Тақырып 5. Суммарлық бағалау шкаласы. Тең ара-қашықтық шкаласы

Дәріс тезистері:

Американ ғалымдары Т. Келли мен Л. Терстоун факторлық анализ бағытындағы еңбектерін жалғастыра отырып, топтық факторлар проблемасымен айналысты. Іс - әрекеттің бөлігіне ғана тән факторды топтық фактор деп атады. Келли мен Терстоун еңбектері 20 ғасырдың 20 -30 жылдары жарық көрді. Факторлық талдац негізінде қабілеттер тестінің көп факторлық батареялары жүзеге асты. Олар әрбір психикалық құбылыстың жекелей деңгейін өлшеуге мүмкіндік береді. Ең кеңінен таралған қабілеттер тесті «жалпы қабілеттер тестінің батареясы» (SATB). Бұл тесттер батареясы нақтылы мамандықтар бойынша қабілеттерді анықтауғы да мүмкіндік береді.

Арнайы және комплексті қабілеттер, интеллект тесті тесттердің тағы бір түрі жетістік тестінің пайда болуына ықпалын тигізді. Жетістік тестері негізінен оқу орындарында кеңінен қолданылады. АҚШ – та жетістік тесті мемлекеттік қызметке алу үшін 1872 жылдан бастап қолданыла бастады. Ал 1883 жылдан бастап олар үнемі қолданылып отырды. Жетістіктер тесті диагностикалық әдістердің көп саналған тобына жатады. Ең кеңінен таралған және қазіргі кезде де қолданылатыны «Стенфордтың жетітіктер тесті». Ол ең алғаш 1923 жылы жарық көрді. Осы тестік тексерудің көмегімен орта оқу орындарында әр түрлі сыныптың білім дәрежесі анықталды. Арнайы және жетістіктер тесттерінің дамуы өндірістік және экономикалық саласынан практиканың талап етуінің әсерінен психотехника саласында да пайда болды.

Ұсынылатын әдебиет: 1, 2, 3, 7, 8, 9, 10