ТАҚЫРЫП:”Құрылыс материалдардар қасиеттері”

Азақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігі

Халықаралық Білім беру Корпорациясы

Азақ Бас Сәулет Құрылыс Академиясы

Рылыс материалдардар қасиеттері”.

Алматы

ЛАБОРАТОРИЯЛЫҚ ЖҰМЫС №1

ТАҚЫРЫП:”Құрылыс материалдардар қасиеттері”.

ЖҰМЫСТЫҢ МАҚСАТЫ: Құрылыс материалдарының негізгі қасиеттерін анықтау әдістерін оқып үйрену.

1.Материалдың физикалық қасиеттерін анықтау

Материалдың физикалық қасиеттері оның құрылысын немесе айналадағы ортаның физикалық процестерге қатысын сипаттайды.Жартас жыныстары мен табиғи тасты материалдары сынаған кезде мынандай физикалық қасиеттері анықталады:шынайы тығыздығы,орташа тығыздығы,беріктігі,су сіңіргіштігі,ылғалдылығы,суыққа төзімділігі.

Тығыздықты анықтау,Шынайы тығыздық – ол материал массасының абсалют тығыздық күйіндегі көлеміне.яғни шұрықсыз және қуыссыз күйіне қатысты,Материалдың шынайы тығыздығы (г/см;кг/м;т/м)

Мұндағы m- материалдың массасы;

v -материалдың көлемі.

Орташа тығыздық – ол материал массасының табиғи күйіндегі, яғни шұрықтары және қуыстары қоса есептелген тығыздығының (г/см;кг/м;т/м) көлемге қатысты.

Мұндағы m- материалдың массасы кг;

v -табиғи күйіндегі материал көлемі,м.

Материалдың көпшілігі шұрықты болып келеді.Оның материал өлшеміндегі саны неғұрлым көп болса,тығыздығы да соншалық аз болады.Балқытылған массадан алынатын сұйықтар мен материалдарының (шыны,металл) орташа тығыздығы іс жүзіндегі мәні бойынша шынайы тығыздығына тең.

Материалдың физикалық-механикалық қасиеттері едәуір дәрежеде оның тығыздығына,мысалы беріктігі мен жылу өткізгіштігіне тәуелді болады. Материал тығыздығының мәні оның беріктігін,құрылыс конструкциасының массасы мен мөлшерін және көтеру – тасымал құрал-жабдықтарын анықтағанда пайдаланады.Материалдың орташа тығыздығын анықтаған кезде дұрыс,сондай-ақ бұрыс геометриалдық пішіндер үлгісі ретінде пайдалануға болады.Материалдың орташа тығыздғын анықтау әдісі үлгі пішініне тәуелді болып келеді.

ТАРАТПА МАТЕРИАЛ: геометриалық пішіні дұрыс әр түрлі құрылыс материалдары-текшелер,цилиндрлер,параллелпипедтер.

Барлық үлгілер анықтап қарап шығып,әр материалдың атаулары анықталады.

Үлгілер штангенциркуль мен немесе дәлдігі 0,1см шамаға дейінгі сызғышпен өлшенеді.

а/пішіні текше немесе паралелпипед үлгілер үшін негізгі ауданының биіктікке көбейтіндісі ретінде есептейді; б/цилиндр пішінді үлгілер үшін v мына формуламен есептеп шығарады.

v- үлгінің көлемі,(см)

Үлгі массасын есептелген көлемге бөлу арқылы материалдың орташа тығыздығын (0,01г/см)анықтайды.Бар табылған нәтижелер 1-кестеге жазылады.