Bacteria» және «Archaea» домендерінің сипаттамасы

«Bacteria» домені (эубактериялар)	«Archaea» домені (архебактериялар)
«Bacteria» доменінде келесі бактерияларды атап кетуге болады: · жасуша қабырғасы жұқа, грамтеріс бактериялар٭ · жасуша қабырғасы қалың, грамоң бактериялар٭٭ · жасуша қабырғасы жоқ бактериялар (Mollicutes класы - микоплазмалар)	Архебактерияларының жасуша қабырғасында пептидогликан болмайды. Оларда ерекше рибосомалар мен рибосомалық РНҚ (рРНҚ) болады, «архебактерия» термині 1977 жылы пайда болды. Бұл «архе» қосымшасында көрсетілгендей ежелгі тіршілік пішіндерінің бірі. Бұлардың арасында инфекция қоздырғыштары жоқ.

٭ Жасуша қабырғасы жұқа, грамтеріс эубактерияларды пішіні бойынша ажыратады:

- сфера пішінді, немесе коктар (гонококтар, менингококтар, вейлонеллалар);

- ирекше пішінді – спирохеталар мен спириллалар;

- таяқша пішінді, риккетсиялар да жатады.

٭٭ Жасуша қабырғасы қалың, грамоң бактерияларға жатады:

- сфера пішінді, немесе кокктар (стафилококтар, стрептококтар, пневмококтар);

- таяқша пішінді, сонымен қатар актиномицеттер (бұтақталған жіпше тәріздес бактериялар), коринебактериялар (шоқпар тәріздес бактериялар), микобактериялар мен бифидобактериялар.

Грам-теріс бактериялардың көпшілігі рибосомдық РНҚ-ның ұқсастығына қарап протеобактериялар типіне біріктерілген («Proteobacteria» - өңі құбылмалы грек құдайы Протеустің атына сәйкес). Олар бәріне ортақ фотосинтетикалық ата – тектен тараған.

Грам-оң бактериялар рибосомдық РНҚ-ның зерттелген жүйелілігіне сәйкес – G+C-тің (гендік ұқсастығы) жоғары және төмен қарым-қатынасы бар үлкен бөлімшеден тұрады, олар бөлек филогенетикалық топ болып табылады. Протеобактериялар сияқты бұл топ зат алмасуы жағынан алуан түрлі.

«Bacteria» доменіне 22 тип кіреді, оның ішінде медицинада маңызы барлары:

Proteobacteria типі

Alphaproteobacteriaкласы. Туыстастықтар:Rickettsia, Orientia, Ehrlichia, Bartonella,Brucella

Betaproteobacteria класы. Туыстастықтар: Burkholderia, Alcaligenes, Bordetella, Neisseria, Kingella, Spirillum

Gammaproteobacteria класы.Туыстастықтар: Francisella, Legionella, Coxiella, Pseudomonas, Moraxella, Acinebacter, Vibrio, Enterobacter, Callimatobacterium, Citrobacter, Edwardsiella, Erwinia, Escherichia, Hafnia, Klebsiella, Morganella, Proteus, Providencia, Salmonella, Serratia, Shigella,Yersinia, Pasteurella

Deltaproteobacteria класы: Туыстастық: Bilophila

Epsilonproteobacteriaкласы. Туыстастықтар: Campylobacter, Helicobacter, Wolinella

Firmicutes типі (негізінен грам оңдар)

Clostridia класы. Туыстастықтар: Clostridium, Sarcina, Peptostreptococcus, Eubacterium, Peptococcus, Veillonella (грамтерістер)

Mollicutes класы. Туыстастықтар: Mycoplasma, Ureaplasma

Bacilli класы. Туыстастықтар: Bacillus, Sporosarcina, Listeria, Staphylococcus, Gemella, Lactobacillus, Pediococcus, Aerococcus, Leuconostoc, Streptococcus, Lactococcus

Actinobacteria типі

Actinobacteria класы. Туыстастықтар: Actinomyces, Arconodacterium, Mobiluncus, Micrococcus, Rothia, Stomatococcus, Corynebacterium, Bifidobacterium, Gardnerella

Clamydiae типі

Clamydiae класы. Туыстастықтар: Clamydia, Clamydophila

Spirochaetes типі

Spirochaetes класы. Туыстастықтар: Spirochaeta, Borrelia, Treponema, Leptospira

Bacteroidetes типі

Bacteroidetes класы. Туыстастықтар: Bacteroides, Porphyromonas, Prevotella

Flavobacteria класы. Туыстастықтар: Flavobacterium

Жасуша қабырғасының құрамының ерекшеліктеріне байланысты бактериялардың бөлінуі Грам әдісі бойынша бояған кездегі түсінің әртүрлілігімен де байланысты болуы да мүмкін. 1884 жылы Даниялық ғалым Х. Грам ұсынған осы әдіске сәйкес, бояудың нәтижесіне байланысты бактериялар грам-оң, көк-күлгін түске боялатындар және грам-теріс, қызыл түске боялатындар деп бөлінеді. Бірақ-та жасуша қабырғасы грам оң типтес деп саналып келген бактериялар (трам теріске қарағанда қалың қабырғалы) мысалы, Mobiluncus туыстастығының және спора түзетін кейбір бактериялар кәдімгі грам оң боялудың орнына грамша теріс боялатындығы анықталған. Сондықтан, бактериялар таксономиясында Грам әдісі бойынша боялғанына қарағанда, жасуша қабырғасының құрылымы мен химиялық құрамының маңызы зор.