Эндокринді жүйенің патофизиологиясы

Гипофиздiң функциясы тотальды жетiспеушiлiгi мынандай кезде болады:

1. пангипопитуитаризмде, гипофиздiң босанғаннан кейiнгi некрозы

2. гипофиздiң эозинофильдi клеткаларының аденомасында

3. бас миына қан құйылғанда

4. невроздар

5. гипертиреоз кезінде

Гипофиздiң тотальды жетiспеушiлiгi мынандай гормондар инфекциясы түскенде байқалады:

1. соматотропты

2. адренокортикотропты

3. гонадотропты

4. тиреотропты

5. барлығы бiрге

Гипофиздiң алдыңғы бөлiгiнiң эозинофильдi аппаратының гиперфункциясы мынаның дамуына әкеледi:

1. Иценго-Кушинг синдромы

2. бiрiншiлiк альдостеронизм

3. адреногенитальдi синдром

4. гипофизарлы гигантизм, акромегалия

5. екіншілік альдостеронизмде

Ересек жаста гипофиздiң алдыңғы бөлiгiнiң эозинофильдi аппаратының гиперфункциясы кезiнде дамиды:

1. гигантизм

2. Адиссон ауруы

3. акромегалия

4. Симонд ауруы

5. бiрiншiлiк гиперальдостеронизм

Ұзындығынан сүйектердiң өсуi және мүшелердiң салмағының ұлғаюына байланысты өсу гормонның гиперпродукциясы:

1. белок анаболизмнiң азаюымен

2. белок анаболизмнiң көбеюiмен, хондриогенездiң ынталандыруымен

3. липолиздiң азаюымен

4. глюконеогенездiң күшеюiмен

5. гликогенолиз күшеюімен

Иценго-Кушинг ауруы кезiндегi артериальды гипертензия маңызды роль атқарады:

1. симпатоадреналдi жүйенiң екiншiлiк белсендiлiгi және кортизолдың пермиссивтi әсерi, тамырлар қабырғасының адренергиялық әсерлерге сезiмталдығының жоғарылауы

2. организмнен калий иондарының шығуы

3. кальций алмасуының бұзылуы

4. циркуляциялық қан көлемiнiң азаюы

5. натрий реатсорбциясының азаюы

Тиреотропты гормон өнiмiнiң таңдамалы жоғарылауы мынаның дамуына әкеледi:

1. гигантизм

2. акромегалия

3. тиреотоксикоз

4. Иценко-Кушинг синдромы

5. эндемиялық зоб

Адренокортикотропты гормон өнiмiнiң таңдамалы жоғарылауы мынаның дамуына әкеледi:

1. Иценко-Кушинг ауруы

2. феохромоцитома

3. акромегалия

4. гипофизарлы нанизм

5. бiрiншiлiк гиперальдостеронизм

Қандай гормонның түзiлуiнiң бұзылуы гипоталамустың паравентрикулярлы және супраоптикалық iрi клеткалық ядролардың таңдамалы зақымдалуымен қатар жүредi:

1. адренокортикотропты

2. соматотропты

3. тиреотропты

4. окситоцин (вазопрессин)

5. ганадетропин

Кортикостероидтардың тежегiш әсерiне гипоталамикалық құрылымдардың сезiмталдығының төмендеуi қандай эндокриндiк бұзылысқа әкеледi:

1. жыныс бездерiнiң атрофиясы

2. бүйрекүстi безiнiң милы қабатының гипофункциясы

3. қалқанша без гиперплазиясы

4. бүйрекүстi безiнiң қыртысының гиперплазиясы

5. бүйрекүстi безiнiң қыртысының гипоплазиясы

Ер балаларда жыныстық жетiлу кезенiнде гипоталамикалық құрылымдардың тестостеронға жоғары сезiмталдығы ненiң дамуына әкеледi:

1. уақыттан ерте жыныстық жетiлу

2. жыныстық жетiлудiң және екiншiлiк жыныс белгiлерi дамуының бөгелуiне

3. изосексуальды адреногенитальды синдромының дамуына

4. гетеросексуальды адреногенитальды синдромның дамуына

5. екіншілік жыныс белгілерінің ерте дамуы

Адренокортикотропты гормонның гиперпродукциясы қандай гормондардың түзiлуiнiң күшеюiне әкеледi:

1. глюкокортикоидтар, минералокортикоидтар

2. катехоламиндер

3. вазопрессин

4. тироксин

5. кальцитония

Қанда тироксин байланыстырғыш глобулиннiң азаюы неге әкелетiнiң көрсетiңiз:

1. эндемиялық зобқа

2. тиреотоксикалық зобқа, қанда бос тетрайодтирониннiң концентрациясының жоғарылауына

3. тироксиннiң бос фракциясының концентрациясының азаюына

4. қанда монойодтиронин концентрациясының жоғарылауы

5. миксетемаға

Тиреоидты гормондар биосинтезiнiң туа бiткен аномалиясы қандай патологияға әкеледi:

1. ересек жастағы микседема

2. тиреотоксикозға

3. қалқанша бездегi түйiндi өзгерiске

4. кретинизмге

5. эндемиялық зобқа

Иценго-Кушинг ауруы кезiнде науқастардың семiруiне әкелетiн себептер:

1. гипергликемия, триглицеридтер синтезiнiң активациясы

2. белок синтезiнiң жоғарылауы

3. қанда глюкокортикоидтар құрамының азаюы

4. қанда кальций құрамының жоғарылауы

5. белокты шектен тыс қолдану

Гиперкортизолизм кезiндегi көмiрсу алмасуының ерекшелiктерiн көрсетiңiз:

1. анурия

2. ОЦН-төмендеуi

3. демiкпе

4. артериалды қысымның жоғарылауы

5. артериалды қысымның төмендеуi

Әйелдерде гетеросексуальдық адреногенетальдық синдром себебi болып табылады:

1. эстрогендердiң көп түзiлуi

2. андрогендердiң көп түзiлуi

3. глюкокортикоидтардың көп түзiлуi

4. минералокортикоидтардың гиперпродукциясы

5. пролактин гиперпродукциясы

Тиреотоксикоз кезiндегi дене температурасының жоғарылауы тиреоидты гормондардың әсерiнiң қандай эффектiсiмен байланысты екенiң көрсетiңiз:

1. тотығу фосфорлануының бөлiнуi,макроэргтарда энергия аккумуляциясының төмендеуi

2. белоктың әлсіреген катоболизмi

3. көмiрсу алмасуының төмендеуi

4. көмiрсулардың ыдырауының гликолитикалық жолының активациясы

5. семіру

Тиреотоксикоз кезiнде тершендiк, саусақтар дiрiлдеу, тахикардия сияқты симптомдар нерв жүйесiнiң қозуымен байланысты екенiн көрсетiңiз:

1. бас ми қыртысы

2. гипоталамус

3. гипофиз

4. вегетативтi нерв жүйесiнiң симпатикалық бөлiмi

5. вегетативтi нерв жүйесiнiң парасимпатикалық бөлiмi

Гипертиреоз кезiндегi ерте дамыған жүрек жетiспеушiлiгi байланысты:

1. жүректегi энергетикалық ресурстардың азаюымен,белок катаболизм күшеюiмен

2. брадикардия

3. миокард гипертрофиясы

4. негiзгi алмасуының төмендеуiмен

5. жүрек жиырылуының азаюымен

Жануарларға эксперимент кезiнде гипотиреозды шақыруға болады:

1. қалқанша бездiң электростиммуляциясымен

2. қалқанша бездi жартылай немесе толық алып тастау арқылы,тиреостатикалық препараттар еңгiзумен

3. тироксин енгiзу

4. кофеин енгiзу

5. йодталған тұзды қолдану

Туа бiткен қалқанша без аплазиясы кезiнде қандай ауру дамитынын көрсетiңiз:

1. эндемиялық зоб

2. бала микседемасы

3. ересектер микседемасы

4. кретинизм

5. аутоиммунды тиреодит

Гипотиреоз кезiнде тiңдер белоктарына метиониннiң қосылуының азаюы көрсетедi:

1. энергетикалық алмасу азаюы

2. белокты алмасу азаюы

3. гликоген ыдырауының азаюы

4. iшекте глюкозаның сiңiрiлуiнiң азаюы

5. липидтi алмасу бұзылуы

Гипофизарлы ергежейлiк үшiн басқасына қарағанда туа бiткен гипотиреоз кезiнде тән:

1. кiшi бойы, әжiмдi терi

2. салмақтың азаюы

3. кретинизм

4. майдың едәуiр ыдырауы

5. тегіс,жылтыр тері

Гипофиздiң алдынғы бөлiгiнiң гормондары болып табылады:

1. тиреотропты, соматотропты

2. антидиуретикалық

3. тироксин

4. глюкокортикоидтар

5. глюкогон

Иценко-Кушинг синдромы және ауруы кезiнде негiзгi симптомдар дамуының патогенезiнде басты маңызды атқарады:

1. пролактин

2. адренокортикотропты гормон,кортизол

3. эстрадиол

4. адреналин, норадреналин

5. инсулин

Гипофиздiң соматотропты гормонның анаболикалық әсерiне байланысты:

1. қаңқа мускулатурасындағы белок синтезiнiң күшеюiмен, бауырда, бүйректе, көк бауырда белок синтезiнiң күшеюiмен

2. триглицеридтердiң синтезiмен белсендi

3. гликогенолиздiң күшеюiмен

4. белоктың едәуiр ыдырауымен

5.гемопоэздің күшеюімен, айырма безге әсері күшеюімен

Қандай жағдайларда эндокриндiк бұзылыстардың перифериялық (безден тыс) түрлерi туралы айтуға болады:

1. гипоталамо-гипофизарлы реттеудiң бұзылуы

2. керi байланыс механизмiнiң бұзылуы

3. эндокриндi бездегi iсiктер

4. гормон байланыстыратын плазмасының белоктарының концентрациясының өзгеруi

5. инфекциялық процесстер және интоксикация

Иценко-Кушинг синдромы кезiндегi остеопороз немен байланысты:

1. остеокластардың белсендiлiгiнiң төмендеуiмен

2. жергiлiктi қанайналысының бұзылуымен

3. белокты каркас түзiлуiнiң бұзылуымен, терiс азоттық баланспен

4. оң азоттық баланспен

5. хондроитинсульфат синтезінің бұзылуы

Гиперкортизолизм кезiндегi көмiрсу алмасуының ерекшелiктерiн көрсетiңiз:

1. пируваттың глюкоза айналу қабiлетiнiң төмендеуi

2. бауырда гликогеннiң синтезiнiң әлсiреуi

3. гликогенолиздiң әлсiреуi

4. галактоза мен фруктозаның глюкозаға айналуы және глюкоза тотығуы бұзылуы

5. глюкозо-6-фосфатаза активациясы

Екiншiлiк гиперальдостеронизмнiң негiзгi патогенетикалық механизмдерi болып табылады:

1. жүрек-тамыр жүйесiнiң жетiспеушiлiгi, бүйрек ишемиясы

2. гипотоникалық ауру

3. бүйрекүстi безi қыртысының функциясының төмендеуi

4. милы қабатының iсiгi

5. гипертониялық ауру

Гипопаратиреоз үшiн организде мынандай өзгерiстер тән:

1. нерв бұлшықеттi қозғыштықтын төмендеуi

2. бүйрек каналшаларында фосфатты иондар реабсорбциясының күшеюi, пилоро-және ларингоспазмның дамуы

3. сүйектерден кальций тұздарының көп алынуы

4. сүйектердiң остеопорозы

5. белок синтезінің жоғарылауы, тимус гиперплазиясы

Ер балаларда жыныстық жетiлуге дейiн аталық бездерiң алып тастау мынандай белгiлермен сипатталады:

1. сыртқы жыныс белгiлерiнiң дамымауы, бұлшықеттердiң дамуының жетiспеушiлiгi

2. сүйектердiң ұзындығының баяу өсуi

3. денеде, бетте, шапта түктердiң едәуiр өсуi

4. семiздiк

5. анаболикалық эффект

Ересек ер адамдарда аталық бездердi алап тастау мынандай өзгерiстермен қатар жүредi:

1. сүйектер ұзындығының шамадан тыс өсуi

2. жыныс ағзалардың атрофиясы, екiншiлiк жыныс белгiлерiнiң керi дамуы

3. либидо мен жыныстық потенцияның төмендеуi

4. феминизация

5. белок алмасу бұзылуы, май алмасу бұзылуы

Әйелдерде жыныстық жетiлуге дейiн аналық бездерiн алып тастау мынадай белгiлердiң пайда болуымен қатар жүредi:

1. еркек типтi бойынша түктердiң өсуi

2. эпифиздердiң ерте жабылуы

3. ақыл-ой дамуының бұзылуы

4. менустралды цикл дамымайды, екiншiлiк жыныс белгiлерiнiң дамымауы

5. сүйектердің диспропорциональді өсуі, жұмсақ тіндердің және ішкі мүшелердің шамадан тыс өсуі

Тотальды гиперкортизолизм кезiндегi жоғары артериалды қысымның себебi болып табылады:

1. катехоламиндердiң түзiлуiнiң жоғарылауы

2. тамыр тонусының төмендеуi

3. организмде натрийдiң түрып қалуы, ағатын қан көлемiнiң ұлғаюы

4. бүйрек артерияларының кеңеюi

5. артериолалар қабырғасының тонусы жоғарылауы, тамырлардың перифериялық қарсыластығының жоғарылауы

Гипофизарлы ергежейлiлер үшiн тән:

1. ақыл-есiнiң дамымауы

2. либидоның жоғарылауы

3. евнухоидизм

4.беттің жеке бөліктерінің пропорциональді дамымауы гиперпигментация

5. өсудiң жетiспеушiлiгi, семiру

Тироксин:

1. тотығу процестерiнiң интенсивтiлiгiң азайтады

2. фосфорлау мен тотығу процестерiнiң жеке бөлiнуi, катаболикалық эффектiсi бар

3. анаболикалық эффектiсi бар

4. деподан майдың мобилизациясын төмендетедi

5. негізгі алмасуды төмендетеді

Гипофиздiң функциясы тотальды жетiспеушiлiгi мынандай кезде болады: А. пангипопитуитаризмде Б. гипофиздiң эозинофильдi клеткаларының аденомасында В. бас миына қан құйылғанда Г. гипофиздiң босанғаннан кейiнгi некрозы Д. невроздар

1-А,Б

2-А,Г

3-Г,Д

4-В,Г

5-Г,Д

Гипофиздiң соматотропты гормонның анаболикалық әсерiне байланысты: А. қаңқа мускулатурасындағы белок синтезiнiң күшеюiмен Б. триглицеридтердiң синтезiмен белсендi В. бауырда, бүйректе, көк бауырда белок синтезiнiң күшеюiмен Г. гликогенолиздiң күшеюiмен Д. белоктың едәуiр ыдырауымен

1-А,Б

2-А,В

3-В,Г

4-Б,Г

5-Г,Д

Гипофизарлы нанизмнiң патогенетикалық механизiмiн көрсетiңiз: А. сүйектердiң дамуы мен өсуiнiң тоқтауы немесе тұрып қалуы Б. соматотропты гормонның липолитикалық эффектiсi В. тимотропты эффектiнiң жоғарылауы Г. гонадотропты гормон өнiмiнiң төмендеуi Д. паратгормонның түзiлуiнiң белсендiлiгi

1-А,В

2-Б,В

3-А,Г

4-В,Г

5-Г,Д

Ер балаларда жыныстық жетiлу кезенiнде гипоталамикалық құрылымдардың тестостеронға жоғары сезiмталдығы ненiң дамуына әкеледi: А. уақыттан ерте жыныстық жетiлу Б. жыныстық жетiлудiң бөгелуiне В. изосексуальды адреногенитальды синдромының дамуына Г. гетеросексуальды адреногенитальды синдромның дамуына Д. екiншiлiк жыныс белгiлерi дамуының бөгелуiне

1-А,В

2-Б,Г

3-А,Г

4-Б,Д

5-Г,Д

Қандай жағдайларда эндокриндiк бұзылыстардың перифериялық (безден тыс) түрлерi туралы айтуға болады: А. гормон байланыстыратын плазмасының белоктарының концентрациясының өзгеруi Б. гипоталамо-гипофизарлы реттеудiң бұзылуы В. керi байланыс механизмiнiң бұзылуы Г. эндокриндi бездегi iсiктер Д. белгiлi бiр гормонға циторецепторлардың жоқтығы

1-А,Б

2-В,Г

3-А,Д

4-В,Г

5-Г,Д

Қанда тироксин байланыстырғыш глобулиннiң азаюы неге әкелетiнiң көрсетiңiз: А. тиреотоксикалық зобқа Б. эндемиялық зобқа В. қанда бос тетрайодтирониннiң концентрациясының жоғарылауына Г. тироксиннiң бос фракциясының концентрациясының азаюына Д. қанда монойодтиронин концентрациясының жоғарылауы

1-А,Б

2-А,В

3-Б,Г

4-Г,Д

5-Б,Д

Иценко-Кушинг синдромы кезiнде пайда болатын өзгерiстердi көрсетiңiз: А. артериалды қысымның жоғарылауы Б. гипогликемия В. оң азоттық баланс Г. кальций иондарының қанда азаюы Д. бет, мойынның семiруi

1-А,Д

2-Б,Г

3-В,Д

4-В,Г

5-Г,Д

Гиперкортизолизм кезiндегi көмiрсу алмасуының ерекшелiктерiн көрсетiңiз: А. глюкозо-6-фосфатаза активациясы Б. пируваттың глюкоза айналу қабiлетiнiң төмендеуi В. гликогенолиз активациясы Г. бауырда гликогеннiң синтезiнiң әлсiреуi Д. глюкогенолиздiң әлсiреуi

1-А,Б

2-Б,В

3-А,В

4-Б,Г

5-Г,Д

Екiншiлiк гиперальдостеронизмнiң негiзгi патогенетикалық механизмдерi болып табылады: А. жүрек-тамыр жүйесiнiң жетiспеушiлiгi Б. гипотоникалық ауру В. бүйрек ишемиясы Г. бүйрекүстi безi қыртысының функциясының төмендеуi Д. милы қабатының iсiгi

1-А,В

2-А,Б

3-Б,В

4-В,Г

5-Г,Д

Қандай аурудың негiзiнде бүйрекүстi безi милы қабатының гиперфункциясы жатыр: А. қола ауруы Б. феохромацитома В. Конн ауруы Г. фиброзды остеодиетрофия Д. адреналды криз

1-А,Д

2-Б,В

3-Б,Д

4-В,Г

5-Г,Д

Бүйрекүстi безi милы қабатының гиперфункциясы үшiн тән: А. гипогликемия Б. Гипергликемия В. артериальды қысымының төмендеуi Г. iшектiң қатуы және жарылуы Д. анаэробты гликолиздiң күшеюi

1-А,Б

2-Б,В

3-А,В

4-Б,Г

5-В,Д

Тиреотоксикоз кезiндегi дене температурасының жоғарылауы тиреоидты гормондардың әсерiнiң қандай эффектiсiмен байланысты екенiң көрсетiңiз: А. тотығу фосфорлануының бөлiнуi Б. макроэргтарда энергия аккумуляциясының төмендеуi В. белоктың күшейген катоболизмi Г. көмiрсу алмасуының төмендеуi Д. көмiрсулардың ыдырауының гликолитикалық жолының активациясы

1-А,В

2-Б,В

3-В,Г

4-Д,Г

5-А,Б

Гипертиреоз кезiндегi ерте дамыған жүрек жетiспеушiлiгi байланысты: А. жүректегi энергетикалық ресурстардың азаюымен Б. белок катаболизм күшеюiмен В. брадикардия Г. миокард гипертрофиясы Д. негiзгi алмасуының төмендеуiмен

1-А,Б

2-Б,В

3-В,Г

4-Б,Г

5-Г,Д

Гипотиреоз кезiндегi терi құрғақтығы, шаштiң түсуi, тырнақ сынғыштығы сияқты бұзылыстар организмдегi қандай бұзылуымен байланысты екенiң көрсетiңiз: А. жүрек-тамыр жүйесiнiң қызметiнiң бұзылуы Б. зат алмасудың бұзылуы және трофикалық бұзылыстар В. гиперхолестеринемия Г. гипохолестеринемия Д. темiр сiңiрiлуiнiң жетiспеуi

1-А,Г

2-А,Б

3-Б,В

4-В,Г

5-Г,Д

Гипофизарлы ергежейлiк үшiн басқасына қарағанда туа бiткен гипотиреоз кезiнде тән: А. кiшi бойы Б. салмақтың азаюы В. әжiмдi терi Г. кретинизм Д. майдың едәуiр ыдырауы

1-А,В

2-Б,В

3-В,Г

4-А,Г

5-В,Д

Гипопаратиреоз үшiн организде мынандай өзгерiстер тән: А. нерв бұлшықеттi қозғыштықтын төмендеуi Б. бүйрек каналшаларында фосфатты иондар реабсорбциясының күшеюi В. сүйектерден кальций тұздарының көп алынуы Г. пилоро-және ларингоспазмның дамуы Д. сүйектердiң остеопорозы

1-А,Б

2-В,Г

3-Б,Г

4-А,Г

5-В,Д

Ер балаларда жыныстық жетiлуге дейiн аталық бездерiң алып тастау мынандай белгiлермен сипатталады: А. сүйектердiң ұзындығының баяу өсуi Б. сыртқы жыныс белгiлерiнiң дамымауы В. бұлшықеттердiң дамуының жетiспеушiлiгi Г. денеде, бетте, шапта түктердiң едәуiр өсуi Д. семiздiк

1-А,Б

2-Б,Г

3-А,Г

4-Б,В

5-А,Д

Әйелдерде жыныстық жетiлуге дейiн аналық бездерiн алып тастау мынадай белгiлердiң пайда болуымен қатар жүредi: А. менустралды цикл дамымайды Б. екiншiлiк жыныс белгiлерiнiң дамымауы В. еркек типтi бойынша түктердiң өсуi Г. эпифиздердiң ерте жабылуы Д. ақыл-ой дамуының бұзылуы

1-А,Б

2-А,В

3-Б,В

4-В,Г

5-Г,Д

Тотальды гиперкортизолизм кезiндегi жоғары артериалды қысымның себебi болып табылады: А. катехоламиндердiң түзiлуiнiң жоғарылауы Б. организмде натрийдiң түрып қалуы В. тамыр тонусының төмендеуi Г. бүйрек артерияларының кеңеюi Д. ағатын қан көлемiнiң ұлғаюы

1-А,Б

2-Б,В

3-В,Г

4-Б,Д

5-Г,Д

Гипофизарлы ергежейлiлер үшiн тән: А. өсудiң жетiспеушiлiгi Б. ақыл-есiнiң дамымауы В. семiру Г. либидоның жоғарылауы Д. евнухоидизм

1-А,Б

2-А,В

3-Б,Г

4-А,Г

5-Г,Д

Иценко-Кушинг синдромының себептерi болып табылады: А. глюкокортикоидтар гиперпродукциясы Б. бүйрекүстi безi қыртысының шоғырлы зонаның гормоналды активтi аденомасы В. бүйрекүстi безi қыртысының шұмақты зонасының гормоналды активтi iсiгi Г. бүйрекүстi безi милы қабатының iсiгi Д. кортикотропин рилизинг фактордың өндiрiлуiнiң жоғарылауы

1-А,Б

2-Б,В

3-В,Г

4-Г,Д

5-А,Д