Ãëàâíàÿ Ñëó÷àéíàÿ ñòðàíèöà Êîíòàêòû | Ìû ïîìîæåì â íàïèñàíèè âàøåé ðàáîòû! | ||
|
I
DHÊTARAÛÅRA UVÔCA
1. Dharmakshetre Kurukshetre samayeta yuyutsavað |
mamakað Panâavañ caiva kim akurvata Sanjaya ||
SAÜJAYA UVÔCA
2. drishtva tu Panâavanikan vyãâhan Duryodhanas tada |
acaryam upasangamya raja vacanam abravit ||
3. pañyaitan Panâuputranam ôcôrya mahatøü camãm |
vyãâhaü Drupadaputreòa tava ñishyeòa dhømata ||
4. atra ñãra maheûvôsô Bhømarjunasama yudhi |
Yuyudhano Viraåañ ca Drupadañ ca maharathað ||
5. Dhêûåaketuñ Cekitanað Kañirajañ ca vøryavan |
Purujit Kuntibhojañ ca Ñaibyañ ca narapuügavað ||
6. Yudhamanyuñ ca vikranta Uttamaujôñ ca vøryavan |
Saubhadro Draupadeyôñ ca sarva eva maharathað ||
7. asmakaü tu viñishåô ye tan nibodha dvijottama |
nayaka mama sainyasya saüjèôrthaü tan bravømi te ||
8. bhavan Bhøûmañ ca Karòañ ca Kêpañ ca samitiüjayað |
Añvatthama Vikaròañ ca Saumadattis tathaiva ca ||
9. anye ca bahavað ñãra madarthe tyaktajøvitað |
nanañastra praharaòôð sarve yuddhaviñôradôð ||
10. aparyôptaü tad asmakaü balaü Bhøûmabhirakûitam |
paryôptaü tv idam eteûôü balaü Bhømabhirakûitam ||
11. ayaneûu ca sarveûu yathabhagam avasthitað |
Bhøûmam evôbhirakshantu bhavantað sarva eva hi ||
12. tasya saüjanayan harshaü Kuruvêddhað pitamahað |
siühanadaü vinadyoccaið ñaþkhaü dadhmau pratapavan ||
13. tatað ñaþkhañ ca bheryañ ca paòavanakagomukhað |
sahasaivôbhyahanyanta sa ñabdas tumulo ’bhavat ||
14. tatað ñvetair hayair yukte mahati syandane sthitau |
Madhavað Pôòâavañ caiva divyau ñaþkhau pradadhmatuð ||
15. Pôècajanyaü Hêûøkeño Devadattaü Dhanaüjayað |
Pauòâraü dadhmau mahañaþkhaü bhømakarma Vêkodarað ||
16. Anantavijayaü rajô Kuntøputro Yudhishåhirað |
Nakulað Sahadevañ ca Sughoshamaòipuûpakau ||
17. Kañyañ ca parameûvôsað Ñikhaòâø ca maharathað |
Dhêûåadyumno Viraåañ ca Sôtyakiñ côparajitað ||
18. Drupado Draupadeyôñ ca sarvañað pêthivøpate |
Saubhadrañ ca mahabôhuð ñaþkhan dadhmuð pêthak pêthak ||
19. sa ghoûo Dhartaraûåraòôü hêdayani vyadôrayat |
nabhañ ca pêthivøü caiva tumulo vyanunadayan ||
20. atha vyavasthitan dêûåvô Dhartaraûåran Kapidhvajað |
pravêtte ñastrasampôte dhanur udyamya Pôòâavað ||
21. Hêûøkeñaü tadô vôkyam idam ôha mahøpate |
senayor ubhayor madhye rathaü sthapaya me ’cyuta ||
22. yôvad etan nirikûe ’haü yoddhukaman avasthitan |
kair mayô saha yoddhavyam asmin raòasamudyame ||
23. yotsyamanan avekûe ’haü ya ete ’tra samagatað |
Dhartaraûårasya durbuddher yuddhe priyacikørshavað ||
24. evam ukto Hêûøkeño Guâôkeñena Bharata |
senayor ubhayor madhye sthapayitvô rathottamam ||
25. Bhøûmadroòapramukhatað sarveûôü ca mahøkûitam |
uvôca Pôrtha pañyaitan samavetan Kurãn iti ||
26. tatrapañyat sthitan Pôrthað pitên atha pitamahan |
ôcôryan matulan bhratên putran pautran sakhøüs tatha ||
27. ñvañuran suhêdañ caiva senayor ubhayor api |
tan samøkûya sa Kaunteyað sarvan bandhãn avasthitan ||
28. kêpayô parayôvishåo vishødann idam abravøt |
dêûåvevamaü* svajanaü* Kêûòa yuyutsãü* samupasthitam* ||
29. sødanti mama gôtraòi mukhaü ca pariñuûyati |
vepathuñ ca ñarire me romaharshañ ca jôyate ||
30. Gôòâøvaü sraüsate hastat tvakcaiva paridahyate |
na ca ñaknomy avasthatuü bhramatøva ca me manað ||
31. nimittani ca pañyômi viparitani Keñava |
na ca ñreyo ’nupañyômi hatvô svajanam ôhave ||
32. na kaþkûe vijayaü Kêûòa na ca rajyaü sukhani ca |
kiü no rajyona Govinda kiü bhogair jøvitena vô ||
33. yeûôm arthe kaþkûitaü no rajyaü bhogôð sukhani ca |
ta ime ’vasthita yuddhe praòôüs tyaktvô dhanani ca ||
34. ôcôryôð pitarað putras tathaiva ca pitamahað |
matulôð ñvañurað pautrað syôlôð saübandhinas tatha ||
35. etan na hantum icchami ghnato ’pi Madhusãdana |
api trailokyarajyasya hetoð kiü nu mahøkête ||
36. nihatya Dhartaraûåran nað ka pritið syôj Janardana |
pôpam evôñrayed asman hatvaitan ôtatayinað ||
37. tasman narha vayaü hantuü Dhartaraûåran svabandhavan* |
svajanaü hi kathaü hatvô sukhinað syôma Madhava ||
38. yady apy ete na pañyanti lobhopahatacetasað |
kulakshayakêtaü doshaü mitradrohe ca pôtakam ||
39. kathaü na jèeyam asmabhið pôpad asman nivartitum |
kulakshayakêtaü doshaü prapañyadbhir Janardana ||
40. kulakshaye praòañyanti kuladharmað sanatanað |
dharme naûåe kulaü kêtsnaü adharmo ’bhibhavaty uta ||
41. adharmabhibhavôt Kêûòa praduûyanti kulastriyað |
strishu duûåôsu Vôrûòeya jôyate varòasaükarað ||
42. saükaro narakayaiva kulaghnanaü kulasya ca |
patanti pitaro hy eûôü luptapiòâodakakriyôð ||
43. doshair etaið kulaghnanaü varòasaükarakarakaið |
utsadyante jôtidharmað kuladharmañ ca ñôñvatað ||
44. utsannakuladharmaòôü manuûyôòôü Janardana |
narake niyataü vôso bhavatøty anuñuñruma ||
45. aho bata mahatpôpaü kartuü vyavasita vayam |
yad rajyasukhalobhena hantuü svajanaü udyatað ||
46. yadi mam apratøkaram añastraü ñastrapôòayað |
Dhartaraûåra raòe hanyus tan me kûemataraü bhavet ||
SAÜJAYA UVÔCA
47. evam uktvarjunað sankhye rathopastha upaviñat |
visrijya sañaran capan ñokasanvignamanasað ||
iti Ñrimad Bhagavadgitas Ãpanishatsu Brahmavidyayan yogañastre
ñri Krishnarjuna-sanvade Arjunavishadayogo nama prathamo ’dhyayað
II
SAÜJAYA UVÔCA
1. tan tatha kripayavishtam añrupãrnakulekshanam |
vishidantam idan vakyam uvaca Madhusãdanað ||
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
2. kutas tva kañmalam idan vishame samupasthitam |
anaryajushtam asvargyam akirtikaram Arjuna ||
3. klaibyan ma sma gamað Partha naitat tvayy upapadyate |
kshudran hridayadaurbalyan tyaktvottishtha parantapa ||
ARJUNA UVÔCA
4. kathan Bhishmam ahan sankhye Dronan ca Madhusãdana |
ishubhið pratiyotsyami pãjarhav arisãdana ||
5. gurãn ahatva hi mahanubhavan
ñreyo bhoktun bhaiksham apiha loke |
hatvarthakamaüs tu gurãn ihaiva
bhuèjøya bhogan rudhirapradigdhan ||
6. na caitad vidmað kataran no gariyo
yad vô jayema yadi vô no jayeyuð |
yan eva hatvô na jijøvishômas
te ’vasthitað pramukhe Dhartaraûårað ||
7. karpaòyadoûopahatasvabhavað
pêcchami tvôü dharmasaümãâhacetað |
yac chreyað syan niñcitaü brãhi tan me
ñishyas te ’haü ñadhi maü tvôü prapannam ||
8. na hi prapañyômi mamapanudyad
yac chokam ucchoshaòam indriyôòôm |
avôpya bhãmav asapatnam êddhaü
rajyaü suraòôm api cadhipatyam ||
SAÜJAYA UVÔCA
9. evam uktva Hrishikeñan Guâakeñað parantapa |
na yotsya iti Govindam uktva tãshnin babhãva ha ||
10. tam uvaca Hrishikeñað prahasann iva Bharata |
senayor ubhayor madhye vishidantam idan vacað ||
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
11. añocyan anvañocas tvan prajèôvadôüñ ca bhashase |
gatasãn agatasãüñ ca nanuñocanti paòâitað ||
12. na tv evôhaü jôtu nasaü na tvaü neme janadhipôð |
na caiva na bhavishyômað sarve vayam atað param ||
13. dehino ’smin yatha dehe kaumaraü yauvanaü jara |
tatha dehantarapraptir dhøras tatra na muhyati ||
14. matrasparñôs tu Kaunteya ñøtoûòasukhaduðkhadôð |
ôgamapôyino ’nityôs taüs titikshasva Bharata ||
15. yaü hi na vyathayanty ete purushaü purusharshabha |
samaduðkhasukhaü dhøraü so ’mêtatvôya kalpate ||
16. nasato vidyate bhavo nabhavo vidyate satað |
ubhayor api dêûåo ’ntas tv anayos tattvadarñibhið ||
17. avinañi tu tad viddhi yena sarvam idaü tatam |
vinañam avyayasyôsya na kañcit kartum arhati ||
18. antavanta ime deha nityasyoktað ñaririòað |
anañino ’prameyasya tasmad yudhyasva Bharata ||
19. ye enaü vetti hantaraü yañ cainaü manyate hatam |
ubhau tau na vijanøto nayaü hanti na hanyate ||
20. na jôyate mriyate vô kadôcin nayaü bhãtvô bhavita vô na bhãyað |
ajo nityað ñôñvato ’yaü puraòo na hanyate hanyamane ñarire ||
21. vedôvinañinaü nityaü ya enam ajam avyayam |
kathaü sa purushað Pôrtha kaü ghatayati hanti kam ||
22. vôsôüsi jøròani yatha vihaya navani gêhòôti naro ’paraòi |
tatha ñariraòi vihaya jøròany anyani saüyôti navani dehø ||
23. nainaü chindanti ñastraòi nainaü dahati pôvakað |
na cainaü kledayanty ôpo na ñoshayati marutað ||
24. acchedyo ’yam adôhyo ’yam akledyo ’ñoûya eva ca |
nityað sarvagatað sthaòur acalo ’yaü sanatanað ||
25. avyakto ’yam acintyo ’yam avikaryo ’yam ucyate |
tasmad evaü viditvainaü nanuñocitum arhasi ||
26. atha cainaü nityajôtaü nityaü vô manyase mêtam |
tathapi tvaü mahabôho nainaü ñocitum arhasi ||
27. jôtasya hi dhruvo mêtyur dhruvaü janma mêtasya ca |
tasmad apariharye ’rthe na tvaü ñocitum arhasi ||
28. avyaktadøni bhãtani vyaktamadhyani Bharata |
avyaktanidhanany eva tatra ka paridevana ||
29. ôñcaryavad pañyati kañcid enam ôñcaryavad vadati tathaiva canyað |
ôñcaryavac cainam anyað ñêòoti ñrutvôpy enaü veda na caiva kañcit ||
30. dehø nityam avadhyo ’yaü dehe sarvasya Bharata |
tasmat sarvôòi bhãtani na tvaü ñocitum arhasi ||
31. svadharmam api côvekûya na vikampitum arhasi |
dharmyad dhi yuddhac chreyo ’nyat kshatriyasya na vidyate ||
32. yadêcchayô copapannaü svargadvôram apôvêtam |
sukhinað kshatriyað Pôrtha labhante yuddham ødêñam ||
33. atha cet tvam imaü dharmyaü saügramaü na karishyasi |
tatað svadharmaü kørtiü ca hitvô pôpam avôpsyasi ||
34. akørtiü côpi bhãtani kathayishyanti te ’vyayôm |
saübhavitasya côkørtir maraòad atiricyate ||
35. bhayad raòad uparataü maüsyante tvôü maharathað |
yeûôü ca tvaü bahumato bhãtvô yôsyasi lôghavam ||
36. avôcyavadôüñ ca bahun vadishyanti tavôhitað |
nindantas tava sômarthyaü tato duðkhataraü nu kim ||
37. hato vô prapsyasi svargaü jitvô vô bhokûyase mahøm |
tasmad uttishåha Kaunteya yuddhaya kêtaniñcayað ||
38. sukhaduðkhe same kêtvô lôbhalôbhau jayôjayau |
tato yuddhaya yujyasva naivaü pôpam avôpsyasi ||
39. eûô te ’bhihita sôükhye buddhir yoge tv imaü ñêòu |
buddhyô yukto yayô Pôrtha karmabandhaü prahasyasi ||
40. nehabhikramanaño ’sti pratyavôyo na vidyate |
svalpam apy asya dharmasya trayate mahato bhayôt ||
41. vyavasôyôtmika buddhir ekeha Kurunandana |
bahuñôkha hy anantañ ca buddhayo ’vyavasôyinam ||
42. yôm imaü puûpitaü vôcaü pravadanty avipañcitað |
vedavadaratað Pôrtha nanyad astøti vadinað ||
43. kamatmanað svargapara janmakarmaphalapradôm |
kriyôviñeshabahulôü bhogaiñvaryagatiü prati ||
44. bhogaiñvaryaprasaktanaü tayôpahêtacetasôm |
vyavasôyôtmika buddhið samadhau na vidhøyate ||
45. traiguòyavishayô vedô nistraiguòyo bhavôrjuna |
nirdvandvo nityasattvastho niryogakûema ôtmavan ||
46. yôvan artha udapane sarvatað saüplutodake |
tavan sarveûu vedeûu brahmaòasya vijanatað ||
47. karmaòy evadhikaras te ma phaleûu kadôcana |
ma karmaphalahetur bhãr ma te saþgo ’stv akarmaòi ||
48. yogasthað kuru karmaòi saþgaü tyaktvô Dhanaüjaya |
siddhyasiddhyoð samo bhãtvô samatvaü yoga ucyate ||
49. dãreòa hy avaraü karma buddhiyogad Dhanaüjaya |
buddhau ñaraòam anviccha kêpaòôð phalahetavað ||
50. buddhiyukto jahatøha ubhe sukêtaduûkête |
tasmad yogôya yujyasva yogað karmasu kauñalam ||
51. karmajaü buddhiyukta hi phalaü tyaktvô manøûiòað |
janmabandhavinirmuktað padaü gacchanty anamayam ||
52. yadô te mohakalilaü buddhir vyatitarishyati |
tadô gantasi nirvedaü ñrotavyasya ñrutasya ca ||
53. ñrutivipratipanna te yadô sthasyati niñcalô |
samadhav acalô buddhis tadô yogam avôpsyasi ||
ARJUNA UVÔCA
54. sthitaprajèasya ka bhasha samadhisthasya Keñava |
sthitadhið kin prabhasheta kim asita vrajeta kim ||
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
55. prajahati yada kaman sarvan Partha manogatan |
atmany evatmana tushtað sthitaprajèas tadocyate ||
56. duðkheshv anudvignamanað sukheûu vigataspêhað |
vøtaragabhayakrodhað sthitadhør munir ucyate ||
57. yað sarvatranabhisnehas tat tat prapya ñubhañubham |
nabhinandati na dveûåi tasya prajèô pratishåhita ||
58. yadô saüharate côyaü kãrmo ’þganøva sarvañað |
indriyôòøndriyôrthebhyas tasya prajèô pratishåhita ||
59. vishayô vinivartante niraharasya dehinað |
rasavarjaü raso ’pyasya paraü dêûåvô nivartate ||
60. yatato hy api Kaunteya purushasya vipañcitað |
indriyôòi pramathøni haranti prasabhaü manað ||
61. tani sarvôòi saüyamya yukta ôsøta matparað |
vañe hi yasyendriyôòi tasya prajèô pratishåhita ||
62. dhyôyato vishayan puüsað saþgas teûãpajôyate |
saþgôt saüjôyate kamað kamat krodho ’bhijôyate ||
63. krodhad bhavati saümohað saümohat smêtivibhramað |
smêtibhraüñad buddhinaño buddhinañôt praòañyati ||
64. ragadveshaviyuktais tu vishayan indriyaiñ caran |
ôtmavañyair vidheyôtma prasadam adhigacchati ||
65. prasade sarvaduðkhanaü hanir asyopajô yate |
prasannacetaso hy ôñu buddhið paryavatishåhate ||
66. nasti buddhir ayuktasya na côyuktasya bhavana |
na côbhavayatað ñantir añantasya kutað sukham ||
67. indriyôòôü hi carataü yan mano ’nuvidhøyate |
tad asya harati prajèôü vôyur navam ivômbhasi ||
68. tasmad yasya mahabôho nigêhøtani sarvañað |
indriyôòøndriyôrthebhyas tasya prajèô pratishåhita ||
69. yô niñô sarvabhãtanaü tasyôü jôgarti saüyamø |
yasyôü jôgrati bhãtani sô niñô pañyato muneð ||
70. ôpãryamaòam acalapratishåhaü samudram ôpað praviñanti yadvat |
tadvat kama yaü praviñanti sarve sa ñantim ôpnoti na kamakamø ||
71. vihaya kaman yað sarvan pumaüñ carati niðspêhað |
nirmamo nirahaükarað sa ñantim adhigacchati ||
72. eûô brahmø sthitið Pôrtha nainaü prapya vimuhyati |
sthitvôsyôm antakale ’pi Brahmanirvôòam êcchati ||
iti Ñrimad Bhagavadgitas Ãpanishatsu Brahmavidyôyôü yogañôstre
ñri Kêûòôrjuna-saüvade sôükhyayogo nama dvitøyo ’dhyôyað
III
ARJUNA UVÔCA
1. jyayasi cet karmanas te mata buddhir Janardana |
tat kin karmani ghore man niyojayasi Keñava ||
2. vyamiñreneva vakyena buddhin mohayasiva me |
tad ekan vada niñcitya yena ñreyo ’ham apnuyam ||
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
3. loke ’smin dvividha nishtha pura prokta mayanagha |
jèanayogena sôükhyanaü karmayogena yoginam ||
4. na karmaòôm anarambhan naishkarmyaü puruûo ’ñnute |
na ca saünyasanad eva siddhiü samadhigacchati ||
5. na hi kañcit kshaòam api jôtu tishåhaty akarmakêt |
karyate hy avañað karma sarvað prakêtijair guòaið ||
6. karmendriyôòi saüyamya ya ôste manasô smaran |
indriyôrthan vimãâhatma mithyôcôrað sa ucyate ||
7. yas tv indriyôòi manasô niyamyôrabhate ’rjuna |
karmendriyaið karmayogam asaktað sa viñishyate ||
8. niyataü kuru karma tvaü karma jyôyo hy akarmaòað |
ñarirayôtrapi ca te na prasidhyed akarmaòað ||
9. yajèôrthat karmaòo ’nyatra loko ’yaü karmabandhanað |
tadarthaü karma Kaunteya muktasaþgað samacara ||
10. sahayajèôð prajôð sêûåvô purovôca Prajôpatið |
anena prasavishyadhvam esha vo ’stv ishåakamadhuk ||
11. devan bhavayatanena te devô bhavayantu vað |
parasparaü bhavayantað ñreyað param avôpsyatha ||
12. ishåan bhogan hi vo devô dôsyante yajèabhavitað |
tair dattan apradôyaibhyo yo bhuþkte stena eva sað ||
13. yajèañishåôñinað santo mucyante sarvakilbishaið |
bhuèjate te tv aghaü pôpô ye pacanty ôtmakaraòôt ||
14. annad bhavanti bhãtani parjanyad annasaübhavað |
yajèad bhavati parjanyo yajèað karmasamudbhavað ||
15. karma Brahmodbhavaü viddhi Brahmaksharasamudbhavam |
tasmat sarvagataü Brahma nityaü yajèe pratishåhitam ||
16. evaü pravartitaü cakraü nanuvartayatøha yað |
aghayur indriyôramo moghaü Pôrtha sa jøvati ||
17. yas tv ôtmaratir eva syad ôtmatêptañ ca manavað |
ôtmany eva ca saütuûåas tasya karyaü na vidyate ||
18. naiva tasya kêtenartho nakêteneha kañcana |
na côsya sarvabhãteûu kañcid artha vyapôñrayað ||
19. tasmad asaktað satataü karyaü karma samacara |
asakto hy ôcaran karma param ôpnoti pãrushað ||
20. karmaòaiva hi saüsiddhim ôsthita Janakadayað |
lokasaügraham evôpi saüpañyan kartum arhasi ||
21. yad yad ôcarati ñreûåhas tat tad evetaro janað |
sa yad pramaòaü kurute lokas tad anuvartate ||
22. na me Pôrthasti kartavyaü trishu lokeûu kiücana |
nanavôptaü avôptavyaü varta eva ca karmaòi ||
23. yadi hy ahaü na varteyaü jôtu karmaòy atandritað |
mama vartmanuvartante manuûyôð Pôrtha sarvañað ||
24. utsødeyur ime loka na kuryôü karma ced aham |
saükarasya ca karta syôm upahanyôm imað prajôð ||
25. saktað karmaòy avidvôüso yatha kurvanti Bharata |
kuryad vidvôüs tathasaktañ cikørûur lokasaügraham ||
26. na buddhibhedaü janayed ajèanaü karmasaþginam |
joshayet sarvakarmaòi vidvan yuktað samacaran ||
27. prakêteð kriyamaòani guòaið karmaòi sarvañað |
ahaükaravimãâhatma kartaham iti manyate ||
28. tattvavit tu mahabôho guòakarmavibhagayoð |
guòô guòeûu vartanta iti matvô na sajjate ||
29. prakêter guòasaümãâhað sajjante guòakarmasu |
tan akêtsnavido mandan kêtsnavin na vicôlayet ||
30. mayi sarvôòi karmaòi saünyasyadhyôtmacetasô |
nirañør nirmamo bhãtvô yudhyasva vigatajvarað ||
31. ye me matam idaü nityam anutishåhanti manavôð |
ñraddhavanto ’nasãyanto mucyante te ’pi karmabhið ||
32. ye tv etad abhyasãyanto nanutishåhanti me matam |
sarvajèanavimãâhaüs tan viddhi naûåan acetasað ||
33. sadêñaü ceûåate svasyôð prakêter jèanavan api |
prakêtiü yanti bhãtani nigrahað kin karishyati ||
34. indriyasyendriyasyarthe ragadveshau vyavasthitau |
tayor na vañam agacchet tau hy asya paripanthinau ||
35. ñreyan svadharmo vigunað paradharmat svanushthitat |
svadharme nidhanan ñreyað paradharmo bhayavahað ||
ARJUNA UVÔCA
36. atha kena prayukto ’yan papan carati pãrushað |
anicchannapi Varshneya balad iva niyojitað ||
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
37. kama esha krodha esha rajogunasamudbhavað |
mahañano mahapapma viddhy enam iha vairinam ||
38. dhãmenavriyate vahnir yathadarño malena ca |
yatholbenavêto garbhas tatha tenedam ôvêtam ||
39. ôvêtaü jèanam etena jèanino nityavairiòô |
kamarãpeòa Kaunteya duûpãreòanalena ca ||
40. indriyôòi mano buddhir asyadhishåhanam ucyate |
etair vimohayaty esha jèanam ôvêtya dehinam ||
41. tasmat tvam indriyôòy adau niyamya Bharatarshabha |
pôpmanaü prajahi hy enaü jèanavijèananañanam ||
42. indriyôòi paraòy ôhur indriyebhyað paraü manað |
manasas tu para buddhir yo buddheð paratas tu sað ||
43. evaü buddheð paraü buddhvô saüstabhyôtmanam ôtmana |
jahi ñatruü mahabaho kamarãpan durasadam ||
iti Ñrimad Bhagavadgitas Ãpanishatsu Brahmavidyayan yogañastre
ñri Krishnarjuna-sanvade karmayogo nama tritiyo ’dhyayað
IV
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
1. iman Vivasvate yogan proktavan aham avyayam |
Vivasvan Manave praha Manur Ikshvakave ’bravit ||
2. evan paranparapraptam iman rajarshayo viduð |
sa kaleneha mahata yogo nashtað parantapa ||
3. sa evayan maya te ’dya yogað proktað puratanað |
bhakto ’si me sakha ceti rahasyan hy etad uttamam ||
ARJUNA UVÔCA
4. aparan bhavato janma paran janma Vivasvatað |
katham etad vijaniyan tvam adau proktavan iti ||
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
5. bahãni me vyatitani janmani tava carjuna |
tany ahan veda sarvani na tvan vettha parantapa ||
6. ajo ’pi sann avyayatma bhãtanam iñvaro ’pi san |
prakritin svam adhishåhaya saübhavômy ôtmamayayô ||
7. yadô yadô hi dharmasya glanir bhavati Bharata |
abhyutthanam adharmasya tadôtmanaü sêjômy aham ||
8. paritraòôya sadhãnaü vinañôya ca duûkêtam |
dharmasaüsthapanarthaya saübhavômi yuge yuge ||
9. janma karma ca me divyam evaü yo vetti tattvatað |
tyaktvô dehaü punar janma naiti mam eti so ’rjuna ||
10. vøtaragabhayakrodha manmayô mam upôñritað |
bahavo jèanatapasô pãta madbhavam ôgatað ||
11. ye yatha maü prapadyante taüs tathaiva bhajômy aham |
mama vartmanuvartante manuûyôð Pôrtha sarvañað ||
12. kaþkshantað karmaòôü siddhiü yajanta iha devatað |
kûipraü hi manuûe loke siddhir bhavati karmajô ||
13. côturvaròyaü mayô sêûåaü guòakarmavibhagañað |
tasya kartaram api maü viddhy akartaram avyayam ||
14. na maü karmaòi limpanti na me karmaphale spêha |
iti maü yo ’bhijanati karmabhir na sa badhyate ||
15. evaü jèôtvô kêtaü karma pãrvair api mumukûubhið |
kuru karmaiva tasmat tvaü pãrvaið pãrvataraü kêtam ||
16. kiü karma kim akarmeti kavayo ’py atra mohitað |
tat te karma pravakûyômi yaj jèôtvô mokûyase ’ñubhat ||
17. karmaòo hy api boddhavyaü boddhavyaü ca vikarmaòað |
akarmaòañ ca boddhavyaü gahana karmaòo gatið ||
18. karmaòy akarma yað pañyed akarmaòi ca karma yað |
sa buddhiman manuûyeûu sa yuktað kêtsnakarmakêt ||
19. yasya sarve samarambhað kamasaükalpavarjitað |
jèanagnidagdhakarmaòaü tam ôhuð panâitaü budhað ||
20. tyaktvô karmaphalôsaþgaü nityatêpto nirañrayað |
karmaòy abhipravêtto ’pi naiva kiücit karoti sað ||
21. nirañør yatacittatma tyaktasarvaparigrahað |
ñôriraü kevalaü karma kurvan napnoti kilbisham ||
22. yadêcchalôbhasaütuûåo dvaádvôtøto vimatsarað |
samað siddhav asiddhau ca kêtvôpi na nibadhyate ||
23. gatasaþgasya muktasya jèanavasthitacetasað |
yajèôyôcaratað karma samagraü praviløyate ||
24. Brahmarpaòaü Brahma havir Brahmagnau Brahmaòô hutam |
Brahmaiva tena gantavyaü Brahmakarmasamadhina ||
25. daivam evôpare yajèaü yoginað paryupôsate |
Brahmagnav apare yajèaü yajèenaivopajuhvati ||
26. ñrotradønøndriyôòy anye saüyamagnishu juhvati |
ñabdadøn vishayan anya indriyôgnishu juhvati ||
27. sarvôòøndriyakarmaòi praòakarmaòi côpare |
ôtmasaüyamayogôgnau juhvati jèanadøpite ||
28. dravyayajèôs tapoyajèô yogayajèôs tathapare |
svadhyôyajèanayajèôñ ca yatayað saüñitavratað ||
29. apane juhvati praòaü praòe ’panaü tathapare |
praòôpanagatø ruddhvô praòôyômaparayaòôð ||
30. apare niyataharað praòan praòeûu juhvati |
sarve ’py ete yajèavido yajèakshapitakalmaûôð ||
31. yajèañishåômêtabhujo yanti Brahma sanatanam |
nayaü loko ’sty ayajèasya kuto ’nyað Kurusattama ||
32. evaü bahuvidha yajèô vitata Brahmaòo mukhe |
karmajan viddhi tan sarvan evaü jèôtvô vimokûyase ||
33. ñreyan dravyamayad yajèôj jèanayajèað paraátapa |
sarvaü karmakhilaü Pôrtha jèane parisamapyate ||
34. tad viddhi praòipôtena pariprañnena sevayô |
upadekûyanti te jèanaü jèaninas tattvadarñinað ||
35. yaj jèôtvô na punar moham evaü yôsyasi Pôòâava |
yena bhãtany añeûeòa drakûyasy ôtmany atho mayi ||
36. api ced asi pôpebhyað sarvebhyað pôpakêttamað |
sarvaü jèanaplavenaiva vêjinaü saütarishyasi ||
37. yathaidhaüsi samiddho ’gnir bhasmasôt kurute ’rjuna |
jèanagnið sarvakarmaòi bhasmasôt kurute tatha ||
38. na hi jèanena sadêñaü pavitram iha vidyate |
tat svayaü yogasaüsiddhað kalenatmani vindati ||
39. ñraddhavôál labhate jèanaü tatparað saüyatendriyað |
jèanaü labdhvô paraü ñantim acireòadhigacchati ||
40. ajèañ côñraddadhanañ ca saüñayôtma vinañyati |
nayaü loko ’sti na paro na sukhaü saüñayôtmanað ||
41. yogasaünyastakarmaòaü jèanasaüchinnasaüñayam |
ôtmavantaü na karmaòi nibadhnanti Dhanaüjaya ||
42. tasmad ajèanasanbhãtan hritsthan jèanasinatmanað |
chittvainan sanñayan yogam atishthottishtha Bharata ||
iti Ñrimad Bhagavadgitas Ãpanishatsu Brahmavidyayan yogañastre
ñri Krishnarjuna-sanvade karmabrahmarpanayogo nama caturtho ’dhyayað
V
ARJUNA UVÔCA
1. sannyasan karmanan Krishna punar yogan ca ñansasi |
yac chreya etayor ekan tan me brãhi suniñcitam ||
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
2. sannyasað karmayogañ ca niðñreyasakarav ubhau |
tayos tu karmasannyasat karmayogo viñishyate ||
3. jèeyað sa nityasannyasi yo na dveshti na kaþkshati |
nirdvaádvo hi mahabôho sukhaü bandhat pramucyate ||
4. sôükhyayogau pêthag bôlôð pravadanti na paòâitað |
ekam apy ôsthitað samyag ubhayor vindate phalam ||
5. yat sôükhyaið prapyate sthanaü tad yogair api gamyate |
ekaü sôükhyaü ca yogaü ca yað pañyati sa pañyati ||
6. saünyôsas tu mahabôho duðkham ôptum ayogatað |
yogayukto munir Brahma nacireòadhigacchati ||
7. yogayukto viñuddhatma vijitatma jitendriyað |
sarvabhãtatmabhãtatma kurvann api na lipyate ||
8. naiva kiücit karomøti yukto manyeta tattvavit |
pañyaè ñêòvan spêñaè jighrann añnan gacchan svapaè ñvasan ||
9. pralapan visêjan gêhòann unmishan nimishann api |
indriyôòøndriyôrtheûu vartanta iti dharayan ||
10. Brahmaòy adhaya karmaòi saþgaü tyaktvô karoti yað |
lipyate na sa pôpena padmapatram ivômbhasô ||
11. kayena manasô buddhyô kevalair indriyair api |
yoginað karma kurvanti saþgaü tyaktvôtmañuddhaye ||
12. yuktað karmaphalaü tyaktvô ñantim ôpnoti naishåhikøm |
ayuktað kamakareòa phale sakto nibadhyate ||
13. sarvakarmaòi manasô saünyasyôste sukhaü vañø |
navadvôre pure dehø naiva kurvan na karayan ||
14. na kartêtvaü na karmaòi lokasya sêjati prabhuð |
na karmaphalasaüyogaü svabhavas tu pravartate ||
15. nadatte kasyacit pôpaü na caiva sukêtaü vibhuð |
ajèanenavêtaü jèanaü tena muhyanti jantavað ||
16. jèanena tu tad ajèanaü yeûôü nañitam ôtmanað |
teûôm adityavaj jèanaü prakañayati tat param ||
17. tadbuddhayas tadôtmanas tannishåhas tatparayaòôð |
gacchanty apunaravêttiü jèananirdhãtakalmaûôð ||
18. vidyôvinayasaüpanne brahmaòe gavi hastini |
ñuni caiva ñvapôke ca paòâitað samadarñinað ||
19. ihaiva tair jitað sargo yeûôü sômye sthitaü manað |
nirdoshaü hi samaü Brahma tasmad Brahmaòi te sthitað ||
20. na prahêûyet priyaü prapya nodvijet prapya côpriyam |
sthirabuddhir asaümãâho Brahmavid Brahmaòi sthitað ||
21. bôhyasparñeûv asaktatma vindaty ôtmani yat sukham |
sa Brahmayogayuktatma sukham akshayam añnute ||
22. ye hi saüsparñajô bhogô duðkhayonaya eva te |
adyantavantað Kaunteya na teûu ramate budhað ||
23. ñaknotøhaiva yað soâhuü prak ñariravimokshaòôt |
kamakrodhodbhavaü vegaü sa yuktað sa sukhø narað ||
24. yo ’ntaðsukho ’ntararamas tathantarjyotir eva yað |
sa yogi Brahmanirvôòaü Brahmabhãto ’dhigacchati ||
25. labhante Brahmanirvôòaü êshayað kûøòakalmaûôð |
chinnadvaidha yatatmanað sarvabhãtahite ratað ||
26. kamakrodhaviyuktanaü yatønaü yatacetasôm |
abhito Brahmanirvôòaü vartate viditatmanam ||
27. sparñan kêtvô bahir bôhyôüñ cakûuñ caivantare bhruvoð |
praòôpanau samau kêtvô nasôbhyantaracôriòau ||
28. yatendriyamanobuddhir munir mokshaparayaòað |
vigatecchabhayakrodho yað sadô mukta eva sað ||
29. bhoktaraü yajèatapasôü sarvalokamaheñvaram |
suhêdaü sarvabhãtanaü jèôtvô maü ñantiü êcchati ||
Äàòà ïóáëèêîâàíèÿ: 2014-11-04; Ïðî÷èòàíî: 273 | Íàðóøåíèå àâòîðñêîãî ïðàâà ñòðàíèöû | Ìû ïîìîæåì â íàïèñàíèè âàøåé ðàáîòû!