Билет № 38. Бас жиын және таңдамалы жиын

Егер К.Ш. үлестiрiм заңдылығы белгiлi болса, онда

заңдылықтағы параметрлерi арқылы керектi бағалау жасауға болар едi. Мысалы, ең көп қолданым табатын нормальдық (қалыпты) үлестiрiмде

- оқтың нысана көзi десек,

- оқтың шашырау деңгейi.

Бұл параметрлер тәжiрибе, бақылау негiзiнде табылатындығы осы мысалдың өзiнен-ақ көрiнедi.

Осындай (практикадан) тәжiрибеден алынған параметрлердi бағалау - статистиканың үлесiндегi мәселе. Статистика латын тiлiнде «мән-жәй» (статус) деген мағынаны бiлдiредi.

Зерттеп бағалауға тиiстi бiртектес құбылыстар немесе түсiнiктер жиынын - бас жиын деп атайды. Ал бас жиыннан әртүрлi қасиеттерiне байланысты терiп алынған жиынтық таңдама (вариация) жиын деп аталады. Таңдама жиын бүкiл үлкен бас жиын туралы дұрыс мәлiмет бере алатындай болып құрылады.

Таңдама жиынды зерттелуге тиiстi К.Ш. мәндерi десек, әрi қарай ықтималдық теориясына негiздеп үлестiрiм ж.б. заңдылықтарын табу керек болады.

Статистикалық үлестiрiмде де балама үлестiрiмдер бар.

Ауытқу заңдылықтарын зерттеу үшiн

- абсалют ауытқу;

- салыстырмалы ауытқу;

- орта квадрат ауытқу;

- дисперсия;

- вариация коэффициентi, ж.б.