Умштн. Дастн

Зальврлһн

Җил җилән дахлдна, Деегшән теңгр ширтнәв,

Җирһлин болзг ахрдна Долан бурхндан шүтнәв.

Буурсн седкл әәнә, Зальврхла седклм амрна,

Бурхнд зальврхан хәәнә. Зовҗасн чееҗм таалрна

Зулдан герл орулнав,

Зурхачар дәрк давтулнав,

Хар кел утлулнав,

Харшта насан утдулнав.

4-гч әңг Шин җил

1. Соңстн. Умштн.

Зург

Бумбин орн өндр уулмудын заагт, цегән цевр уста өргн далан хаҗуд бәәнә. Эн орна хотл балһсн – Бумб. Җилин дөрвн цагин эргцд эн нутг хаврин бәәдләр бәәнә. Ноһан тег, олн зүсн цецгүд сәәхрнә. Эн нутгт үвл уга. Тегәд энд бәәх улс цас үзәд уга.

Эн орнд тавн үр бәәнә: Җаңһр, Хоңһр, Йисн, Долан болн эднә үр Альвн гидг нертә миисин кичг.

Нег дәкҗ Җаңһр зүүдндән ик цаста һазр үзв. Көвүнд эннь йир соньн болв. Җаңһр цас үзхәр седв. Эн үүрмүдән дуудв. Эврәннь зүүдән эднд келҗ өгв. Хоңһр Цаһан хойр аавд бичг илгәх седвәр орулв. Эдн аавд бичг бичв.

Нег сө герлтә одд талас буурл сахлта өвгн цан деер буув. Энүнә цанын ардас нигт цасн Бумбин орн деер унв. Эргндән цәәһәд, һазр цасар бүркгдв. Сәәхн белгүд цацҗ унв. Әмтн цаснд байрлв.

Генткн теңгрт ик ноһан лу үзгдв. Энүнә амнас һал падрад йовна. Эн лууһас цугтан әәв.

а) Сурврмудт хәрү өгтн.

1.Бумбин орна бәәдл ямаран?

2. Бумбин орна хотл балһсн ямаран нертә?

3. Үүрмүдин нерд?

4. Үүрмүдин заң-бәәдл ямаран?

5. Альвн миисин кичг кенә үр?

6. Кен цас авч ирв?

8. Юн әәмшг учрав?

ә) Соңстн. Давттн.

/ии/ [и:], /әә/ [ә:], /аа/ [а:] миисин әәмшг аав