Мөсн деер наадый

Көк гилгр мөсиг

Көвүд конькиһәр эрәлнә,

Көвкр цаһан цасн

Күмсг деернь хәәлнә.

(Буджала Егор)

Галдн дошур*

Рис. мальчики играют в альчики на льду

***

Школын ард бәәсн (рис.река) –ын усн таг болад көрч. Υдин хөөн Очр, Бадм болн Санл (рис.коньки) –ар дошчала. Муутл эдн тал гүүҗ ирәд, (рис.рюкзак)–һасн шаһан түӊгрцг һарһв. Үүрмүднь алң болв. Очр энүнәс сурв:

– Муутл, (рис.коньки)–чн яһла?

– Дошурм гертән.

– Чи яахар нааран (рис.альчики) –с авч ирвч?

– Галдн дошурар наадхмн.

– Ю-у-у, тиим юмн бәәдв? Мөсн деер яһҗ (рис.альчик) наадхмб?

– Нанд аавм зааҗ өглә, ода би таднд үзүлнәв. Хәләтн, эн үкрин шаһаһар кесн ик аару. Мөсн деер наадхин төлә, энүг хүүрәһәр*, эс гиҗ адрута чолунд гилгр болтлнь зүлгәд*, хавтхалчкдмн. Зергләд тәвсн шаһасур холас төвләд хайхла, «галдн дошур» мөсәр тошад, хошад - һурвад (рис.альчик) –с өсргнә – гиҗ аавм келнә.

– Тиим болхий?

– Наадад хәләй.

– Не, наадый.

Асхн күртл көвүд (рис.альчик) –лцан гидг наад йир шуугатаһар мөсн деер наадв.

__________________________________________________________________

Галдн дошур гисн юмб?

Юңгад ааруг хойр таласнь хавтхалдмн?

♦ Харар барлата бәәлһнә нердт сурвр тәвәд, киисквринь олтн.

♦ Эврә бәәлһнә нерд олад, бичлһинь цәәлһтн.

♦Хөөт үгмүдтә ниицлһс умштн.

*галдн дошур – бита, обе стороны которой обработаны напильником

*хүүрә – напильник

*зүлгх – тереть

Шонтг!

Өврмҗтә болн дөгәтә

Ончта наадн хоккей.

Өдрин туршар көвүд

Өсвкәд мөсәр дошна.

Долан өмәрән һарад

Даладн* шонтгиг цокна.

Дальтрад*, тернь һульдрад,

Давҗ хаҗукшан тошна.

Эдү-тедү болтл,

Эдлә шонтгта гүүнә.

Увш булаҗ авад,

Угзрад* Очрур шивнә.

Көвүд эргәд, дуһрад,

Көлс алдад дошна.

Огзмар* шонтиг цокад,

Очр үүднд орулна.

«Шонтг! Шонтг!» – гиҗ

Шуугҗ күүкд хәәкрлднә.

Үүрмүднь Очриг теврәд

Үлү гидгәр байрлна.

(Төвкнкин Эрнест)

_____________________________________________________

Көвүд яһҗ хоккей наадна?

Көвүдин нерд келтн.

Юңгад үүрмүднь Очриг теврҗ байрлв?

♦ Харар барлата бәәлһнә нердт сурвр тәвәд, киисквринь келтн.

♦ Шивх гидг үгд синонимс олтн.

*даладх – размахнуться

*дальтрх – отклониться

*угзрад шивх – бросить рывком

*огзмар – резко

«Бичкн арлын хулсн» гидг дууна айсар.

Мана өөмдг усн

Мелмәһәд ормдан көрч.

Мөңгн усн болсн 2 д.

Мөсәр бийән батлҗ.

Көвүд, күүкд көөлдәд

Конькиһәр цервҗ дошна.

Киитрх дутман мөсн 2 д.

Кесг зүсәр намчрна.

(Эрнҗәнә Константин)

– Хоккей түрүн болҗ хама үүдсмн?

– Хоккей 1875 (миңһн нәәмн зун далн тавдгч) җилд Канада орн-нутгин Монреаль гидг балһснд үүдсмн.

– Хоккей ямаран наадн?

– Хамгин шулун, түргәр нааддг наадн.

– Кедү күн хоккей наадна?

– Команд болһңд зурһан күн:1 үүдч, хойр харсач, 3 дәврәч наадцхана.

– Шонтг күнд болхий?

– Зөвәр күнд – 200 грамм.