Б) Келтн

Үүрмүд – олмһа бичкдүд. Эдн шулун-шудрмг болн шинҗч. Цаһан Аавд бичг бичв. Бичгтән цас сурв. Эднә сансн санан күцв, зуг әәмшг учрв.

2. Соңстн. Күүндтн.

Җаңһр: Мана орн-нутгин йиртмҗ хүврв.

Хоңһр: Яһҗ хүврв?

Җаңһр: Цасн үвл авч ирв.

Хоңһр: Үвл ямаран болна?

Җаңһр: Цаста үвл байр белглнә.

Хоңһр: Ямаран байр?

Җаңһр: Цанар дошна, долда кенә.

Хоңһр: Йиртмҗ яһҗ сольна?

Җаңһр: Шуурһн шуурна, һазр мөстнә.

3. Багш: Цаһан Аав Шин җилин нәәрт ирхәр адһҗ йовна. Белдвр кех кергтә. Үвлин туск шүлг чееҗәр дастн.

Үвл

Цаһан цасн орна, Көк елк эргәд,

Цагин бәәдл хүврнә. Көвүд, күүкд наадна.

Шин җил ирнә, Цеңнсн ду дуулад,

Шуугата байр эклнә. Цуһар дуһрад биилнә.

Цан-тергнд сууһад,

Цаһан аав ирнә.

Цуг бичкдүдт белг

Цаһан аав өгнә.

Балакан Алексей

4. Соңстн. Умштн.

Мендвт! Мини нерн Цасн Аав.

Эн Барг, мини ноха.

(рис. Деда Мороза с собакой)

О, Цасн Аав, би таниг таньнав.

Та бичкдүдт белг авч ирнәт.

(рис. мальчика)

Би Хоңһрв. Мини зог – футбол.

Би йир сәәнәр футбол нааднав. Би

чидлтәв болн ухатав. Нанд дала үр бәәнә.

(мальчик с футбольным мячом)

Җаңһр: Цасн Аав, би таниг Шин җилин

нәәрлә йөрәҗәнәв. Дегтр белглҗәнәв.

Хоңһр: Уга, би Цасн Аавд компьютерн наад белглнәв.

Ноһала: Багла сарнанк белглнәв.

Йисн: Күндтә Цасн Аав, Шин җилин шүлг келҗ өгнәв.

(рис. три мальчика и одна девочка вручают Деду Морозу подарки)

а) Сурврмудт хәрү өгтн.

1. Эн Цасн Аав эсий?

2. Бичкдүдин нерд ямаран?

3. Кен сәәнәр футбол наадна?

4. Җаңһр чидлтәй?

5. Йисн ямаран белг белдв?

6. Ноһала ю белглв?

7. Цасн аав яһҗ байрлв?

ә) Чик хәрүһинь темдглтн.

1. Баргин ноха.

Барг ноха.

2. Барг Җаңһр хойр үүрмүд.

Җаңһр Хоңһр хойр үүрмүд.

3. Йисн чидлтә болн ухата.

Хоңһр чидлтә.

4. Ноһала Цасн Аавд дегтр белглв.

Ноһала Цасн Аавд багла сарнанк белглв.

5. Җаңһр шүлг келҗ өгв.

Йисн шүлг келҗ өгв.

6. Цасн Аав белг авч ирв.

Цасн Аав белг уга ирв.

5-гч әңг Хувцн

1. Шинҗлтн.

Рис. музей одежы, стенды с экспонатами калмыцких платьев, шапок, обуви, поясов и т.д.

2. Тодлҗ автн.

Рис. в калмыцком платье

девочка девушка женщина бабушка

күүкн гиҗгтә күүкн бер ээҗ

Мужской наряд бедного калмыка	Мужской наряд богатого калмыка
Женский наряд бедной калмычки	Женский наряд богатой калмычки

Умштн.

Тавн олмһа үүрмүд хувцна музейд сән өдрән давулҗана. Эндр музейд хальмг хувцна һәәхүл болҗана. Керг дала. Байрта сәәхн бүшмүд цааснд зурҗана. Эн гиҗгтә күүкдин бүшмүд. Цеңкр торһар уята. Зах, ханцн болн хорма деернь алтн хатхмр гилвкнә. Долан күүкд улсин махлас хәләҗәнә. Эн махлас йир ке болн өкәр. Хальмг улсин махлас хойр стенд эзлҗәнә. Барун талнь залу улсин махлас өлгәтә. Зүн талнь күүкд улсин махлас өлгәтә. Хальмг махлан тууҗ йир соньн. Долан махласин тускар сәәнәр медхәр шиидв. Җаңһр залу улсин хувцдын зург цокҗ авчана. Хоңһр Йисн хойр өдгә цагин артистнрин хувц соньмсҗ хәләҗәнә. Өдгә цагин хувц олн зүсн эдәр уйна: килң, торһн, шеемг. Артистнрин хувцн алтн болн цаһан мөңгн хатхмрта.

Тавн олмһа үүрмүд асхн күртл музейд бәәв. Эн һәәхүлин тускар үүрмүдтән болн багшнртан келҗ өгхәр шиидв.

а) Сурврмудт хәрү өгтн.

1. Музейд юуна һәәхүл болҗана?

2. Кен музейд ирв?

3. Байрта ю кеҗәнә?

4. Долан ю кеҗәнә?

5. Җаңһрт юн таасгдв?

6. Кен артистнрин хувц хәләҗәнә?

7. Кен зург цокҗана?

8. Юуна зург цокҗ авчана?

9. Юуна төлә зург цокҗ авчана?

10. Юуһар хальмг хувц уйдг бәәҗ?

ә) Кенә махла альд бәәнә?

рис. стол, на столе 5 шапок: ханши, бабушки, девочки, богача, воина (улан залата) вокруг стола названные 5 персонажей

4. Тааҗ медтн.

– Эн кенә хувцн?

Рис. девочка (на футболке надпись Долан), рядом на стуле висит юбка

___________________________________

Мальчик, на футболке надпись «Хоңһр». Мама протягивает ему рубашку

___________________________________

Два мальчика показывают на третьего с брюками в руке

___________________________________

Девочка и два мальчика, в шкафу одежда

___________________________________