Билет № 10

1. Grammar: The Past Simple Tense (Жай өткен шақ). Regular and irregular verbs.

Past Simple Tense (Жай өткен шақ) – өткен шақтағы болған іс-әрекетті білдіреді. Сөйлеушінің сөйлеп жатқан кезінен бұрын болған іс-қимылды осы етістік арқылы тыңдаушыға жеткізе аламыз. Мысалы:I finished my homework – Мен үй жұмысымды аяқтадым. (сөйлеуші үй жұмысын өткен шақта аяқтағанын, яғни тыңдаушыға айтпас бұрын өз үй жұмысын аяқтап болғанын жеткізіп жатыр) The writer wrote his novel last century – Жазушы өз романын өткен ғасырда жазған. (сөйлеуші тыңдаушыға жазушы романын өткен шақта жазғанын айтып отыр)

Regular verbs (Дұрыс етістіктер)

Ағылшын тілінде етістіктерді өткен шақта жазу үшін негізгі етістіктің соңына -ed жалғауы жалғанады. Мысалы: play → played, watch → watched, work → worked және сол сияқты.Ал егер де етістік e әрібімен бітсе, соңына тек ғана -d жалғауы жалғанады. Мысалы: compare → compared, arrive → arrived, paste → pasted және сол сияқты.Жоғарыдағыдай атап өткеніміздей, өткен шақта -ed/-d жалғаулары қосылу арқылы жасалатын етістіктерді дұрыс етістіктер деп атайды.

Irregular Verbs (Бұрыс етістіктер)

Ағылшын тілінде етістіктерді өткен шақта жазу үшін негізгі етістіктің соңына -ed/-d және басқа да жалғаулар жалғанбастан түбірден өзгеріп жасалатын етістіктер бар. Олардыды бұрыс етістіктер деп атайды. Мысалы: go → went, write → wrote, come → came, sleep → slept және сол сияқты.Жоғарыдағыдай атап өткеніміздей, өткен түбірден өзгеріп жасалатын етістіктерді бұрыс етістіктер деп атайды.Бұрыс етістіктердің жасалауының ешқандай ережесі жоқ. Олардың ағылшын тілінде белгілі бір кестесі бар. Kестені міндетті түрде жаттап алу керек.

Frequency Adverbs (Уақыт үстеулері)

Ағылшын тілі сөйлемдерінде өткен шақты білдіру үшін уақыт үстеулері қолданылады. Мысалы: yesterday → кеше, the day before yesterday → алдыңғы күн, last week (month, year, century and so on) → өткен апта (ай, жыл, ғасыр және т.б), two weeks ago (three months ago, seven years ago and so on) → екі апта бұрын (үш ай бұрын, жеті жыл бұрын және т.б) және сол сияқты.

Affirmative Form (Болымды форма)

Affirmative (Болымды) Translation (Аудармасы) I played football yesterday — Мен кеше футбол ойнадым. You started lesson last week — Сен сабағыңды өткен аптада бастадың. He(she) watched TV last night — Ол (қыз не ұл) өткен түнде ТВ көрді. We went to Astana 2 months ago — Біз Астанаға екі ай бұрын кеттік. You gave money the day before yesterday — Сендер ақшаны алдыңғы күні бердіңдер. They worked three years ago — Олар үш апта бұрын жұмыс істеді

Negative Form (Болымсыз форма)

Negative (Болымсыз) Translation (Аудармасы)I didn’t play football yesterday — Мен кеше футбол ойнамадым. You didn’t start lesson last week — Сен сабағыңды өткен аптада бастамадың. He(she) didn’t watch TV last night — Ол (қыз не ұл) өткен түнде ТВ көрмеді. We didn’t go to Astana 2 months ago — Біз Астанаға екі ай бұрын кетпедік. You didn’t gіve money the day before yesterday — Сендер ақшаны алдыңғы күні бермедіңдер. They didn’t work three years ago — Олар үш апта бұрын жұмыс істемеді

Interrogative Form (Сұрақ форма)

Question (Сұрақ) Answer (Жауап) Did I play football? Мен футбол ойнадым ба? — Yes, you did Иә / No, you did not (No, you didn’t) Жоқ. Did you start lesson? Сен сабағыңды бастадың ба? — Yes, I did Иә / No, I did not (No, I didn’t) Жоқ. Did he(she) watch TV? Ол ТВ көрді ме? — Yes, he(she) did Иә / No, he(she) did not (No, he(she) didn’t) Жоқ. Did we go to Astana? Біз Астанаға бардық па? — Yes, you did Иә / No, you did not (No, we didn’t) Жоқ. Did you gіve money? Сендер ақша бердіңдер ме? — Yes, we did Иә / No, we did not (No, we didn’t) Жоқ. Did they work? Олар жұмыс істеді ме? — Yes, they did Иә / No, they did not (No, they didn’t) Жоқ.

2. Translate the text: “Choosing the professions”

«Мамандық таңдау»

Өте жақында менің өмірімнің өте үлкен және маңызды бөлігі бітеді. Мен гимназияны бітіріп жатырмын. Қаншалықты жақындаған сайын, соншалықты ойлар мен естеліктер ойыма түседі. Бұл менің болашақ мамандығымды таңдау керек болғандағы өмірімнің кезеңі.

Мамандық таңдап, жұмысқа тұру ең маңызды нәрселердің бірі, бұны кез келген адам жасайды. Балалар мектеп бітірмес бұрын өз қалаған мамандығын таңдайтынын барлық бала ойлайды. Бірақ содан кейін олардың барлығы мамандық немесе мансап таңдау өте маңызды мәселе екенін түсінеді. Сол себепті жастар мектепті бітірер алдында осы мәселелермен соқтығысады. Егер оқушылар діттеген мақсатына жеткісі келсе, бұл мүмкіндікті ерте жастан бастап пайдалануы керек. Жастар өздерінің болашағын ерте кезден ойламаса, кейін бұл жайлы ойлау өте қиынға түсетінін олар білуі қажет.Бұның артықшылығы мектепте болған кезде болашақ мамандықты таңдау, себебі оқуға деген мақсат береді және лайықты оқу курсын таңдауға құқық береді.

Қазір бізде дәрігерлер, тарихшылар,заңгерлер, экономистер, ұшқыштар және офицерлер династиясы бар. Болашақ мамандықтың материалдық жағын да ұмытпау керек. Бұл қоғамның баға деңгейін көрсетеді. Қазіргі таңда барлық мамандықтар беделді немесе беделді емес деп классификациялануы мүмкін. Беделдінің мәселесі субьективті болып табылады. Барлық мамандықтар пайдалы.

Қазіргі ең танымал мамандықтар заңгерлер және экономистер. Бұл мамандықтар беделді. Заң немесе Экономика факультетін бітіргеннен кейін жақсы жұмыс табуға мүмкіндік бар. Дизайнер болу да қызықтырады. Бұл мамандық айналасындағы заттарды қалай жағымды көрінуін білетін шығармашылық адамдарға лайықты. Химик, математик, физик, мамандығын таңдайтын жастарға анықталатын фактор бедел емес, бірақ қызығушылық пен бейімделу. Биолог болу қазір өте беделді, себебі биологтар алдыңғыны клондайды. Менің ойымша әлеуметтанушы немесе психолог болу да қызық және пайдалы. Психологтар адамдардың ішкі жан дүниесіндегі мәселелерді шешуге көмектеседі.Әлеуметтанушылар қоғамның денсаулығын оқытады.

3. Speak on the topic: “William Shakespeare”

William Shakespeare is the greatest of all playwrights and poets of all times. Not much is known of his life. He was probably the son of a businessman and was born in 1564 in Stratford-upon-Avon. He probably attended the local grammar school and got a classical education. In 1582 he married Anne Hathaway and had 3 children. Little is known of his life before 1592, when he appeared as a playwright in London. Soon he became an actor playing supporting roles like the ghost in "Hamlet". In 1599 Shakespeare became a part owner of the Globe Theatre in London. Shakespeare's work as a playwright is subdivided into 3 periods. Written in the first period, Shakespeare's plays are mostly history plays like "Henry VI", and comedies with strong elements of farce. His masterpiece of this period is "Romeo and Juliet". In the second period Shakespeare wrote a number of comedies where he moved away from farce towards romance. In the third period, after 1600, appeared his major tragedies - "Hamlet", "Othello". They presented a clear opposition of order to chaos, good to evil. Shakespeare was a great poet and would be well known for his poetry alone. His major achievement as a poet is his sonnets, first published in 1609. A sonnet is a poem consisting of 14 lines, with a moral at the end. The sonnets are addressed to some "W.H.", and to mysterious "Dark Lady of Sonnets". The sonnets deal with the great themes of love, friendship, death, change and immortality. Shakespeare looks at his own poetry as a means of immortality. Shakespeare's sonnets are excellent. They are full of harmony and music; they praise love, friendship and beauty, though there is no sentimentality in them. Shakespeare's poetry is at the summit of human achievement. Many centuries have passed since his death in 1616, but Shakespeare is still considered to be the greatest of all playwrights and poets.2. Life of Shakespeare. The great poet and dramatist William Shakespeare is often called by his people "Our National Bard", "The Immortal Poet of Nature" and "The Great Unknown". More than two hundred contemporary references to Shakespeare have been located amoung church records, legal records, documents in the Public Record Office, and miscellaneous repositories. When these owe assembled, we have at least the sceleton out line of his life, begining with his baptist on April 26, 1564, in Trinity Church, Stratford-on-Avon, and ending with his burial there on April 25, 1616. Shakespeare's native place was Sratford-on-Avon, a little town in Warwickshire, which is generally described as being in the middle of England. Shakespeare's father, John, was a prosperious glove maker of Stratford who, after holding minor municipal offices, was elected high bailiff of Stratford. Shakespeare's mother Mary Arden, came from an affluent family of landowners. Shakespeare probably recieved his early education at the exellent Stratford Grammar School, supervised by an Oxford graduate, where he would have learned Latin smattering of Greek. In 1582 Shakespeare married Anne Hathaway, who lived in a neighboring hamlet. The first child born to Ann and William was their daughter Susanna. In about two years Ann bore him twins a boy and a girl, Hamlet and Jidith. Then life in Stratford became intolerable for William Shakespeare and he decided to go to London and begin a theatrical career. Shakespeare's major activity lays in the field of drama. He became a full shareholder in his acting company, he was co-owner of "the Globe" theatre and later of "the Blackfriars" theatre, and in 1597 he purchased property in Strarford, including one of the largest houses in the town. He probably retired about 1610, travelling to London when necessary to take care of his theatrical business. In all, 154 sonnets were written. The sonnets were probably created in the 1590 but were first published in 1609.3. Shakespeare's works. Shakespeare's literary work is usually divided into three periods. The first period of his creative work falls between 1590 and 1600. Shakespeare's comedies belong to the first period of his creative work. They all are written in his playfull manner and and in the brilliant poetry that conveys the spectator to Italy. Some of the first plays of the first period are: "Richard III" (1592), "The Comedy of Errors" (1592), "Romeo and Juliet" (1594), "Julius Caesar" (1599), "As You Like It" (1599), 1600 - "The Twelth Night". Shakespeare's poems are also attributed to the first period, "Venus and Adonis" and "Lucrece", and 154 sonnets. "Venus and Adonis" was the first of Shakespeare's works that came off the press. The second period of Shakespeare's creative work during from 1600 to 1608. His famous tragedies appeared at this time. In the plays of this period the dramatist reaches his full maturity. He presents great humans problems. His tragedies and historical plays made Shakespeare the greatest humanist of the English Renaissanse. Some plays of the second period: 1601 - "Hamlet", 1604 - "Othello". Shakespeare's plays of the third period are called the "Romantic dramas". There is no tragic tension in these plays. This period lasted from 1609 till 1612. 1609 - "Cymbeline", 1610 - "The Winters Tale", 1612 - "Henry 8".