Федеральное агентство по образованию 9 страница

1) заң үстемдігі–барлық нормативтік және жеке құқықтық актілердің заңға бағыныстылығын білдіреді;

2) заңдылықтың тұтастығы–нормативтік актілерді түсіну мен қолдану елдің бүкіл аумағында бірдей болуы тиіс дегенді білдіреді;

3) заңдылықтың мақсатқа сәйкестігі– құқықшығармашылық және құқықты жүзеге асыру қызметінің қоғамның мақсаттары мен міндеттеріне жауап беретін ең дұрыс түрлерін қатаң түрде заңдардың шегінде таңдау қажеттігін, заңдылық пен мақсатқа сәйкестілікті қарама-қарсы қоюды болдырмауды білдіреді, яғни, мақсатқа сәйкестілікті себеп қылып заңды бұзуға жол берілмейді;

4) заңдылықтың шынайылығы–құқықтық ережелердің барлық қызмет түрлерінде іс жүзінде орындалуына жетуді және оларды кез-келген түрде бұзу міндетті түрде жауапкершілікті көздейтінін білдіреді.

2. Заңдылықтың кепілденуі–бұл заңдар мен заңға сәйкес актілердің орындалуын, азаматтардың құқықтарының, қоғам мен мемлекеттің мүдделерінің ешбір кедергісіз жүзеге асырылуын қамтамасыз ететін құралдар мен жағдайлар. Заңдылықтың кепілденуінің келесі түрлерін бөліп қарастырады:

1) әлеуметтік-экономикалық–бұл қоғамның экономикалық дамуының дәрежесі, оның жағдайының деңгейі, меншік нысандарының алуан түрлілігі, экономикалық бостандық және т.б.;

2) саяси–бұл конституциялық құрылымның қоғамның саяси жүйесінің демократиялылығының дәрежесі, саяси плюрализм, көппартиялық, биліктің тармақтарға бөлінуі және т.б.;

3) ұйымдастырушылық–бұл заңдар мен заңға сәйкес актілердің орындалуын бақылайтын арнайы органдардың (прокуратура, сот, полиция және т.б.) қызметі;

4) қоғамдық–бұл заңнаманы бұзумен күресу мақсатында қолданылатын алдын алу және басқа да шараларының мемлекетте қалыптасқан кешені;

5) идеологиялық–бұл құқықтық сананың дамуының, азаматтар арасында заң білімдерінің таралуының, заң талаптарын орындаудың дәрежесі, қоғамдағы адамгершілік тәрбиелеудің деңгейі;

6) арнайы-заңды–бұл құқықтық талаптарды бұзудың алдын алу, болдырмау және қудалау мақсатында қолданыстағы заңнамада бекітілген тәсілдер мен құралдар.

3. Құқықтық тәртіптің түсінігі. Құқықтық тәртіп–бұл субъектілердің құқықтық мінез-құлығымен сипатталатын қоғамдық қатынастар жүйесі; бұл әлеуметтік байланыстардың реттелу жағдайы, заңдылықтың шынайы қоғамдық қатынастарға айналуының нәтижесі.

Құқықтық тәртіптің ерекшеліктері:

а) ол құқық нормаларында жоспарланған;

ә) осы нормаларды жүзеге асырудың нәтижесінде туындайды;

б) мемлекетпен қамтамасыз етіледі;

в) қоғамдық қатынастардың ұйымдастырылуына жағдай жасайды;

г) заңдылықтың нәтижесі болып табылады.

4. Заңдылық пен құқықтық тәртіптің арақатынасы. Заңдылық пен құқықтық тәртіптің арақатынасы мыналардан көрінеді.

1) құқықтық тәртіп құқықтық тәртіптің мақсаты болып табылады; құқықтық тәртіпке жету үшін заңдар мен басқа да нормативтік-құқықтық актілер қабылданады, заңнаманы жетілдіру жүзеге асырылады, заңдылықты нығайтуға байланысты шаралар қолданылады;

2) құқықтық реттеуді жетілдіру мен заңдылықты қамтамасыз етуден басқа тәсілдермен құқықтық тәртіпке жету мүмкін емес;

3) заңдылықты нығайту құқықтық тәртіпті нығайтуға алып келеді;

4) құқықтық тәртіптің нақты мазмұны заңдылықтың мазмұнына байланысты болады.

31 тақырып. ҚОҒАМНЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ ЖҮЙЕСІ

Құқықтық жүйе–бұл құқықтың құқықтық идеологиямен және сот тәжірибесімен біртұтастықта қарастырылуы. Осы үш элемент: заңдар мен басқа да мемлекетпен танылған қайнар көздерден көрініс тапқан жалпыға міндетті нормалар жүйесі ретіндегі құқық, құқықтық сананың белсенді жағы–құқықтық идеология және сот тәжірибесі құқықтық жүйені құрайды.

«Құқықтық жүйең түсінігінің белгілі бір мемлекеттегі құқыққа сипаттама берудегі маңызы зор. Бұл жағдайда ұлттық құқықтық жүйе жөнінде сөз болып отыр. Құқықтық жүйенің құқықпен қатар қай элементінің–не сот тәжірибесінің, не құқықтық идеологияның–ерекше рөлге ие болуына сол мемлекеттегі барлық құқықтық құбылыстар тәуелді болып келеді. Осы белгі бойынша құқықтық жүйенің келесі жанұяларын (құқықтың қайнар көздерінің ортақтығы негізінде бөлінген құқықтық жүйелердің жиынтығы) бөліп қарастырады:

1. Континенталдық Еуропаның нормативтік-заңнамалық жүйелер отбасы–бұл романдық-германдық құқық. Бұл құқықтық жүйелерде бірінші орынға заң қойылған (Италия, Франция, Германия, Португалия және т.б.).

2. Нормативтік-соттық, ағылшын-саксондық құқықтық жүйелер жанұясы–бұл Ұлыбританияның, АҚШ-тың, Канаданың, Австралияның және т.б. елдердің прецеденттік құқығы. Бұл құқықтық жүйелерде басты орынды сот тәжірибесі, заңды прецедент иеленген.

3. Діни-дәстүрлі, идеологиялық құқықтық жүйелер жанұясы–бұл мұсылман құқығы (Иран, Ирак, Пәкістан, Судан және т.б.) және кеңестік құқық. Бұл құқықтық жүйелерде ерекше рөлді дін мен партиялық идеология иеленеді.

31 тақырып. ҚОҒАМНЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ ЖҮЙЕСІ

Құқықтық жүйе–бұл құқықтың құқықтық идеологиямен және сот тәжірибесімен біртұтастықта қарастырылуы. Осы үш элемент: заңдар мен басқа да мемлекетпен танылған қайнар көздерден көрініс тапқан жалпыға міндетті нормалар жүйесі ретіндегі құқық, құқықтық сананың белсенді жағы–құқықтық идеология және сот тәжірибесі құқықтық жүйені құрайды.

«Құқықтық жүйең түсінігінің белгілі бір мемлекеттегі құқыққа сипаттама берудегі маңызы зор. Бұл жағдайда ұлттық құқықтық жүйе жөнінде сөз болып отыр. Құқықтық жүйенің құқықпен қатар қай элементінің–не сот тәжірибесінің, не құқықтық идеологияның–ерекше рөлге ие болуына сол мемлекеттегі барлық құқықтық құбылыстар тәуелді болып келеді. Осы белгі бойынша құқықтық жүйенің келесі жанұяларын (құқықтың қайнар көздерінің ортақтығы негізінде бөлінген құқықтық жүйелердің жиынтығы) бөліп қарастырады:

1. Континенталдық Еуропаның нормативтік-заңнамалық жүйелер отбасы–бұл романдық-германдық құқық. Бұл құқықтық жүйелерде бірінші орынға заң қойылған (Италия, Франция, Германия, Португалия және т.б.).

2. Нормативтік-соттық, ағылшын-саксондық құқықтық жүйелер жанұясы–бұл Ұлыбританияның, АҚШ-тың, Канаданың, Австралияның және т.б. елдердің прецеденттік құқығы. Бұл құқықтық жүйелерде басты орынды сот тәжірибесі, заңды прецедент иеленген.

3. Діни-дәстүрлі, идеологиялық құқықтық жүйелер жанұясы–бұл мұсылман құқығы (Иран, Ирак, Пәкістан, Судан және т.б.) және кеңестік құқық. Бұл құқықтық жүйелерде ерекше рөлді дін мен партиялық идеология иеленеді.

Құқықтың құндылығы – бұл бүкіл қоғамның, азаматтардың әлеуметтік әділетті, прогрессивті сұраныстары мен мүдделерін қанағаттанадыру мақсатындағы және құралы ретіндегі құқықтың бейімділігі. Құқықтың мәні – мәдениеттендіру жағдайында қоғамдық қатынастарды реттеу, яғни нормативті негізде демократия, экономикалық бостандық, жеке адамның бостандығы жүзеге асырылатын тұрақты ұйымдасқан қоғамға жету.

Құқықтың мәнін қарастыруда екі аспектіні есепке алу маңызды: формалды және мазмұнды.

ФЕДЕРАЛЬНОЕ АГЕНТСТВО ПО ОБРАЗОВАНИЮ

Государственное образовательное учреждение

высшего профессионального образования

Омский государственный университет им. Ф. М. Достоевского

факультет филологии и медиакоммуникаций

кафедра русской и зарубежной литературы

«Утверждаю»

Проректор по учебной работе

_______________Т.Ю. Стукен

«_____» ________________ 2011 г.

Учебно-методический комплекс дисциплины

«Теория и история литературы»

цикл ФГОС ВПО профессиональный цикл (Б3), базовая часть

входит в число обязательных дисциплин

к следующим образовательным программам

по направлению подготовки бакалавра специальности

Направление подготовки / специальность	Шифр направления подготовки / специальности
«Библиотечно-информационная деятельность»	071900.62

г. Омск – 2011г.

Программа дисциплины «Теория и история литературы»

Разработана:

А.В. Ляпиной, доцентом, к.п.н., доцентом кафедры русской и зарубежной литературы

____________________________________________________________________________________________________

Программа рассмотрена на заседании кафедры русской и зарубежной литературы

(протокол № 10 от «22 марта» 2011 г.)

Зав. кафедрой русской и зарубежной литературы В.В. Соломонова

Программа разработана в соответствии с федеральным(и) государственным(и) образовательным(и) стандартом(амии) высшего профессионального образования РФ и согласована с факультетами/институтами, осуществляющими профессиональную подготовку по этим направлениям подготовки/специальностям:

Декан факультета филологии и медиакоммуникаций О.С. Иссерс

1. Цели освоения дисциплины

Целью освоения дисциплины Теория и история литературы является осмысление этапов и закономерностей развития русской литературы (от фольклора до литературы конца XIX века)

Задачи дисциплины:

- дать представление о характере общекультурного и историко – литературного процесса в России (от фольклора до литературы конца XIX века);

- познакомить с содержанием основных художественных методов и направлений;

- Дать представление об эволюции жанровых форм в литературе XIX века;

- рассмотреть этико-эстетические особенности творчества писателей, оказавших существенное влияние на формирование духовного облика определенной эпохи;

- ознакомить с важнейшими научными и критическими работами по рассматриваемым историко-литературным проблемам;

- углубить навыки самостоятельного анализа литературного произведения;

- создать условия для повышения эмоционально-личностного отношения к русской литературе.

2. Место дисциплины в структуре ООП вуза

Курс рассчитан на один семестр, предназначен для студентов I года обучения по направлению «Библиотечно-информационная деятельность» и изучается во взаимодействии с курсами «История отечества», «История зарубежной литературы».

3. Компетенции обучающегося, формируемые в результате освоения дисциплины.

В рамках данной дисциплины должны быть сформированы следующие профессиональные компетенции (в соответствии с ФГОС ВПО по данному направлению):

4. Тематический план (с распределением общего бюджета времени)

Общая трудоемкость дисциплины составляет 3 зачетных единицы, 108 часов («Библиотечно-информационная деятельность» 071900.62)

Курс

Семестр

Объем часов (по видам работы)

Аудиторные занятия

Самостоятельная работа студентов

Всего

В том числе

Всего

В том числе

Лекции

Практические занятия

семинары

Лабораторные занятия

Другие виды занятий

Курсовая работа (проект)

реферат

Индивидуальные задания

Другие виды СРС Подготовка к экзамену

Знания характера общекультурного и историко – литературного процесса в России, содержания литературных произведений и фактов биографии писателя могут быть использованы в массмедийной и коммуникативной сферах, в работе над книгоиздательскими и междисциплинарными проектами, в сфере межкультурной коммуникации, в целях усиления аргументации доводов и суждений в ходе публичных выступлений, написания статей, подготовки репортажа, дискуссий, Круглых столов по профессиональным или общегуманитарным проблемам.

Тематический план (с распределением общего бюджета времени в часах)