СӨЖ) 13- сабақ Нарықтың мәні, құрылымы

Тапсырма. Мәтінді мазмұндаңыз.

Нарық- бұл сатушылар мен сатып алушылар арасындағы экономикалық қатынастардың белгілі бір жүйесімен сипатталатын тауар айырбасының саласы.

Нарық - тауарларды сатуып алу, сатумен байланысты орын алатын қатынастар жиынтығы. Осы тұрғыдан алғанда, нарықты әртүрлі тауар өндірушілер мен тұтынушылардың арасында болатын экономикалықбайланыстар мен қатынастар жүйесі деп сипаттауға болады.

Дүниежүзілік нарық – сатушылар мен сатып алушылар арасындағы тауарлар мен қызметтерді айырбастау жүйесі түрінде көрінетін бүкіләлемдік шаруашылықтың құрамдас бөлігі. Ол халықаралық еңбек бөлінісінің, валюталық несие және қаржы қатынастарының негізінде құрылып, орнықты. Дүниежүзілік нарық өндірістік кооперация арқылы ішкі нарықпен байланыста болады.

Ұлттық нарық – бір елдің мемемлекет шекарасының аумағымен шектелген жалпы ішкі нарық. Ұлттық нарықта белгілі дәрежеде өндірістің нәтижелері мен шарттарына байланысты экономикалық қатынастар дамиды. Бұл қатынастар, нарық қызметінің шарты-ақша және тауар айналысының болуын анықтайтын тауар – ақша форма түрінде көрінеді.

Сұрақтар:

1. Нарық дегеніміз не?

2. Дүниежүзілік нарық дегеніміз не?

3. Ол ненің негізінде құрылып орнықты?

4. Қандай байланыста болды?

5. Ұлттық нарық дегеніміз не?

6. Ұлттық нарықта экономикалық қатынас қалай дамиды?

7. Ақша және товар айналысының болуын анықтайтын тауар қандай түрде көрінеді?