Тақырып. Шынжырлы тартым органы бар конвейер динамикасы

Шынжырлы конвейер жұмысы жетек жұлдызшасының айналу жылдамдығы бірқалыпты болғандағы шынжырдың пульстік қозғалысымен сипатталады. Бұның себебі шынжырдың набегание радиусының жетекші жұлдызшаға өзгеруі болып табылады. R –ден R· -ге дейін.(9.1сурет).

Іске қосу кезіндегі шындырдағы динамикалық күш:

S_д.п = m_k·D·ε/(2U_p), (9.1)

Мұнда: m_k – конвейердің жетекші массасы; D – жұлдызша диаметрі; U_p –бәсеңдеткіштің беріліс саны; ε- жетектің бұрыштық үдеуі:

ε = (M_п.ср - М_с)/J_пр. (9.2)

Мұнда M_п.ср – қозғалтқыштың орта іске қосу моменті; М_с – қозғалтқышқа келтіретін статикалық моменті; J_пр – барлық қозғалыс массасының инерциалық моменті.

9.1 – сурет.Шынжырлы жетектің динамикасының есептік сұлбасы.

Іске қосу кезіндегі шынжырдың үдеуі:

а = dυ/dt = d(ωRcosφ)/dt=-ωsinφdφ/dt=-ω²Rsinφ.

Шынжырдың үдеуі синусоидалы тәуелділікпен өзгереді. φ = α/2 – кезінде оның максимум мәні:

a_max=±2π²·υ²/(z ₀²·ρ)= ± 2π²υ²/(z ₀²D), (9.3)

Мұнда z ₀ –жұлдызша тістерінің саны; D – диаметрі.

Бұл үдеудің болуы шынжырда яғни шынжырға эквивалент серпімді стержень берілген ортада υ (м/с) дыбыс жылдамдығымен оның бойымен таралатын динамикалық деформацияны туғызады.

υ = ,

Мұнда Е_ц –эквивалентті стерженнің бойлық серпімділік модулі; ρ_ц – серпімді тақтайдағы эквивалентті стержень тығыздығы.

Күш шынжырға тез арада соғуды туғызып түскенде, динамикалық жүктеме келесідей болады.

S_д.ц= 4m_пр·а_max, (9.4)

Ал динамикалық есептік жүктеме:

S_д= 4m_пр·а_max- m_пр·а_max = 3m_пр·а_max, (9.5)

Мұнда m_пр –шынжырлы конвейерге келтірілген масса m_пр = (m_г+λm_k)·L.

Мұнда m_г және m_k – конвейердің қозғалыс бөліктерін және жүктің пагонды массалары; L – конвейер массасы; λ – тербеліс қозғалысындағы кері тарамдардың массасын ескеретін коэффициент.

(9.5) формулаға а_max мәнін қойып, динамикалық күшке келесіні аламыз:

S_д = 6(πυ/Z₀)²·L·m_пр/ρ.

Шынжырлы конвейерде динамикалық жүктемені төмендету үшін шынжырдың біркелкі жылдамдығын тудыратын теңдікті жетекті қолданады. (9.2-сурет).

9.2 –сурет.Теңдік жетегінің сұлбасы

Шеңберлі емес тісті дөңгелегі бар 2 теңдік жетегіне (10.2,а -сурет) впадина саны тартым жұлдызшасының 3 тістерінің санына тең. Бұл жұлдызша ауыспалы жылдамдықпен айналады және конвейердің шынжырының 4 тұрақты жылдамдықпен қамтамасыз етеді.

Қысқа буынды шынжырлы берілісі 1 бар теңдік механизмі тартым шынжырының 4 жылдамдығымен қамтамасыз етеді.

Негізгі әдебиет [5, с. 72…74]

Қосымша әдебиет [10, с. 342…346]

Бақылау сұрақтары:

1. Шынжырлы конвейерлерде шынжырдың пульстік қозғалысының себебін ата.

2. Конвейердің шынжырындағы динамикалық күштердің туындысын жаз.

3. Динамикалық жүктемені төмендету үшін шынжырлы конвейерлерде қандай шаралар қарастырывлады?