið ||
17. yasya nahaükêto bhavo buddhir yasya na lipyate |
hatvôpi sa imaál lokan na hanti na nibadhyate ||
18. jèanaü jèeyaü parijèôta trividha karmacodana |
karaòaü karma karteti trividhað karmasaügrahað ||
19. jèanaü karma ca karta ca tridhaiva guòabhedatað |
procyate guòasaükhyane yathavac chêòu tany api ||
20. sarvabhãteûu yenaikaü bhavam avyayam økshate |
avibhaktaü vibhakteûu taj jèanaü viddhi sôttvikam ||
21. pêthaktvena tu yaj jèanaü nanabhavan pêthagvidhan |
vetti sarveûu bhãteûu taj jèanaü viddhi rajasam ||
22. yat tu kêtsnavad ekasmin karye saktam ahaitukam |
atattvôrthavad alpaü ca tat tamasam udôhêtam ||
23. niyataü saþgarahitam aragadveshatað kêtam |
aphalaprepsuna karma yat tat sôttvikam ucyate ||
24. yat tu kamepsuna karma sôhaükareòa vô punað |
kriyate bahulôyôsaü tad rajasam udôhêtam ||
25. anubandhaü kshayaü hiüsôm anavekûya* ca paurusham |
mohad ôrabhyate karma yat tat tamasam ucyate ||
26. muktasaþgo ’nahaüvadø dhêtyutsôhasamanvitað |
siddhyasiddhyor nirvikarað karta sôttvika ucyate ||
27. ragi karmaphalaprepsur lubdho hiüsôtmako ’ñucið |
harshañokanvitað karta rajasað parikørtitað ||
28. ayuktað prakêtað stabdhað ñaåho naikêtiko ’lasað |
vishadø dørghasãtri ca karta tamasa ucyate ||
29. buddher bhedaü dhêteñ caiva guòatas trividhaü ñêòu |
procyamanam añeûeòa pêthaktvena Dhanaüjaya ||
30. pravêttiü ca nivêttiü ca karyôkarye bhayôbhaye |
bandhaü mokshaü ca yô vetti buddhið sô Pôrtha sôttvikø ||
31. yayô dharmam adharmaü ca karyaü côkaryam eva ca |
ayathavat prajanati buddhið sô Pôrtha rajasø ||
32. adharmaü dharmam iti yô manyate tamasôvêta |
sarvôrthan viparitaüñ ca buddhið sô Pôrtha tamasø ||
33. dhêtyô yayô dharayate manaðpraòendriyakriyôð |
yogenavyabhicôriòyô dhêtið sô Pôrtha sôttvikø ||
34. yayô tu dharmakamarthan dhêtyô dharayate ’rjuna |
prasaþgena phalôkaþkûø dhêtið sô Pôrtha rajasø ||
35. yayô svapnaü bhayaü ñokaü vishadaü madaü eva ca |
na vimuècati durmedha dhêtið sô Pôrtha tamasø ||
36. sukhaü tv idanøü trividhaü ñêòu me Bharatarshabha |
abhyôsad ramate yatra duðkhantaü ca nigacchati ||
37. yat tad agre visham iva pariòôme ’mêtopamam |
tat sukhaü sôttvikaü proktaü ôtmabuddhiprasadajam ||
38. vishayendriyasaüyogad yat tad agre ’mêtopamam |
pariòôme visham iva tat sukhaü rajasaü smêtam ||
39. yad agre canubandhe ca sukhaü mohanam ôtmanað |
nidralasyapramadotthaü tat tamasam udôhêtam ||
40. na tad asti pêthivyôü vô divi deveûu vô punað |
sattvaü prakêtijair muktaü yad ebhið syôt tribhir guòaið ||
41. brahmaòakshatriyaviñôü ñãdraòôü ca paraütapa |
karmaòi pravibhaktani svabhavaprabhavair guòaið ||
42. ñamo damas tapað ñaucaü kshantir ôrjavam eva ca |
jèanaü vijèanaü ôstikyaü brahmakarma svabhavajam ||
43. ñauryaü tejo dhêtir dôkûyaü yuddhe côpy apalôyanam |
danam øñvarabhavañ ca kûôtraü* karma svabhavajam ||
44. kêûigorakûyavôòijyaü vaiñyakarma svabhavajam |
paricaryôtmakaü karma ñãdrasyôpi svabhavajam ||
45. sve sve karmaòy abhiratað saüsiddhiü labhate narað |
svakarmaniratað siddhiü yatha vindati tac chêòu ||
46. yatað pravêttir bhãtanaü yena sarvam idaü tatam |
svakarmaòô tam abhyarcya siddhiü vindati manavað ||
47. ñreyan svakarmo*1 viguòað paradharmat svanuûåhitat |
svabhavaniyataü karma kurvan napnoti kilbisham ||
48. sahajaü karma Kaunteya sadosham api na tyajet |
sarvôrambha hi doûeòa dhãmenagnir ivôvêtað ||
Äàòà ïóáëèêîâàíèÿ: 2014-11-04; Ïðî÷èòàíî: 263 | Íàðóøåíèå àâòîðñêîãî ïðàâà ñòðàíèöû | Ìû ïîìîæåì â íàïèñàíèè âàøåé ðàáîòû!