Ион тасымалдау саны

Ион тасымалдау саны деп электролизге ж±мсалатын жалпы тоќтыњ єр ионѓа (катионѓа не анионѓа) келетін ‰лесін айтады. Олай болса иондардыњ тасымалдау саны мына ќатынастармен аныќталады:

жєне (6)

Б±л (6) - тењдеуден катион мен анионныњ тасымалдау сандарыныњ ќосындысы 1-ге тењ болатынын кµреміз:

Иондардыњ тасымалдау сандарыныњ ќатынасы олардыњ ќозѓалѓыштыќтарыныњ ќатынасына тењ:

(7)

Ион тасымалдау санын тєжірибе ж‰зінде аныќтаудыњ ‰ш т‰рлі єдісі бар: 1) Гитторф єдісі; 2) жылжымалы шекара єдісі; 3) диффузиялыќ потенциал бойынша аныќтау.

Гитторф єдісі. Б±л єдіс электролит ерітіндісініњ электролизге ±шыраѓан кездегі концентрациясыныњ µзгерісіне негізделген. Мысалы, т±з ќышќылын электролиздеген кезде иондарыныњ ќозѓалу баѓыттары (электр тасымалдауы) сызбан±сќа т‰рінде 1- суретте кµрсетілген.

A+	І	ІІ	ІІІ	-K
	+ + + + + + - - - - - -	+ + + + + + - - - - - -	+ + + + + + - - - - - -	A
	+ - - - - - - -	+ + + + + + - - - - - -	+ + + + + + + + + + + - - - - -	B
	- - - - - -DCA + -		+ + + + + + + + + - - - - - - DCA + + +	C

1- сурет. HCl ерітіндісіндегі H⁺ жєне Cl^- иондарыныњ тасымалдау санын аныќтау кезіндегі электролиз сызбан±сќасы

Б±л тењдіктің оњ жєне сол жаѓына 1-ді ќосып, т‰рлендіріп жазайыќ:

,

немесе

Ал жєне екені белгілі, олай болса

, (8)

Тасымалдау санын аныќтаудыњ Гитторф єдісінде иондардыњ сольваттануы ескерілмейді. Сондыќтан б±л єдіспен тасымалдау саныныњ дєл (шын) мєндері емес тек байќалмалы мєндері аныќталады.

Жылжымалы шекара єдісі. Б±л єдіспен тасымалдау саны дєл аныќталады. Тасымалдау саны аныќталатын электролиттіњ (МА) белгілі бір концентрациялы (С моль-экв) ерітіндісін электролизєрге ќ±йып, оѓан аттас ионы бар екінші бір электролит (DА - индикатор электролит) ерітіндісін ќосады (2 - сурет). Осы екі ерітінді арасындаѓы шекара кµзге кµрінетіндей болуы ќажет (ол ‰шін ерітінділердіњ т‰стері немесе тыѓыздыќтары єр т‰рлі болуы керек). Ерітінділерге q кулон электр жіберілген кезде белгілі бір уаќыт t ішінде аб шекарасы вг дейін жылжиды. Осы уаќыт ішінде аб шекарасыныњ жоѓарѓы жаѓындаѓы абгв кµлеміне (V см³) М⁺ иондары µтеді (жіберілген тоќтыњ баѓыты катиондардыњ тµменнен жоѓары жылжуына сєйкес). Сонда М⁺ катионыныњ тасымалдау саны

, (9)

м±нда q₊ - катионныњ, Q - катион мен анионныњ тасымалдаѓан (Фарадеймен алынѓан) электр мµлшері; V^. C - катионныњ V - кµлеміндегі эквиваленті; І-тоќ к‰ші, А; F-Фарадей саны; t - уаќыт, с.