Мартенситтің морфологиялық үлгісі

Мартенситтің құрылымы. Мартенситтің ерекше сипаттамасы оның қаттылығы мен төзімділігі болып табылады. Мартенситтің қаттылығы оның құрамындаға көміртектің осьіне байланысты артып отырады. (№ 166 сурет); алмаста 0,6 – 0,7% - дан басталады. Мартенситтің қаттылығы HRC 65 (HV - 960) ферриттің қаттылығынан бірнеші есе артық.

Мартенситтің қаттылық қасиетінің жоғары болуы а – фазалы решеткаға көміртек атомдарының әсерімен түсіндіріледі, оның көлемі бойынша тепе – тең орналасуына байланысты қартаюдың мкро – субмикроскоптік дәрежесінің қалыптасуы, яғни кристалдық құрылымның көп мөлшерде бұзылуы. Әрбір мартенситтің кристал көлемі бұрынғы аустениттің көлемінен әлдеқайда кішірек блоктардың көптеген санынан тұрады. Мартенсит кристалдарының беткі қабатында, әсіресе блоктармен шекарасында дислокацияның қозғалысына кедергі жасайтын кесіп өтуі қиын кедергілері кездеседі. Мұның барлығы мартенситтік құрамға ие алмастың қаттылығының жоғары екендігін айқындайды. Мартенситтің морттығы құрылым деффектарында көміртек атомынан атмосфераның түзілу әсерінен болады.

Көміртектің және басқада қосындылардың болуы мартенситтің электрге қарсы және коэрцитивтік күшін арттырады, сонымен қатар ферритпен салыстырғанда оның индукциялық қалдығы мен магнит тартқыштығын азайтады