Жоқ екен без обид

13.15. ДНҚ молекуласының ең маңызды қасиеттерінің бірі оның өздігінен екі еселенуі б.т

ДНҚ репликациялануы салдарынан тұқым қуалаушылық ақпарат ұрпақтан ұрпаққа өзгеріссіз тепе тең мөлшерде беріліп,ұрпақтың жалғасуын қамтамасыз етеді.ДНҚ репликациялану қасиетін 1953 жылы Дж.Уотсон және Ф.Крик днқ молекуласы қос ширатпалы болатындығы ашылғаннан кейін белгілі болды.

3 түрлі әдісі бар 1.консервативті 2.жартылый концервативті 3.дисперсті

Консервативті аналық днқ молекуласы табиғи қосширатпалы күйде қалып яғни ешкандай өзгеріске ұшырамай,оның жанынан жаңа молекуланың синтезделуі б.т

Жартылай консервативті аналық ДНҚ молекуласы қосширатпалы бір бірінен ажырасып,жаңа

Тізбектің синтезделуі үшін матрица қызметін атқарады

Дисперісті аналық ДНҚ молекуласы түгелдей жеке жеке нуклеотидтерге ыдырап жойылып,жаңа екі ДНҚ молекуласының синтезделуі саналады

16) Ферменттік кешеннің бөліктері:

Ақуыздың жасушада атқаратын маңызды қызметтерінің бірі – катализдік. Катализдеуші – жасушаның барлық биохимиялық реакцияларын реттейтін ферменттер болып табылады.

Ферменттер өз әсерін өте аз мөлшерде катализаторға ұқсас жүргізеді. Фермент өзінің әсер етуші заты субстратпен (S) ферменттік реакция жүргенде фермент – субстранттық кешен (аралық зат) түзеді. Бұл сонымен қатар химиялық байланыстарын өзгертеді. Реакция өткен соң фермент – субстранттық кешен жаңа қалыпқа ауысып, фермент – реакция өнімі кешеніне айналады.

17. Днқ-ның теломерлік бөлімдерінің репликацияланбайтындығын,яғни оның теломерлік бөлімдерінің репликацияланбайтындығын алғаш рет 1971ж А.М.Оловников айткан болатын.

Мұның мәні жоғарыда сипатталған днқ полимеразалық жүйе аналық днқ молекуласының жіпшелерінің 3 ұшын толық репликацияланады,яғни жаңадан синтезделген днқ тізбектері 5 ұшы жағынан қысқа болады. Себебі әрбір жаңа днқ тізбегі қысқа праймерден басталады

18) РНҚ құрылысының жалпы жоспары:

РНҚ – биологиялық полимер, сызықты полинуклеотид, ал мономерлері – рибонуклеотидтер.

РНҚ құрылысы: қант – глюкоза, азотты негіз – А,Г,Ц,У, 1фосфор қышқылының қалдығы – рАМФ, рГМФ, рЦМФ, рУМФ.

Нуклеотидтер 5¹, 3¹-фосфодиэфирлік байланыс арқ. байланысқан.

Жіпшелері – 1еу; Орналасуы – ядро мен цитоплазмада.

Қызметі: Генетикалық ақпаратты тасымалдау ж/е нәруыз биосинтезі.

РНҚ белок биосинтезі кезіндегі қызметіне қарай түрлері: ақпараттық, тасымалдаушы, рибосомалық.

19) а-РНҚ құрылысының ерекшеліктері:

Ақпараттық РНҚ н/е матирицалық РНҚ (а-РНҚ) қызметі – ДНҚ-дағы ақуыздар туралы генетикалық ақпаратты көшіру ж/е ақуыз синтезі жайлы ақпаратты цитоплазмаға жеткізу.

а-РНҚ молекулаларында полипептид тізбегі туралы ақпарат болатындықтан, олардың жасушадағы жалпы саны өте көп болады. Осыған қарамастан: а-РНҚ –лардың бәрі жасушадағы РНҚ молекулаларының жиынтығының небәрі 5%-н ғана құрайды.

а-РНҚ –лар қаншалықты көп болғанымен көп болғанымен бәрінің құрылысы бір-біріне ұқсас, яғни а-РНҚ-ның сызықтық тізбегі әртүрлі қызмет атқаратын бірнеше учаскелерден тұрады. Оның 5¹ ұшына «қалпақша» не кэп д/а-н учаске орналасқан.

а-РНҚның құрылысы: «қалпақша», трансляцияланбайтын учаске, инициаторлық кодон, кодтаушы бөлімі, Терминаторлық кодон, трансляцияланбайтын учаске, поли-фрагмент.