Тлумачальная запіска

БЕЛАРУСКАЯ МОВА

(ПРАФЕСІЙНАЯ ЛЕКСІКА)

МЕТАДЫЧНЫЯ РЭКАМЕНДАЦЫІ

ПА ВЫВУЧЭННЮ ДЫСЦЫПЛІНЫ

ПА СПЕЦЫЯЛЬНАСЦЯХ 2-36 01 01, 2-36 01 03, 2-36 01 06,

2-53 01 05, 2- 40 01 01, 2-26 02 03

Складальнік: Мяжэвіч Н.В. - выкладчык УА “Магілеўскі дзяржаўны політэхнічны каледж”

Распрацавана на падставе вучэбнай праграмы, зацверджанай дырэктарам каледжа 30.08.2011

Абмеркавана і адобрана

на пасяджэнні цыклавой камісіі

языкоў і літаратуры

Пратакол № ____ ад ________________

Узгоднена з цыклавой камісіяй

стандартызацыі

Пратакол № ____ ад ________________

Тлумачальная запіска

Падрыхтоўка кваліфікаваных спецыялістаў розных галін навукі, тэхнікі, вытворчасці прадугледжвае не толькі забеспячэнне навучэнцаў трывалымі прафесійнымі ведамі, уменнямі і навыкамі, але і фарміраванне іх маўленчай кампетэнцыі. Паколькі мова і мысленне чалавека знаходзяцца ў непарыўнай сувязі, то ад узроўню моўнай адукацыі залежыць і якасць прафесійнай падрыхтоўкі спецыялістаў розных сфер дзейнасці. Сучасная моўная сітуацыя ў Рэспубліцы Беларусь характарызуецца дамінаваннем рускай мовы, яе пераважным выкарыстаннем у розных сферах грамадскага жыцця. Уплыў рускай мовы на беларускае маўленне дасягае значных маштабаў. У такой няпростай сітуацыі выключна важнае значэнне надаецца курсу «Беларуская мова: прафесійная лексіка», які прызначаны забяспечыць навучэнцаў якаснымі ведамі і ўменнямі выкарыстання моўных сродкаў у прафесійнай дзейнасці.

У метадычных рэкамендацыях змешчаны тэарэтычны матэрыял па ўсіх раздзелах курса «Беларуская мова: прафесійная лексіка». Для засваення і замацавання тэарэтычнага матэрыялу, павышэння культуры маўлення прапануюцца заданні і практыкаванні, якія маюць выразную прафесійную накіраванасць. Матэрыял метадычных рэкамендацый адаптаваны да новай рэдакцыі правілаў, уведзеных у дзеянне Законам Рэспублікі Беларусь “Аб Правілах беларускай арфаграфіі і пунктуацыі” (2008).

Метадычныя рэкамендацыі могуць выкарыстоўвацца як для самастойнай падрыхтоўкі навучэнцаў, так і для падрыхтоўкі да абавязковай кантрольнай работы.

Прапанаваны тэарэтычны і практычны матэрыял павінен дапамагчы не толькі паглыбіць веды навучэнцаў, але і выпрацаваць адпаведныя ўменні і навыкі самастойнага аналізу разнастайных моўных з'яў.

У выніку вывучэння дысцыпліны навучэнцы павінны ведаць на ўзроўні ўяўлення:

- ролю мовы і маўлення ў працэсе сацыялізацыі асобы;

- месца і ролю беларускай мовы ў славянскім свеце;

- паходжанне і этапы развіцця беларускай мовы;

- сістэму лексічных, граматычных і стылістычных сродкаў беларускай мовы, іх камунікатыўныя крыніцы;

- персаналіі заснавальнікаў беларускай лінгвістыкі;

на ўзроўні разумення:

- лексічныя групы;

- асаблівасці тэрміналагічнай лексікі;

- асаблівасці функцыянальных стыляў;

- асаблівасці навуковага і афіцыйна-справавога стылю і сферы іх функцыянавання;

- тэксты розных жанраў, свядома карыстаючыся моўным матэрыялам адэкватна стылю, мэце, сітуацыі і тэме выказвання;

- стылістычныя нормы адэкватных сітуацыі прафесійных або справавых зносін;

умець аналізаваць і інтэрпрэціраваць:

- моўную палітыку дзяржавы ў гістарычным кантэксце;

- моўную сітуацыю ў Рэспубліцы Беларусь на сучасным этапе;

- спецыяльныя, агульнанавуковыя і сацыяльна-палітычныя тэксты на беларускай мове;

набыць навыкі і ўменні:

- эфектыўных маўленчых паводзін у розных сітуацыях прафесійных і справавых зносін;

- карыстання моўнымі сродкамі беларускай мовы ў практычнай дзейнасці;

- адэкватнага пераклада навуковых, спецыяльных тэкстаў з рускай мовы на беларускую і наадварот, улічваючы стылістычную прыналежнасць і асаблівасці лексіка-граматычнай пабудовы тэкста;

- пісьмовага афармлення справавых дакументаў і лістоў;

- падрыхтоўкі і правядзення публічных выступленняў, дзелавых гутарак.