Географиядан қазақ тiлiнде шпаргалка. 6 страница

Батыс

396.Шығыс бағытына сәйкес келетін азимут:

90º

397.1 см–100 м масштабы:

Атаулы

398.Жерде әр түрлі бағыттың азимутын анықтайтын аспап:

Тұсбағар

399.Ірі масштабты анықтаңдар:

1:5000

400.Ұсақ масштабты анықтаңдар:

1:1000000

401.Нүктенің бастапқы меридианнан градус есебімен алынған қашықтығы:

Бойлық

402.Жер бетіндегі бір полюстен екінші полюске қарай шартты түрде жүргізілетін сызық:

Параллель

403.Материктер,мұхиттар,теңіздер,аралдар,өзендер,көлдер бейнеленген карта:

Физикалық

404.Экватордың ұзындығы(км):

405.Жер бетіне шығып төгілген магма:

Лава

406.Мезгіл-мезгіл ыстық су мен бу шапшып тұратын қайнар:

Гейзер

407.Орташа биіктегі тау:

Карпат

408.Абсолют биіктігі 500м асатын жазық:

Таулы үстірт

409.Магмалық тау жыныс:

Базальт

410.Жердің ең ортасында орналасқан:

Ядро

411.Бұрын теңіз түбі болып, кейін көтерілудің нәтижесінде пайда болған жазықтар:

Алғашқы жазықтар

412.Ең жоғары және ең төменгі температуралардың айырмасы:

Амплитуда

413.Белгілі бір жағдайда су буларының сұйық күйге айналуы:

Конденсация

414.66,5ºс.е. және 66,5ºо.е. параллельдердің атауы:

Поляр шеңбері

415.Құрғақ ауаның газдық құрамы:

78% азот,21% оттегі

416.Ауаның ылғалдылығын анықтайтын аспап:

Гигрометр

417.Тәулік ішінде бағыттарын өзгертіп отыратын жел:

Бриз

418.Атмосфераның құрылысы:

Тропосфера,стратосфера,мезосфера

419.Өте биікте, жауын-шашын жаумайтын бұлт:

Шарбы

420.Жылы және суық ағыстардың пайда болу себебі:

Тұрақты желдер

421.кі жағынан материктердің немесе аралдардың жағалары шектеп тұрған енсіз су айдыны:

Бұғаз

422.Өзеннің ағып шығатын жері:

Бастауы

423.Аңғардың өзен тасығанда су басатын бөлігі:

Жайылма

424.Өзендегі су деңгейінің кенет көтерілуі:

Тасқын

425.Кез келген аумақтың табиғат компоненттерінің жиынтығының біртұтас жүйесі:

Географиялық кешен

426.Өтпелі географиялық белдеу:

Субэкваторлық

427.Температурасы үнемі жоғары жауын-шашын жыл бойы біркелкі болатын табиғат зона:

Экваторлық

428.Әр жерінде жеке немесе шоқ- шоқ ағаш пен бұта кездесетін көбінесе шөп басқан жазықтар:

Саванна

429.Шөп басқан, ормансыз, жазық жер:

Дала

430.Солтүстік және оңтүстік жарты шарлардың 30°-60° ендіктеріндегі белдеу:

Қоңыржай

431.Табиғи күйінде ағаш өсімдігі негізгі орын алатын табиғат зона:

Орман

432.Солтүстік және оңтүстік полюстер төңірегіндегі географиялық белдеу:

Полярлық

433.Қоңыржай белдеудің қылқан жапырақты ормандары:

Тайга

434.20º және 30º еңдіктер аралығында орналасқан табиғат белдеуі:

Тропиктік

435.Мүк пен қына, бұта өсетін мәңгі тоң таралған жерлер:

Тундра

436.Климаты өте құрғақ, өсімдігі әрі жұтаң, әрі сирек аумақтар:

Шөл

437.Қоңыржай белдеудегі дала мен шөлдің аралығындағы өтпелі зона:

Шөлейт

438.Тундраның өсімдіктері:

Мүк, қына

439.Дала зонасының өсімдіктері:

Селеу, бетеге

440.Көлемі жөнінен екінші материк:

Африка

441.Ең ежелгі бір тұтас материк:

Пангея

442.Жаңа Зеландияны ашқан саяхатшылар:

Дж. Кук, Абель Тасман

443.Мұхиттық аралдардың табиғаты мен халқын зерттеген саяхатшы:

Н.Н. Миклухо-Маклай

444.Жер бедерін қалыптастырушы ішкі күштер:

Мантиядағы заттар қозғалысы

445.Материктік және мұхиттық тақталар шектесетін аймақтардың жағалық бөлігі:

Материктік беткей

446.Белгілі климат зерттеуші ғалым:

Б.П. Алисов

447.Дүниежүзілік мұхит суының алабы(млн.км²):

448.Атлант мұхитының ең терең жері:

Пуэрто-Рико шұңғымасы

449.Дүниежүзілік мұхиттағы ең жоғары тұздылық (‰):

450.Дүниежүзілік мұхиттың балыққа ең бай аудандары:

Қоңыржай ендіктер

451.Дүниежүзілік мұхиттағы ең қуатты суық ағыс:

Батыс желднр ағысы

452.Адам әрекетінің ықпалымен қалыптасатын табиғат комплекстері:

Антропогендік

453.Географиялық қабықтағы ең ірі табиғат кешені:

Материк

454.Адам әрекеті нәтижесінде өзгеріске ұшыраған табиғат кешендері:

Антрогендік

455.Географиялық қабықтың ырғақтылық заңдылығы:

Күн мен түннің ауысуы

456.Евразияның шығыс шеткі нүктесі:

Дежнева

457.Қытай тілінен аударғанда “сары” деген мағынаны білдіретін өзен:

Хуанхэ

458.Еуразиядағы ең биік сөнбеген жанартау:

Ключи шоқысы

459.Жер шарындағы ең терең көл:

Байкал

460.Шри-Ланка аралында өндірілетін асыл тастар:

Сапфир

461.Қысы жұмсақ,қаңтардың орташа температурасы 0ºС-тан жоғары,ауа райы құбылмалы болатын климаттық белдеу:

Қоңыржай теңіздік

462.Қарағай,шырша,майқарағай өсетін табиғат зонасы:

Тайга

463.Мариан шұңғымасының тереңдігі:

11022 м

464.Ауданы жөнінен ең кіші және ең суық мұхит:

Солтүстік Мұзды

465.“Үлкен жел” деген мағынаны білдіретін дауылдар:

Тайфун

466.Судың ең жоғары беткі температурасы (+34º С) байқалатын шығанақ:

Парсы

467.Дүние жүзіндегі ең үлкен арал:

Гренландия

468.Ньюфаунленд аралы мен Лабрадор түбегі жағалауын ашқан:

Джон Кабот

469.Арктикалық ауа массаларының материктің ішкі бөлігіне терең бойлай ену себебі:

Материктің солтүстігінде таудың болмауы

470.Кордильер тау жүйесінің пайда болу себебі:

Литосфералық тақталардың соқтығысуы

471.Оңтүстік Американың солтүстік шеткі нүктесі:

Париньяс

472.Оңтүстік Американы Отты Жер аралынан бөліп тұрған бұғаз:

Магеллан

473.Анды тауының биіктігі:

6960 м

474.Оңтүстік Американың түсті және сирек металдарға бай аймағы:

Анд тауы

475.Оңтүстік Америка өзендері суының мол болып келуі себебі:

Жауын-шашын мол түсуінен

476.Жыл бойы ауа температурасы +25ºС-тан төмен түспейді,жауын-шашын мөлшері 1500-3000 мм болатын климаттық белдеу:

Экваторлық

477.Екі материкте орналасқан Африка мемлекеті:

Египет

478.Көлемі жөнінен Африкадан үлкен материк:

Евразия

479.Альпі мен Гималай тауларымен бір мезгілде қалыптасқан Африканың таулары:

Атлас таулары

480.Африканың жанартаулар көп орналасқан аймағы:

Шығыс Африка таулары

481.Африкада биік, әрі ұзын тау тізбектерінің болмауы:

Ежелгі платформада орналасқан

482.Африкада суық ағыстар... септігін тигізеді:

Жауын-шашынның азаюына

483.Африка елдері:

Судан, Камерун, Либерия

484.Ең кіші, ең құрғақ және халық ең аз қоныстаған материк:

Австралия

485.Австралияның ең биік нүктесі:

Косцюшко

486.Оңтүстік тропик материкті дәл ортасынан кесіп өтуі мынаған әкеп соғады:

Көпшілік бөлігіне жауын-шашынның аз түсуіне

487.Жаңа Зеландияның астанасы:

Веллингтон

488.Тынық мұхитындағы ең терең жер:

Мариан шұңғымасы

489.Тынық мұхитындағы ең үлкен жанартаулық аралдар:

Гавай

490.Жаңа Гвинея аралының байырғы тұрғындары:

Папуастар

491.Антарктиданың үстінде жылдың жиынтық радиациясының мөлшері көп, бірақ ауа температурасы төмен болуы:

Шағылысу жоғары

492.Антарктидадағы сөнбеген жанартау:

Эребус

493.Қазақстанмен оңтүстігінде шектесетін елдер:

Қырғызстан, Өзбекстан, Түркменстан

494.Қазақстан тәуелсіздік алған жылы:

16.12.1991 ж.

495.Қазақстанның БҰҰ-на мүше болған уақыты:

02.03.1992 ж.

496.Қазақстанның көлемі:

2724 мың км²

497.Қазақстанның Қытаймен шекарасының ұзындығы (км):

498.Батыста Қазақстан шекарасы өтетін жер:

Жалпы Сырт

499.Солтүстікте Қазақстан шекарасы өтетін жер:

Батыс Сібір жазығы

500. «Шығыстың Аристотелі» деп атанған ғалым:

Әбу Насыр Әл-Фараби

501. «Диуани лұғат ат-түрік» еңбегінің авторы:

Махмуд Қашқари

502.Есік қаласынан табылған ескерткіш:

”Алтын киімді” адам

503.Қазақстан Ғылым академиясың тұңғыш президенті:

Қ. Сәтбаев

504.Арыс өзенінің сағасында орналасқан ортағасырлық қала:

Отырар

505.Қазақстанның ең биік жері:

Хан Тәңірі

506.Дүниежүзілік мұхит деңгейінен төмен орналасқан Қазақстанның жері:

Каспий маңы ойпаты

507.Қатты жаңбырлар мен мұздықтардың әсерінен болатын апат:

Сел

508.Үстірт қыратының биік ең жері:

Мұзбел

509.Еділ өзені мен Орал тауларының аралығында орналасқан қырат:

Жалпы Сырт

510.Қытайдағы Ебінұр көлінің ойысы мен Алакөл қазаншұңқырын қосатын таулы өлке:

Жоңғар Алатауы

511.Күнгей және Іле Алатауларының батысында орналасқан Тянь-Шаньның бөлігі:

Қырғыз Алатауы

512.Мезозой эрасының дәуірлері:

Бор, триас, юра

513.Қазақстандағы ең ежелгі учаскілер:

Шығыс Европа жазығы

514.Қазақстанның негізгі көмір базасы:

Қарағанды

515.Қазақстандағы темір рудаларының негізгі кен орындары:

Соколов-Сарыбай, Лисаков

516.Қазақстандағы мыстың ірі кен орындары:

Қоңырат, Бозшакөл

517.Қаратаудағы полиметалл рудаларының кен орындары:

Мырғалымсай, Ащысай

518.Қазақстан климатының шұғыл континентті болу себебі:

Еуразия материгінің ортасында орналасуы

519.Ебі желі соғатын аймақ:

Жоңғар Алатауы

520.Жоңғар қақпасынан Орталық Азияға дейін соғатын жел:

Сайқан

521.Жерге топырақ, су, қар жамылғасы арқылы сіңетін радиация:

Жұтылған

522.Қазақстанға Орта Азия мен Иран аймағынан келетін ауа массасы:

Тропиктік

523.Тау беткейлерінде биіктеген сайын қыста температураның жоғарылауын... деп атайды:

Инверсия

524.Қазақстанда жылдың жылы мезгілінде байқалатын ерекше атмосфералық құбылыс:

Шаңды дауыл

525.Теңіз көлінде орналасқан қорық:

Қорғалжын

526.Төмен түскен ойыстар мен жарықтарда пайда болған көлдер:

Қар көлдер

527.Теңіз суын тұщыландыратын қуатты қондырғы орнатылған қала:

Ақтау

528.Қазақстанның дала зонасының жылдық жауын-шашын мөлшері (мм):

220-310

529.Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген шөл зонасының өсімдігі:

Дермене жусаны

530.Шөл зонасындағы өзен аңғарларында әр түрлі өсімдіктерден құралған қалың бұталар:

Тоғай

531.Каспий маңы ойпаты осы аймақтың құрамына енеді:

Шығыс Еуропа жазығы

532.Каспий маңы ойпатының негізгі байлығы:

Мұнай, газ

533.Сарыарқа мен Мұғалжар аралығында орналасқан:

Торғай үстірті

534.Бетпақдаланың ең биік жері:

Желтау

535.Тұран жазығының климаты:

Құрғақ континентті

536.Есіл-Ертіс даласының ең үлкен көлі:

Шағалалытеңіз

537.Солтүстік Қазақ жазығының өзендері мен көлдерінде Солтүстік Америкадан әкелініп, жерсіндірілген жануар:

Ондатр

538.Сарыарқада негізгі граниттен тұратын меридиан бағытындағы ірі антиклинальдың қалдығы:

Ұлытау

539.Алтай тауларының тектоникалық қазаншұңқырда орналасқан көлі:

Марқакөл

540.Сауыр-Тарбағатайдың негізгі құрылымы қалыптасқан кезең:

Герцин

541.Іле Алатауының қайта көтеріліп, қатпарлы-жақпарлы болып қалыптасқан кезеңі:

Альпі

542.“Малиус боката” алмасының жабайы түрлері өсетін қорық:

Наурызым

543.Қазақстанның Өзбекстанмен шекарасының ұзындығы (км):

544.Вольфрам қоры бойынша Қазақстанның дүниежүзінде алатын орны:

545.Темір рудаларының қоры бойынша Қазақстанның дүниежүзінде алатын орны:

546.Қазақстанның жер ресурстарының жалпы көлемі (млн. га):

270, 1

547.Марганец қоры бойынша Қазақстанның дүниежүзінде алатын орны:

548.Қазақстанның ішкі суларының мөлшері (млрд. м³):

115, 3

549.Еңбекке жарамды халық...:

Еңбек ресурстары

550.Қала рөлінің басымдылығы мен қала халқы санының артуы:

Урбандалу

551.Ірі қалалардың маңында шоғырланған шағын және орташа қалалар:

Агломерация

552.Халықтың көшіп-қонуы:

Миграция

553.1 000 адамға шаққандағы 1 жыл ішінде туған балалардың саны:

Туу

554.Халықтың көп бөлігінің шыққан елінен тыс жерде қоныстануы:

Диаспора

555.1 000 адамға шаққандағы 1 жыл ішіндегі өлген адамдар саны:

Өлім-жітім

556.Қазақстанның негізгі табиғи газ қоры шоғырланған жер:

Маңғыстау түбегі

557.Екібастұз көмірінің басты қолдану бағыты:

ЖЭС, МАЭС-да жағылады

558.Қазақстандағы көмірді ашық әдіспен өндіру кен орны:

Екібастұз

559.Қазақстанда 1911 жылы игерілген мұнай кен орны:

Доссор

560.Көмірді ашық әдіспен алатын ең ірі кесінді:

“Богатырь”

561.Қазақстан көмірінің жалпы қоры (млрд. т):

176, 6

562.2002 жылы салынған, ұзындығы 635 км құбыр:

Қарашығанақ-Атырау

563.Қазақстанның қара металлургия орталығы:

Теміртау

564.Қазақстанда ферроқорытпа шығаратын зауыттар:

Ақсу,Ақтөбе

565.Қазақстанның түсті металлургия орталықтары:

Балқаш,Жезқазған

566.Алюминий зауыты бар қала:

Павлодар

567.Қазақстандағы түсті металлургияның дами бастаған уақыты:

1717 ж

568.Қазақстандағы түсті металлургияның ең бірінші ірі кәсіпорындары орналасқан қала:

Риддер

569.Соколов-Сарыбай кен орнын ашқан:

М.Сургутанов

570.Энергияны көп қажет ететін металдар:

Титан,алюминий

571.Қазақстанда қара металлургия негізі қаланған жыл:

572.Қаратау жотасында мына кендер көп орналасқан:

Фосфорит, полиметалл

573.Трактор, ауыл шаруашалық машиналар шығаратын Қазақстанның қалалары:

Астана,Павлодар

574.Рентген аппаратурасын шығару орталығы:

Ақтөбе

575.Қазақстандағы машина жасау кешенінің дамыған салалары:

Ауыл шаруашылық машиналарын жасау

576.Қазақстандағы пресс-автоматтар шығаратын қала:

Шымкент

577.Қазақстанда бірінші трактор шыққан жыл:

578.Жоғарғы вольтты аппаратура шығаратын зауыт:

Шымкентте

579.Минерал тыңайтқыштарын шығаратын ірі комбинаты бар қала:

Ақтөбе

580.Химиялық жолмен алынатын синтетикалық материал:

Полимерлер

581.Қалдықсыз жұмыс істейтін өнеркәсіп саласы:

Химия

582.Пластмасса шығаратын зауыт салынған қала:

Ақтау

583.Фармацевтика препараттарын шығаратын кәсіпорын орналасқан қала:

Шымкент

584.Жоғары сапалы аққұм өндірілетін облыс:

Ақмола

585.Шифер зауыты орналасқан қала:

Тараз

586.Шыны зауыты орналасқан облыс:

Атырау

587.Цемент зауыты орналасқан қала:

Шымкент

588.Кварц құмы өндірілетін облыс:

Павлодар

589.Шығыс Қазақстанда өсірілетін техникалық дақылдар:

Күнбағыс

590.Марал шаруашылығымен айналысатын аймақ:

Шығыс Қазақстан

591.Ауыл шаруашылық өндірісіндегі өсімдік шаруашылығының үлесі (%):

56,9

592.Жылқының адай тұқымы тараған облыс:

Атырау

593.Қант зауыты бар қалалар:

Тараз, Боралдай

594.Маргарин, ашытқы, шай фабрикалары орналасқан қала:

Алматы

595.1 т қант өндіруге қажет қант қызылшасы (т):

6-9

596.1993 жылдан бері Алматы темекі комбинатын басқаратын фирма:

“Филипп Морис”

597.Фарфор заводы орналасқан қала:

Қапшағай

598.Орынбор-Ташкент темір жолы салынған жылдар:

1905-1907

599.Солтүстіктен оңтүстікке қарай өтетін трансқазақстан магистралі:

Петропавл-Шу

600.“Шығыс шеңбері” автомобиль жолдары... орталықтарын байланыстырады:

Кенді Алтайдың

601.Қазақстанда ең бірінші салынған мұнай құбыры:

Доссор-Ракуша

602.Қазақстанның оңтүстік аудандарын газбен қамтамасыз ететін газ құбыры:

Мубәрәк-Алматы

603.Шығыс Қазақстанның экономикасында жетекші рөл атқаратын өндіріс циклі:

Түсті металлургия

604.Теміртауда... циклді металлургия зауыты бар:

Толық

605.Орталық Қазақстандағы қара металлургияның даму себептері:

Шикізат пен отын энергетикасының болуы

606.Халықаралық экономикалық қатынастардың несие беру қызметін атқаруы:

Қаржы

607.“Африка жылы” болып есептелетін жыл:

608.Жаңа индустриялық елдер:

Корея, Сингапур, Тайвань

609.Конституциялық монархиялар:

Испания, Непал

610.Үлкен этникалық топтың екінші аз санды топты өзіне қосып алуы:

Ассимиляция

611.Аталғандардың ішіндегі ұлттық дін:

Синтоизм, конфуциан, индуизм

612.Темір кенін сыртқа шығаруда қоры мол мемлекет:

Бразилия

613.Орталық Африканың “Мыс белдеуі”:

Заир және Замбия аумағы

614.АҚШ-тың “автомобиль астанасы”:

Детройт

615.Ауыл шаруашылық салаларында еңбек ететін адамдар саны:

1,3 млрд

616.Дүние жүзі бойынша жүгері өсіруден көрнекті орын алатын мемлекет:

АҚШ

617.Шай өндіретін елдер:

Үндістан,Қытай

618.Теміржолдың ұзындығы жөнінен алдағы ел:

АҚШ

619.Әлемдегі ірі авиалайнер “Боинг-747” шығаратын компания орналасқан ел:

АҚШ

620.Дүние жүзіндегі жүк тасымалының ең күрделі аймағы, тәулігіне 500 кеме өтеді.

Ла-Манш

621.Дүние жүзіндегі автомобиль жолының ұзындығы (км):

24-25 мың

622.Шаруашылық өмірді интернационалдандырудың жоғары формасы:

Интеграция

623.Солтүстік америкалық еркін сауда қауымдастығы:

НАФТА

624.Халықаралық экономикалық байланыстардың дәстүрлі және ең дамыған түрі:

Халықаралық сауда

925.1996 жылы 26 сәуірде құрылған топ:

Шанхай ынтымақтастық ұйымы

626.Ресеймен құрлықта шекараласпайтын ел:

Словакия

627.Ресейдің мұнай-газ өндіретін экономикалық ауданы:

Батыс Сібір

628.Ресейдің астық жинайтын комбайндарын өндіретін аудан:

Солтүстік Кавказ

629.Ресейде троллейбус шығаратын жалғыз зауыт орналасқан қала:

Энгельс

630.Беларусь Республикасының өнеркәсіп саласының мамандануы:

Машина жасау, химия өндірісі

631.Беларусь жері арқылы өтетін мұнай құбыры:

Достық

632.Украина өнеркәсібінің басты саласы:

Отын-энергетика

633.Украина астанасы:

Киев

634.Украинаның көмір кен орны:

Донецк

635.Украинаның көлік жүйесінің ең басты түрі:

Темір жол

636.Молдова төмендегі өзендер аралығында орналасқан:

Прут, Днестр

637.Молдованың астанасы:

Кишинев

638.Молдовада қант шығаратын зауыт бар қала:

Рыбницы

639.Грузиядағы аса ірі СЭС:

Ингури

640.Грузия өнеркәсібінің дәстүрлі саласы:

Тамақ өнеркәсібі

641.Армениядағы СЭС:

Раздан

642.Арменияның маманданған саласының бірі:

Түсті металлургия, машина жасау

643.Әзербайжан ауыл шаруашылығының негізгі саласы:

Өсімдік

644.Өзбекстанның агроөнеркәсіп кешенінің басты саласы:

Мақта өсіру

645.Өзбекстанның химия өнеркәсібі өндірісі:

Тыңайтқыштар

646.Қырғызстанның мамандану салалары:

Түсті металлургия

647.Қырғызстанның дұрыс тұжырымды жауабы:

Негізгі сала – түсті металлургия

648.Түркменстан мал шаруашылығының басты саласы:

Қаракөл қой шаруашылығы

649.Тәжікстанның АӨК-ң басты саласы:

Мақта шаруашылығы

650.Тәжікстанның мамандану саласы:

Отын-энергетика

651.География ғылымы бөлінеді...

2 салаға

652.География ғылымы ретінде пайда болған

Грекияда

653.Тұңғыш рет дүние бөліктері туралы ұғымды айтқан

Гректер

654.Магелланның саяхатының нәтижесінде дәлелденді

Жердің шар тәрізді екендігі
655.Орта Азия мен Орталық Азияны зерттеуге үлкен үлес қосты

Ш. Уәлиханов
656.Күн жүйесіндегі планеталар саны

9 планета
657.Жердің полюстік радиусы экваторлық радиустан

21 км. қысқа
658.Жер пішіні шар тэріздес болғандықтан оның бетіне күн сәулесі түседі

әркелкі
659.Күн жүйесіне кіретін ұсақ аспан денелері

Астероидтар
660.Жер өз білігінен...айналады

Батыстан шығысқа қарай
661.Жер күнді бір рет айналып шығады