Gniezno 966 – 1041

Legenda głosi, że: trzej bracia Lech, Czech i Rus przedzierali się przez puszcze szukając miejsca, gdzie mogliby się

osiedlić. Nagle zobaczyli wzgórze, na którym na starym samotnym dębie siedział orzeł. Wtedy Lech powiedział: "Tego

orła białego przyjmuję za godło ludu swego, a wokół dębu zbuduję gród swój i od orlego gniazda Gniezdnem go

nazwę". Pozostali bracia poszli dalej szukać miejsca dla swoich ludzi, Czech podążył na południe, a Rus na wschód.

W X w. Gniezno stanowiło jeden z grodow stołecznych (stolic) państwa Piastow, obok m.in. Ostrowa Lednickiego, Poznania i

Giecza (miasta Wielkopolski). Grodow stołecznych, czyli miejsc gdzie wzniesiono tzw. palatia książęce było kilka, lecz zgodnie z

dokumentem "Dagome iudex" z ok. 991, jedyną formalną stolicą państwa polskiego było Gniezno.

Mieszko I po 966 zbudował w Gnieźnie kościoł, w ktorym pochowano jego żonę Dąbrowkę, na terytorium zaś grodu wzniosł

kamienny zamek z kaplicą, poźniej na miejscu kaplicy wzniesiono kościoł św. Jerzego.

W 1000 odbył się w Gnieźnie zjazd, w ktorym uczestniczył Bolesław I Chrobry i cesarz niemiecki Otton III;

proklamowano wtedy utworzenie arcybiskupstwa i metropolii gnieźnieńskiej. Także wtedy świątynię

wybudowaną przez Mieszka I wyniesiono do rangi katedry. Były to bardzo ważne w owczesnej Europie

decyzje.

W 1018 r. miasto przeżyło ciężką klęskę: pożar strawił podgrodzie wraz z kościołem

katedralnym, ktory do 1025 przeistoczył się w piękną, romańską katedrę.

W 1025 w Gnieźnie miała miejsce koronacja Bolesława Chrobrego na pierwszego krola Polski.

W 1038 do Gniezna wtargnął książę czeski Brzetysław I, pozostawiając po sobie spalone podgrodzia i

zniszczoną, ograbioną katedrę oraz zburzony zamek książęcy. Na skutek tego Kazimierz Odnowiciel

przeniosł stolicę do Krakowa. Herb Gniezna zwieńczony jest koroną krolewską.